Manewr – zorganizowany ruch sił i środków w celu zajęcia jak najdogodniejszego położenia w stosunku do nieprzyjaciela i stworzenia warunków do skutecznego działania[1]. To jedna z głównych zasad sztuki wojennej polegająca na zorganizowanym ruchu wojsk w celu stworzenia korzystniejszego położenia w stosunku do przeciwnika dla przeprowadzenia walki (bitwy), operacji, spotęgowania siły uderzenia w toku walki (bitwy), operacji, dokonania ześrodkowania wojsk w określonym miejscu i czasie oraz wykonania zaskakującego uderzenia na przeciwnika, odparcia jego uderzenia lub uchylenia się przed uderzeniem, by zyskać na czasie i przestrzeni[2].
Manewry, w zależności od ilości zaangażowanych sił i środków, dzieli się na:
Manewr można podzielić też z uwagi na kierunek wykonywania w stosunku do nieprzyjaciela na:
- czołowy
- oskrzydlający
- odwrotny
Wyróżnia się również:
- manewr częstotliwościami
- manewr ogniem
- manewr okrętu
- manewr pozorny
- manewr przeciwartyleryjski
- manewr przeciwjądrowy
- manewr przeciwlotniczy
- manewr przeciwrakietowy
- manewr sprzętem
- manewr środkami materiałowymi
- manewr tyłów
- manewr w rejonie celu
- manewr lotniczy
- manewr lotniskowy
- Manewr po liniach wewnętrznych
- operowanie przewagą miejscową przeciwko rozdzielonym częściom sił przeciwnika; jest on wstępnym warunkiem uzyskania pomyślnego rozstrzygnięcia w starciu z przeważającym przeciwnikiem[3].
- Manewr po liniach zewnętrznych
- inaczej uderzenia na kierunkach zbieżnych, manewr dwustronny czyli najskuteczniejsza i zarazem najtrudniejsza forma manewru operacyjnego; jest to oskrzydlenie dwustronne w skali operacyjnej; manewr taki umożliwia jednoczesne prowadzenie działań zaczepnych z wielu kierunków; siły koncentrowane są bezpośrednio „na przeciwnika” przed rozstrzygającą bitwą[3]