Autoportret (ok. 1692) | |
Data i miejsce urodzenia |
18 października 1634 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 stycznia 1705 |
Dziedzina sztuki |
Malarstwo, rysunek |
Epoka |
Luca Giordano, hiszp. Lucas Jordán (ur. 18 października 1634 w Neapolu, zm. 12 stycznia 1705 w Neapolu) – eklektyczny włoski malarz i rysownik epoki baroku. Działał w wielu miejscach, był m.in. malarzem nadwornym króla Hiszpanii Karola II.
Początkowo terminował u Jusepe de Ribery, a potem kształcił się pod kierunkiem Pietra da Cortony. Znany był z bardzo szybkiego tworzenia swoich prac, umiejętności naśladowania stylu innych malarzy i łączenia stylu rzymskiego i weneckiego w malarstwie.
W 1692 został wezwany na dwór Carlosa Nawiedzonego do Madrytu. Przydzielono mu pracę nad dekoracją sklepień głównej klatki schodowej oraz bazyliki w pałacu w Eskurialu (1692-1694), następnie malował gabinet i sypialnię królewską w pałacu w Aranjuez. Później, około 1697, rozpoczął prace nad sklepieniem sali balowej pałacu Buen Retiro w Madrycie. W roku następnym dekorował sklepienie zakrystii katedry w Toledo (1698), by w 1699 ponownie dostać zatrudnienie od króla, tym razem przy dekoracji kaplicy królewskiej Alkazaru w Madrycie i kaplicy Portugalczyków św. Antoniego (San Antonio de los Portugueses), również w Madrycie.
Wybuch wojny sukcesyjnej po śmierci Carlosa Nawiedzonego, zmusił artystę do powrotu do rodzinnego Neapolu w 1702. Zmarł tam w 1705.
Był malarzem bardzo płodnym. Pozostawił ok. 5000 obrazów, przeważnie dużych rozmiarów. Zyskał przydomek Luca fa presto (Luca szybko pracujący). Wykonanie fresków w kopule skarbca San Martino w Neapolu zajęło mu łącznie zaledwie 48 godz. Łatwo ulegał wpływom i przejawiał ogromną zręczność w naśladowaniu innych. Studiował i kopiował m.in. takich mistrzów jak: Pietro da Cortona, Jusepe de Ribera, Paolo Veronese, Tycjan, Rafael Santi, Guido Reni, a także Albrecht Dürer, Rembrandt, i Peter Paul Rubens
Koncentrował się głównie na tematyce religijnej, choć malował również obrazy mitologiczne, historyczne i portrety. Jego pierwsze dzieła (1650-54) utrzymane są w duchu caravaggionizmu, ale są bardziej nasycone migotliwym światłem. Dzieła powstałe po 1677 r. odznaczają się wirtuozerią kompozycyjną, rozległą przestrzenią oraz dużą liczbą postaci w gwałtownych niespokojnych ruchach.
Odegrał wielką rolę w rozwoju monumentalnego malarstwa barokowego. Wykonał wiele fresków, m.in.: w kopule S. Brigida w Neapolu (1682), w Palazzo Medici-Riccardi we Florencji (1682-83), w kościele w Escorialu (1692-4), na sklepieniu zakrystii katedry w Toledo (1697-1700) oraz w kopule skarbca w Certosa di San Martino w Neapolu (1704).
W Muzeum Narodowym w Warszawie znajdują się przypisywana mu lub jego szkole Prometeusz i Komunia Apostołów.