![]() Stacja kolejowa we wsi | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Kraj | |||
Powiat | |||
Starosta |
Ľubomír Krajňák[1] | ||
Powierzchnia |
10,92[2] km² | ||
Wysokość |
256[3] m n.p.m. | ||
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
Nr kierunkowy |
+421 55[3] | ||
Kod pocztowy |
044 81[3] | ||
Tablice rejestracyjne |
KS | ||
Położenie na mapie kraju koszyckiego ![]() | |||
Położenie na mapie Słowacji ![]() | |||
48°51′30″N 21°13′00″E/48,858333 21,216667 | |||
Strona internetowa |
Kysak (dawniej również Kysag, węg. Sároskőszeg, Kőszeg) – wieś (obec) w powiecie Koszyce-okolice w kraju koszyckim na Słowacji, w historycznej krainie Šariš. Liczy 1457 mieszkańców (31 grudnia 2016 r.).
Kysak położony jest na wschodnim krańcu Rudaw Spiskich, u wschodnich podnóży pasma Czarnej Góry, w głębokiej dolinie Hornadu. Leży ok. 15 km na północ od Koszyc, na wysokości 300 m n.p.m.
W średniowieczu był osadą strażniczą. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1330 roku[6]. Do XV w. władał nią możny ród Abów, później jako wieś poddańska należała do różnych panów feudalnych. Na zachód od wsi, na wzgórzu Hrad (501 m n.p.m.), stał gotycki zamek, wzniesiony na miejscu starszego – prawdopodobnie słowiańskiego – grodziska tuż po najazdach tatarskich, ok. połowy XIII w. Swą funkcję pełnił do XV stulecia, później już o nim słuch zanika.
Od początku lat 70. XIX w. Kysak stał się znaczącym węzłem kolejowym, w którym od Kolei Koszycko-Bogumińskiej odgałęziała się linia do Preszowa. Już w XX w. powstało tu kilka małych zakładów wapienniczych. W 1919 r. toczyły się tu walki wojsk czechosłowackich z węgierska Armią Czerwoną.
Kysak jest ważnym kolejowym węzłem komunikacyjnym. Zbiegają się tu wspomniane, ważne linie kolejowe Żylina – Koszyce i Preszów – Koszyce. Działa zakład produkcji prefabrykatów betonowych.
Wieś jest również węzłem drogowym: krzyżują się tu drogi nr 547 (Koszyce – Spiskie Podgrodzie) i nr 546 (Nowa Wieś Spiska – Gelnica – Preszów).