Kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza – pododdziały Korpusu Ochrony Pogranicza pełniące służbę graniczną na wschodnich rubieżach II Rzeczypospolitej.
Odcinek batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza dzielił się na pododcinki kompanii granicznych, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[1][2].
Szerokość odcinka ochranianego przez kompanię graniczną równała się sumie szerokości odcinków podległych strażnic. Szerokość odcinków kompanii określał dowódca korpusu, Głębokość odcinków kompanijnych wynosiła około 15 kilometrów, a określał ją dowódca właściwej brygady lub pułku[3]. Podstawowymi elementami pełnienia służby granicznej były: posterunki obserwacyjno-alarmowe, patrole pogotowia strażnicy, patrole obchodowe dzienne i nocne, zasadzki, Posterunki kontrolne, posterunki ochronnej, eskorty stacyjne i pociągowe i patrole sprawdzające. W 1937 roku zniesiono posterunki alarmowe[4].
Dowódcę KOP gen. bryg. Henryk Minkiewicz wydał „Tymczasową instrukcję wyszkolenia KOP na rok 1925/1926“[5]. Przewidywała ona całodzienne ćwiczenia w odwodach kompanijnych co najmniej w ramach drużyny[6]. W szkoleniu stawiano sobie za cel[6]:
Szkolenie plutonu odwodowego prowadził dowódca plutonu, a program szkolenia opracowywał dowódca kompanii[7].
Wykaz kompanii granicznych Korpusu Ochrony Pogranicza sprzed 1937 roku[8][a]
|
|
|
Na początkach 1939 roku 1 pp KOP „Karpaty” przejął od Straży Granicznej odcinek granicy polsko-węgierskiej[9]. Pułk wystawił następujące kompanie graniczne[b]:
|
II batalion Delatyn
|
I batalion Skole
|