Urocissa caerulea[1] | |
Gould, 1863 | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Podgromada | |
Infragromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
kitta modra |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
Kitta modra[3] (Urocissa caerulea) – gatunek dużego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje endemicznie na Tajwanie poza nizinami oraz pasmami górskimi w środku wyspy. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Po raz pierwszy gatunek opisał John Gould w 1863. Holotyp pochodził z Tajwanu. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Urocissa caerulea[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny podtrzymuje tę nazwę. Uznaje kittę modrą za gatunek monotypowy[5], podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World (HBW)[6], Clements Checklist of Birds of the World (2019)[7] i listy ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami HBW (5. wersja online: grudzień 2020)[8].
Kitta modra tworzy nadgatunek z żółtodziobą (U. flavirostris) i czerwonodziobą (U. erythrorhyncha)[6]. Z linii rozwojowej U. caerulea + U. flavirostris + U. erythrorhyncha kitta modra wyodrębniła się około 3,12 mln lat temu, następnie żółtodzioba i czerwonodzioba rozdzieliły się blisko 1,91 mln lat temu[9].
Długość ciała wynosi 63–68 cm; masa ciała – 254–260 g[6].
W upierzeniu nie występuje dymorfizm płciowy. Głowa, kark i górna część piersi są czarne z ciemnoniebieskimi końcówkami piór. Pozostała część upierzenia ma głęboki lazurowy kolor. Pokrywy podogonowe mają wąskie białe krawędzie. Pokrywy nadogonowe czarne z wąskimi białymi obrzeżeniami, co daje wrażenie wzoru podobnego do łuskowania. Pióra z wierzchu skrzydła są ciemnolazurowe z wąskimi białymi krawędziami na lotkach III rzędu i słabo widocznymi białymi plamami na końcówkach lotek I rzędu. Ogon również lazurowy, sterówki mają szerokie białe końcówki i czarne paski przedkońcowe. Od spodu tworzą wzór przypominający drabinę. Tęczówka ma barwę od cytrynowej do żółtawej. Obrączka oczna wąska, matowa, od szkarłatnej do czarniawej. Dziób i nogi szkarłatne[6].
Kitty modre zamieszkują Tajwan[6]. Odnotowywane były ogółem między 300 a 1200 m n.p.m., lecz najczęściej przebywają na wysokości 400–1000 m n.p.m. Nie występują w nizinnej części wyspy oraz w środkowych pasmach górskich[6]. Według szacunków BirdLife International obszar ich występowania zajmuje 36,3 tysiąca km²[10].
Zasiedlają lasy liściaste. Są wszystkożerne. Zjadają różnorodne bezkręgowce, do tego jagody i owoce figowców (Ficus). Żerują na wszystkich piętrach lasu, również w podszycie. Zwykle są spotykane w grupach złożonych z 6–7 osobników, prawdopodobnie ze sobą spokrewnionych. Po opierzeniu się młodych kitty modre zbierają się już liczniej. Są to czujne i płochliwe ptaki, przeważnie trzymające się koron drzew, co utrudnia dłuższe obserwacje. Niechętnie przekraczają otwarte tereny. Na ziemi poruszają się podskakując. Prowadzą raczej osiadły tryb życia, w zimie mogą przemieszczać się na niżej położone tereny[6].
Okres lęgowy trwa od maja do czerwca. Zniesienia przypadają na połowę i koniec maja. Stosunkowo duże gniazdo ma formę podobną do platformy. Zbudowane jest z różnych rozmiarów patyków w poziomym rozwidleniu kilku mniejszych gałęzi. Zniesienie składa się z od 3[11] do 6 jaj[6]. Białawą skorupę na szerszym końcu pokrywają brązowe plamy. Wysiadywanie trwa około 17 dni. Młode opuszczają gniazdo blisko 22 dni po wykluciu[11]. Występuje gniazdowanie kooperatywne[6][11]. Młode z poprzednich lęgów pomagają w odchowie piskląt, ale też zbieraniu materiałów do budowy gniazda i wspólnym przepędzaniu drapieżników. Samice przeważnie po roku lub dwóch opuszczają grupę i podejmują próby gniazdowania, ale samce mogą zostać i pomagać w wychowywaniu młodych kilka lat[11].
IUCN uznaje kittę modrą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale nie jest to ptak rzadki. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy ze względu na utratę siedlisk[2][10].