Inteligentna moc (ukr. Розумна сила) – ukraińska partia polityczna założona 22 stycznia 2016 r.^[1] Partia ma 26 regionalnych i 600^[2] lokalnych organizacji (miejskich, powiatowych i gminnych). Partia zrzesza ponad 20 tysięcy obywateli Ukrainy. W organach samorządu terytorialnego jest reprezentowana przez 16^[3] posłów (na podstawie wyników wyborów w zjednoczonych wspólnotach terytorialnych, które odbyły się w grudniu 2016 r. i kwietniu 2017 r.). Partia deklaruje ważoną wielowektorową politykę zagraniczną, zakładającą neutralność^[4] i status niezaangażowania. Priorytetami partii są walka z korupcją^[5], rozwój małych i średnich przedsiębiorstw poprzez ulgi podatkowe^[4] oraz reformy w zakresie, turystyki rozwoju energetyki i poprawy stanu środowiska^[5].

Historia

• Lipiec 2016 r. – utworzenie partii politycznej^[6].
• 1 października 2016 r. – w Kijowie odbył się pierwszy zjazd partii^[7] z udziałem 250 delegatów ze wszystkich regionów Ukrainy.
• Październik 2016 r. – partia podpisała memorandum^[8] o współpracy z partią „Ukraina Sławetna” (ukr. „Україна Славетна”). Głównym priorytetem partii „Inteligentna moc” jest zachowanie integralności terytorialnej Ukrainy.
• 31 października 2016 r. – II zjazd partii (Kijów)^[9]; podęcie decyzji o udziale partii w wyborach lokalnych^[10][9] w zjednoczonych wspólnotach terytorialnych.
• 14 grudnia 2016 r. – memorandum o współpracy^[11] z partią „Unia. Czarnobyl. Ukraina” (ukr. „Союз. Чорнобиль. Україна”).
• Wrzesień 2018 r. – przedstawienie^[12] inicjatywy pokojowej, aby przerwać walkę w Donbasie; podpisanie^[13] „Deklaracji o pokoju” z udziałem ludności cywilnej na niekontrolowanym terytorium Donbasu na Ukrainie (w październiku zebrano ponad 200 tys. podpisów, a liczba podpisów w listopadzie wyniosła prawie 500 tys.^[14]).

Kierownictwo

• lider partii – Ołeksandr Sołowjew^[7][15], pułkownik milicji w rezerwie, od 20 lat służy w organach ścigania.
• wiceprzewodniczący partii – Ołeksandr Sawczenko^[16], menedżer, konsultant biznesowy, ekspert gospodarczy.
• zastępca lidera partii, dyrektor Funduszu Dobroczynności „Inteligentna moc” – adwokat Anna Łewczuk^[17].

Program

Ideologia

Partia deklaruje neutralną politykę zagraniczną: Ukraina powinna stać się centrum równowagi między wektorami geopolitycznymi. „Inteligentna moc” oznacza pryncypialne, konsekwentne i trwałe poparcie interesów narodowych państwa. Wartościami bronionymi przez partię są: rodzina, religia, stabilność społeczna, wzajemna odpowiedzialność obywateli i państwa, poszanowanie praw człowieka. W sercu ideologii – wzmocnienie rządów prawa, dyscypliny i porządku państwa^[4].

Priorytety

• zakończenie konfliktu zbrojnego w Donbasie^[18].
• budowa państwa socjalnego^[19].
• wielowektorowa polityka zagraniczna non-block^[20][21].
• aktualizacja systemu politycznego^[22][23].
• nieuchronność kary w zbrodniach związanych z korupcją^[24].

Wybory

Wybory w zjednoczonej wspólnocie terytorialnej (ZWT)

Grudzień 2016: dwoje posłów dostało się do Pawłowskiej ZWT^[25][26], dwoje do Łyotowskiej ZWT^[27][26] (Iwanycziwsky okręg na Wołyniu), dwoje do Bezrytskiej ZWT^[28] w okręgu Sumy Sumy, troje do Sołodarskei ZWT^[29] w obwodzie donieckim Bahmut, troje do Czmyriwskiej ZWT^[30] Starobilskiego rejonu regionu Ługańsk.

Maj 2017: jeden z deputowanych dostał się do Zabrodowskiej ZWT powiatu Ratniwskiego na Wołyniu^[31].

Październik 2017: troje posłów dostało się do rady miasta Luboml^[32] na Wołyniu.

Raporty finansowe

W 2017 roku partia polityczna „Inteligentna moc” otrzymała 1,366 mln hrywien ukraińskich składki^[33]. Z tego 1,264 mln hrywien pochodziło od osób fizycznych, głównie od zastępcy przewodniczącego partii, Ołeksandra Sawczenko; a 102 tysiące (0,102 mln) od osób prawnych.

Wydatki partii w 2017 r. wyniosły 1,363 mln UAH^[34], z czego: 616 tys. partia wydała na wynajem, 184 tys. na imprezy, 390 tys. – utrzymanie organizacji partyjnych, 130 tys. – działania propagandowe.

Działalność publiczna

Pod skrzydłem partii powstała Fundacja^[35] „Inteligentna moc”, która realizuje projekty z zakresu edukacji i sportu^[36] wśród sierot oraz dzieci z rodzin wielodzietnych o niskich dochodach. Fundacja ta prowadzi zawody sportowe i turnieje^[37], finansuje udział dzieci w zawodach.

Partia jest inicjatorem „okrągłych stołów”: „Stan polityki zagranicznej Ukrainy: Teraźniejszość i przyszłość”^[38], „Restrukturyzacja praw człowieka i ściganie”^[39], „Strategie dla przezwyciężenia kryzysu społecznego i gospodarczego”^[40]. Wnioski z dyskusji przedstawiane są w rezolucjach skierowanych do resortów profilowych.

Partia jest współorganizatorem „Forum Mniejszości Narodowych Ukrainy” (20 listopada 2017 r.). Celem forum^[41] jest umożliwienie przedstawicielom mniejszości narodowych wyrażania swoich opinii na temat takich zagadnień jak problemu językowego w kontekście ustawy „O edukacji”, skutecznej integracji mniejszości w społeczeństwie ukraińskim i ich udziału w rządach państwowych i lokalnych. Forum zostało rozdarte przez siły nacjonalistyczne^[42].

W 26 rocznicę niepodległości Ukrainy partia „Inteligentna moc” zainicjowała ogólnoukraińską akcję ekologiczną „Zasadź drzewo”, w ramach której zasadzono 26 000 drzew. Akcja została ogłoszona na czas nieokreślony^[43].

Krytyka

Na początku października 2018 r. deputowany Rady Najwyższej Ukrainy Jurij Bereza oskarżył partię o antyukraińskie działania^[44]. Następnego dnia mediapodały, że Jurij Bereza bierze pieniądze od różnych sił politycznych, aby pamiętać je z trybuny parlamentu^[45].

W 2018 r. partia została oskarżona^[46] o działania prokremlowskie, a także oskarżona o manipulowanie opinią publiczną poprzez obietnice pokoju bez żadnych działań wojskowych, wspieranie prorosyjskich idei.

Skandale

W maju 2018 r. Borys Herman, podejrzany o zamordowanie rosyjskiego dziennikarza Arkadija Babczenki, rzekomo współpracował z ukraińskim kontrwywiadem i ujawniał rosyjskich agentów^[47]. Według Hermana partia „Inteligentna moc” jest finansowana z prywatnego funduszu Putina. Zarzuty te stały się dla Służby Bezpieczeństwa Ukrainy okazją^[48] do przeprowadzenia rewizji w biurach partii na Ukrainie i przesłuchania jej przywódców^[49].

1 sierpnia 2018 r. SBU przeprowadziło przeszukanie^[50] w siedzibie partii „Inteligentna moc”, pod adresami domowymi, a także w biurach regionalnych. Sąd Rejonowy w Szewczenkijskim w Kijowie uznał działania śledczych podczas poszukiwań wykraczających poza ramy prawne^[51].

Serwis prasowy partii zaprzeczył zarzutowi rosyjskiego finansowania i nazwał to absurdem^[52]. Dwie roczne inspekcje NSC nie ujawniły żadnych naruszeń. Ponadto zgodnie z dochodzeniem Ukraińskiej prawdy, bezpośrednie linki do finansowania z Rosji w otwartych źródłach nie są przestrzegane^[53].

20 listopada 2017 roku niezidentyfikowane osoby^[54], ubrane w ciemne ubrania i kamuflaż, zakłóciły Forum Mniejszości Narodowych zorganizowane przez „Inteligentną moc” w Kijowie^[55][56]. Zaangażowanie w atak przypisuje się skrajnie prawicowym aktywistom ze „Swobody”^[57], którzy, według organizatorów, wielokrotnie grozili zakłóceniem organizacji imprezy^[58]. Ze swej strony, Kijowski oddział Svoboda nazwał Forum Mniejszości Narodowych „separatystycznym tybetańskim”^[59].

6 lipca 2018 r. przedstawiciele prawicowej organizacji radykalnej „С14” w Kijowie zaatakowali Ołeksandra Sawczenko, zastępcę przewodniczącego partii „Inteligentna moc”^[60].

26 września 2018 r. radykalne siły prawicowe wtargnęły do biura partii w Pokrowsku i zniszczyły je^[61]. Fakty te zostały zarejestrowane i zgłoszone w raporcie ZPRE^[62].

Interesujące fakty

We wrześniu 2018 r. delegacja partyjna z liderem Ołeksandrem Sawczenko spotkała się w Bundestagu z deputowanymi do niemieckiego parlamentu i posłami do Parlamentu Europejskiego, którym przedstawili Inicjatywę pokoju^[63]. Niemieccy parlamentarzyści i przedstawiciele RS zgodzili się na wzajemną wymianę informacji, monitorowanie faktów represji wobec ukraińskich polityków i działaczy broniących pokoju. Deputowani Bundestagu wyrazili gotowość^[13] do wypowiedzenia się w przypadku takiej presji i zaprosili przedstawicieli „Inteligentnej mocy” do zabrania głosu w ZPRE.