Helena Unierzyska
Ilustracja
Fotografia Heleny Unierzyskiej z początku XX wieku
Data i miejsce urodzenia

6 kwietnia 1867
Kraków

Data śmierci

11 października 1932

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości
Grobowiec Matejków na cmentarzu Rakowickim, w którym spoczywa Helena Unierzyska

Helena Unierzyska z Matejków (ur. 6 kwietnia 1867 w Krakowie, zm. 11 października 1932) – polska malarka i rzeźbiarka, córka Jana Matejki.

Życiorys

W okresie dzieciństwa ciężko chorowała, przebywała w domu rodziców w Krzesławicach i w Krakowie.

23 czerwca 1891 w krakowskim kościele kapucynów poślubiła malarza Józefa Unierzyskiego (1863–1948), ucznia Matejki, profesora Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie[1][2].

Po ślubie zamieszkała w otrzymanym od ojca pałacu w Boleniu. Małżeństwo pozostało bezdzietne, Helena adoptowała jednak kilkoro dzieci chłopskich.

Amatorsko zajmowała się malarstwem i rzeźbą. Prace te cieszyły się uznaniem jej ojca. Zachęcał ją do dalszego rozwijania się w tym kierunku. Nie otrzymała formalnego wykształcenia artystycznego. W jej szkicowniku z czasów szkolnych można zauważyć poprawki dokonane przez Matejkę.[2]

Często towarzyszyła ojcu w pracy. Zachowały się relacje malarza oraz jego sekretarza, Mariana Gorzkowskiego, z których wynika, że Helena spędzała wiele czasu w pracowni, zagłębiona w to, co tworzył jej ojciec. Już jako dorosła kobieta wielokrotnie pozowała ojcu do obrazów: Pieśni - Studium do obrazu Joanna d`Arc, Dziewicy Orleańskiej, Zawieszenia dzwonu Zygmunta.[2]

W okresie I wojny światowej opiekowała się ofiarami działań wojennych i udzielała pomocy stacjonującemu w Boleniu II pułkowi ułanów, za co została odznaczona przez prezydenta RP Krzyżem Niepodległości.

Pochowana została w grobowcu Matejków, w głównej alei cmentarza Rakowickiego w Krakowie.

Galeria

Przypisy

  1. Serafińska Stanisława, Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1958, s. 498 (pol.).
  2. a b c Marta Kłak-Ambrożkiewicz: Jan Matejko był czułym ojcem, dzieje.pl [dostęp 2023-12-18] (pol.).

Bibliografia