 Heinrich Wilhelm Gottfried von Waldeyer-Hartz w 1891 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater |
Uniwersytet w Getyndze |
| Uczelnia |
Uniwersytet Albertyna w Królewcu |
Heinrich Wilhelm Gottfried von Waldeyer-Hartz (ur. 6 października 1836 w Hehlen, zm. 23 stycznia 1921 w Berlinie) – niemiecki anatom, fizjolog i patolog.
Urodził się jako Heinrich Wilhelm Gottfried von Waldeyer 6 października 1836 roku w małej miejscowości Hehlen nad Wezerą nieopodal Brunszwiku. W 1853 roku rozpoczął studia przyrodnicze i matematyczne na Uniwersytecie w Getyndze, po roku zmienił kierunek na medycynę. W Getyndze uczęszczał na wykłady anatoma Jakoba Henle. Następnie studiował na Uniwersytecie w Greifswaldzie i na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, gdzie przedstawił rozprawę doktorską De claviculae articulis et functione i zdał egzaminy państwowe w 1862. Zaczął karierę naukową na Uniwersytecie Albertyna w Królewcu, a potem na Uniwersytecie we Wrocławiu, gdzie zrobił habilitację. Został profesorem anatomii patologicznej w 1867 roku. W czasie wojny francusko-pruskiej (1870–1871) był chirurgiem wojskowym. Po zakończeniu wojny otrzymał w 1872 roku katedrę anatomii na Uniwersytecie w Strasburgu. W 1883 dostał katedrę anatomii w Berlinie, którą kierował ponad 33 lata. Przeszedł na emeryturę w 1917 mając 80 lat. W 1888 badał chorego Friedricha Wilhelma (późniejszy Fryderyk III Hohenzollern). Był żonaty i miał czworo dzieci. Opisywany jako przyjacielski, energiczny mężczyzna, niewysokiego wzrostu (mierzył 166 cm). W 1916 roku dodał panieńskie nazwisko matki (Hartz) do swojego nazwiska[1]. Napisał autobiografię w 1920 roku[2].
Zmarł 23 stycznia 1921 roku w Berlinie.
Był członkiem Niemieckiego Towarzystwa Antropologicznego (Deutschen Anthropologischen Gesellschaft, od 1869), Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (niem. Deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina) (od 1879), Gesellschaft für Natur- und Heilkunde in Berlin (od 1884), Pruskiej Akademii Nauk (Königlich Preußischen Akademie der Wissenschaften, od 1884)[3].
Waldeyer opublikował łącznie 269 prac[4], dotyczących anatomii, histologii, fizjologii, patologii, antropologii, historii, sztuki, oraz technik mikroskopowych. Uważany za jednego z ostatnich uczonych podkreślających ważność całościowego podejścia do medycyny[1]. Jako taki rozstrzygał wiele sporów i był w stanie pisać przeglądowe artykuły, które systematyzowały istniejący stan wiedzy. Waldeyer nazwał w 1888 roku chromosom[5][6][7], w 1891 roku neuron[8], w 1875 roku komórki plazmatyczne[9]. Jego autorstwa jest używane do dziś w piśmiennictwie niemieckim określenie przewodu pokarmowego – die Magenstrasse. Jego wpływ był tym bardziej istotny, że był profesorem prestiżowego na świecie Uniwersytetu Berlińskiego. Prowadził problematyczne prace na temat mózgów Afrykańczyków. Uważał, że kobiety nie powinny studiować medycyny, i że mózg kobiet nie jest odpowiednio uformowany co ogranicza ich zdolności intelektualne. Twierdził też, że kobiety nie powinny zajmować się sekcją zwłok, zwłaszcza mężczyzn[10]. Waldeyer oferował swoją czaszkę, mózg oraz dłonie na użytek Instytutu Anatomii w Berlinie.
W 1923 Hans Virchow opublikował pracę o dłoniach Waldeyera[11].
