Freeman Dyson (2005) | |
Pełne imię i nazwisko |
Freeman John Dyson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
naukowiec: fizyk teoretyk, matematyk, futurolog, astrofizyk |
Alma Mater | |
Małżeństwo |
1. Verena Esther Huber-Dyson (1950–1958, rozwód) |
Dzieci |
Esther Dyson |
Freeman John Dyson (ur. 15 grudnia 1923 w Crowthorne, zm. 28 lutego 2020 w Princeton) – amerykański naukowiec: fizyk teoretyczny, astrofizyk, matematyk i futurolog pochodzenia angielskiego, profesor Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton. Laureat licznych nagród, w tym Nagrody Templetona (2000) oraz prestiżowych nagród fizycznych, ustępujących statusem tylko Nagrodzie Nobla: Medalu Lorentza (1966), Medalu Maksa Plancka (1969) i Nagrody Wolfa w dziedzinie fizyki (1981).
Dyson to jeden z pionierów elektrodynamiki kwantowej[1], współautor astronautycznego projektu Orion i twórca futurologicznej koncepcji sfery Dysona.
Studiował w Winchester College i w Trinity College na Uniwersytecie Cambridge, gdzie w 1945 uzyskał licencjat z matematyki. Następnie był wykładowcą Trinity College, a później stypendystą Commonwealth Fellowship na Uniwersytecie Cornella, a także wykładowcą na Uniwersytecie Birmingham. W latach 1951–1953 profesor fizyki Cornell University w Ithaca, od 1953 profesor Institute for Advanced Study w Princeton. Był profesorem wizytującym na Yeshiva University w Max-Planck-Institut für Physik und Astrophysik w Monachium[2]. Od 1964 członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Autor licznych prac głównie z zakresu kwantowej teorii pola i fizyki matematycznej. Był jednym z twórców, oprócz R.Ph. Feynmana, J.S. Schwingera i Sh. Tomonagi, współczesnej elektrodynamiki kwantowej. Zajmował się także problemem cywilizacji pozaziemskich[3][4].
Dyson był członkiem licznych stowarzyszeń naukowych, m.in. Royal Society od roku 1952 i U.S. National Academy of Sciences od roku 1964.
Otrzymał liczne nagrody, w tym[4]:
Wydania polskie: