Erupcja wulkanu[a], wybuch wulkanu – zjawisko wydostawania się na powierzchnię Ziemi lub do atmosfery jakiegokolwiek materiału wulkanicznego (magmy, materiałów piroklastycznych, substancji lotnych: gazów, par).
Ze względu na formę erupcji wyróżnia się:
W zależności od rodzaju materiału wydostającego się podczas erupcji wyróżnia się:
Wybuchom wulkanów często towarzyszą trzęsienia ziemi.
Typy erupcji wulkanicznej są dzielone na podstawie siły wybuchu i częstotliwości występowania.
Podział erupcji:
Typ | Opis | Ilustracja |
---|---|---|
erupcja hawajska | Lawa wydobywająca się z krateru jest rzadka i ruchliwa, i wylewa się swobodnie. Charakteryzuje się spokojnym przebiegiem. Co jakiś czas gazy znajdujące się w magmie mogą wyrzucać w górę fontanny ciekłej lawy. | |
erupcja strombolijska | wyróżnia się gwałtownymi eksplozjami rozżarzonej lawy, zastygającej w powietrzu i natychmiast opadającej u podnóży wulkanu jako bomby wulkaniczne. | |
erupcja peleańska | tego typu erupcje występują, gdy magma osiąga dużą lepkość a zjawisku towarzyszą bardzo gorące chmury popiołów i gazów, opadające po zboczu z dużą prędkością. | |
erupcja wulkaniczna | najczęstszy rodzaj erupcji wulkanicznej, charakteryzujący się gęstą i lepką lawą blokującą ujście gazom z krateru, co w rezultacie powoduje sporadyczne lecz gwałtowne eksplozje. | |
erupcja pliniańska | najniebezpieczniejszy rodzaj erupcji powodujący największe szkody. Przykładem takiego wybuchu wulkanu była erupcja Wezuwiusza w 79 roku, Tambora w 1815 roku, Krakatau w 1883 roku i Góry Świętej Heleny w 1980 roku. Podczas takiego wybuchu wulkan może wyrzucić w powietrze 2/3 swojej objętości. |