![]() dynia olbrzymia (masa 179 kg) | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dynia olbrzymia |
Nazwa systematyczna | |
Cucurbita maxima Duchesne Essai sur l'Histoire Naturelle des Courges 7. 1786 Aug-Sep? (J. B. A. P. M. de Lamarck, Encycl. 2:151. 1786 Oct)[3] |
Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima Duchesne) – gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Były uprawiane już 3000 lat przed naszą erą. Główne rejony uprawy to obecne tereny Meksyku, Gwatemali i południowe rejony USA. Na tym obszarze występują dzikie gatunki C. lundelliana Bailey oraz C. martinezii Bailey. Niektóre źródła podają, że dynie były znane i uprawiane już 5000–7000 lat p.n.e. Gatunki Cucurbita trafiły do Europy za pośrednictwem hiszpańskich żeglarzy, potem rozprzestrzeniły się na inne kontynenty.
W Polsce uprawiana jako roślina jednoroczna, czasem (rzadko) dziczejąca (efemerofit)[4].
Dynie są roślinami jednopiennymi, owadopylnymi. Jako pierwsze rozwijają się kwiaty męskie. Stopień nasilenia żeńskości zależy od odmiany. Dynie, podobnie do pozostałych dyniowatych, dość dobrze znoszą zapylanie własnym pyłkiem (nie występuje zjawisko silnej depresji wsobnej). Umożliwia to prowadzenie chowu wsobnego przez wiele pokoleń. Depresja wsobna najsilniej przejawia się w plonie nasion.
Izolowanie i sztuczne zapylanie dyniowatych jest stosunkowo proste z powodu ich dużych kwiatów. Przeznaczone do zapylenia kwiaty izoluje się za pomocą spinaczy (np. spinacze fryzjerskie) na dzień przed rozwinięciem płatków, lub za pomocą waty, którą owija się pąk. Do wnętrza kwiatów mogą także wgryzać się owady (żukowate) przenoszące pyłek. Zapylenie dyni należy przeprowadzać w ciągu pierwszych 8–12 dni kwitnienia kwiatów żeńskich, przy czym jeden kwiat można zapylać 2 razy. Dynie zapyla się w polu, ponieważ źle znoszą zapylanie w warunkach uprawy w szklarni lub tunelach foliowych (w przeciwieństwie do pozostałych dyniowatych ). Zapylenie należy przeprowadzić w godzinach porannych. Pyłek zasycha bowiem już przed południem. Kwiaty zapylane do 7 rano dają ok. 50% owoców, a zapylane po 10 już tylko 7%. Można uzyskać lepsze wyniki jeśli zapyla się pierwsze kwiaty żeńskie. Od wysiewu do zakwitania upływa w zależności od warunków od 4 do 6 tygodni.