| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| |
| Strona internetowa | |
Dietrich Buxtehude (ur. ok. 1637 prawdopodobnie w Oldesloe (Szlezwik-Holsztyn), zm. 9 maja 1707 w Lubece) – duński[1][2] lub niemiecki[2] kompozytor i organista okresu baroku.
Buxtehude urodził się w rodzinie organisty i nauczyciela[1]. Niedługo po narodzinach Dietricha ojciec został organistą w Helsingborgu w Szwecji, skąd przeprowadził się do położonego po duńskiej stronie Sundu Helsingøru, by grać w tamtejszej katedrze św. Olafa[1]. Ojciec wykształcił muzycznie syna, który powtórzył rodzinny szlak: w latach 1657 albo 1658 do 1660 Dietrich Buxtehude był organistą kościoła Mariackiego w Helsingborgu, a od 1660 do 1688 w kościele pod tym samym wezwaniem w duńskim Helsingørze[1][2].
W 1668 Buxtehude objął po zmarłym Franzu Tunderze posadę organisty w kościele Mariackim w Lubece[1][2]. Tam też poślubił młodszą córkę Tundera, z którą doczekał się pięciorga dzieci[1]. Sporą popularność zyskały zainicjowane przez Buxtehudego i organizowane pięć niedziel w roku koncerty Abendmusiken, na których prezentowano muzykę religijną poza nabożeństwami[1][2].
Dietrich Buxtehude zmarł w 1707[1][2]. Z pięciorga dzieci przeżyła go tylko jedna córka, którą pojął za żonę, zgodnie z lubeckim zwyczajem, nowy organista kościoła, Johann Christian Schieferdecker[1].
Twórczość Buxtehudego (obok Nicolausa Bruhnsa) stanowi szczytowe osiągnięcie północnoniemieckiej szkoły organowej[2]. Styl gry i komponowania utworów zyskał szerszy rozgłos i miał duży wpływ m.in. na Jana Sebastiana Bacha, który w 1705 przybył do Lubeki, by posłuchać Buxtehudego, a oczarowany został dłużej, niż planowano[1][2]. Dwa lata wcześniej (w 1703) muzyka odwiedzili Georg Friedrich Händel i Johann Mattheson[1][2].
Dietrich Buxtehude komponował głównie muzykę organową i kościelną muzykę wokalną, co miało związek z jego pracą muzyka kościelnego[2][3]. Sławę zapewniły mu wśród współczesnych przede wszystkim Preludia[1]. Katalog twórczości kompozytora, Buxtehude-Werke-Verzeichnis (w skrócie BuxWV) obejmuje 275 utworów, w tym:
Dodatek do katalogu (Anhang) obejmuje 13 utworów, z tego:
Część utworów wymienionych w katalogu zaginęła. Niektóre zachowały się dzięki uczniom Buxtehudego i ich następcom[3]. Komplet osiągalnych utworów wydano w latach 1925-1958 nakładem Glaubensgemeinde Ugrino[2].
