![]() wybrzeże Przylądku Roca | |
Państwo | |
---|---|
Rodzaj obiektu |
przylądek |
Położenie na mapie Portugalii ![]() | |
![]() |
Cabo da Roca[1] – przylądek położony na Półwyspie Iberyjskim na terenie Portugalii, w obrębie Parku Przyrodniczego Sintra–Cascais[2], na zachód od Lizbony. Stanowi najdalej na zachód wysunięty punkt lądu stałego Europy[3]. Brzeg na przylądku jest skalisty i wznosi się 144 m ponad poziom Oceanu Atlantyckiego[3]. Na przylądku znajduje się latarnia morska z XIX wieku[4][5].
Na obelisku stojącym na szczycie urwiska umieszczona jest tablica zawierająca aluzyjny cytat z 3. pieśni eposu Os Lusĭadas portugalskiego poety Luísa de Camões: Aqui, onde a terra se acaba e o mar começa („Tu, gdzie ląd się kończy, a morze zaczyna”)[6][7]. Cabo da Roca dzielą od znajdującego się po drugiej stronie Atlantyku przylądka Henlopen w amerykańskim stanie Delaware 5593 kilometry[8].
Przylądek Roca stanowi najbardziej na zachód wysunięty fragment małego, liczącego zaledwie 10 km długości pasemka górskiego, zwanego Serra de Sintra. Tę część pasma budują sjenity[9]. Brzeg na przylądku jest skalisty i wznosi się 144 m ponad poziom Oceanu Atlantyckiego[3]. Na nadbrzeżnych skałach klifu widać liczne pozostałości po kilku historycznych tsunami, z najsilniej zaznaczonymi zmianami powstałymi na skutek trzęsienia ziemi, które nawiedziło ten region 1 listopada 1755 roku. Konsekwencją trzęsienia ziemi o magnitudzie 8,5-8,9 stopni, było gigantyczne tsunami, którego fala osiągnęła w rejonie Cabo da Roca wysokość ponad 50 metrów. Badania stratygraficzne wykazały, że spowodowało ono liczne zmiany w ukształtowaniu lokalnego wybrzeża[10].
W tym rejonie Portugalii panuje oceaniczna odmiana klimatu śródziemnomorskiego. Średnia temperatura roczna wynosi tu ok. 15 °C. Średnia temperatura stycznia to ok. 9 °C, sierpnia – ok. 18 °C. Roczna suma opadów wynosi niespełna 500 mm, jednak wrażenie wilgotności podnosi znacznie woda w postaci mgły znad Atlantyku. Charakterystyczne są częste i silne wiatry, zwłaszcza zachodnie, od strony morza[9].
Skaliste zbocza przylądka porośnięte są przez inwazyjny gatunek sukulenta – Carpobrotus edulis z rodziny pryszczyrnicowatych[11]. Poza tym rosną tu: zawciąg szerokolistny Armeria pseudarmeria[12], goździk iberyjski Dianthus cintranus[13], czystek Cistus crispus i kolcolist Ulex densus[14].