Dwór | |
Państwo | |
---|---|
Obwód | |
Rejon | |
Sielsowiet |
Laskawiczy |
Populacja (2009) • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy |
+375 2350 |
Kod pocztowy |
247947 |
Położenie na mapie obwodu homelskiego | |
Położenie na mapie Białorusi | |
52°11′16,4″N 28°10′54,9″E/52,187889 28,181917 |
Bryniou (biał. Брынёў; ros. Бринёв; hist. Bryniów, Bryniewo) – wieś na Białorusi, w rejonie petrykowskim obwodu homelskiego, około 23 km na zachód od Petrykowa[2].
Bryniów był dobrami jezuickimi[3]. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XVI wieku. Według spisu z 1700 roku mieszkało tu 11 mnichów i 21 osób służby.
Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie petrykowskim w powiecie mozyrskim województwa mińskiego[4].
Po II rozbiorze Polski w 1793 roku Bryniów znalazł się na terenie guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Losy Bryniowa na przełomie XVIII i XIX wieku są przedstawiane w różny sposób:
Kolejnym właścicielem Bryniowa był syn Hieronima, Hieronim (1820–1911), ostatni z wyboru marszałek szlachty powiatu mozyrskiego. W latach 90. XIX wieku na mocy układu rodzinnego część tego majątku zawierająca Bryniów przypadła w spadku jednemu z jego synów, Hieronimowi (1867–1925), który był ostatnim właścicielem majątku.
W II połowie XIX wieku wieś niezmiernie się rozwinęła, powstały tu gorzelnie, rektyfikacje, cukrownia, młyny parowe, tartaki, duża fabryka dykt parowych i fornirów, poczta, dwie karczmy, sklep spożywczy. Wybudowano również kolej wąskotorową długości 35 km łączącą ośrodki przetwórcze z Prypecią, folwarki również były połączone wąskotorówkami. Od 1901 roku funkcjonowała tu szkoła. Na przełomie wieków wszystkie folwarki, fabryki i większość leśniczówek i gajówek łączyła własna sieć telefoniczna[5]. W 1850 roku mieszkało tu 167 osób, w 1908 roku – już 490.
Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Bryniów znalazł się na terenie ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[7].
Przez większość XIX wieku istniał w Brynowie jedynie mały dworek. Najmłodszy z Hieronimów, zaraz po ślubie z Adelą Narkiewicz-Jodkówną (w 1894 roku) zaczął rozbudowywać dom do wielkopańskiej siedziby w stylu empire[8]. Rozbudowa trwała do 1914 roku i nie została ostatecznie ukończona z powodu wybuchu I wojny światowej.
W 1914 roku dwór składał się z trzech korpusów, usytuowanych w kształt podkowy. Część główna miała jedenastoosiową elewację, była parterowa z pięterkiem w części środkowej podkreślonej wydatnym ryzalitem i płytkim portykiem którego tympanon - trójkątny szczyt podtrzymywały dwie pary czterech kolumn w wielkim porządku doryckim. Lewe skrzydło miało podobny kształt. Prawe skrzydło miało natomiast portyk u szczytu[6]. Przy korpusie głównym od ogrodu znajdował się obszerny taras, wiążący ze sobą oba skrzydła. Dwór został całkowicie zniszczony w czasie lub po rewolucji październikowej[2].
Park był w początku XX wieku dopiero urządzany. Wiele rzadkich krzewów sprowadzono w tym celu z Podzamcza Zamoyskich. Wzbogaciły one w znacznym stopniu wszystkie gatunki miejscowe. Park miał powierzchnię około 4,5 ha[6][9].
Majątek w Bryniowie jest opisany w pracy Memento kresowe Antoniego Urbańskiego[5] oraz w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[6].