Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1908 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 lipca 1966 |
Zawód, zajęcie |
historyk, publicysta |
Odznaczenia | |
Bernard Ber Mark (ur. 8 czerwca 1908 w Łomży, zm. 4 lipca 1966 w Warszawie) – polski historyk, publicysta i działacz komunistyczny żydowskiego pochodzenia, w latach 1949–1966 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Urodził się w Łomży. W latach 1927–1931 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Czynnie udzielał się w środowiskach komunistycznych. Od 1928 był członkiem Komunistycznej Partii Polski. W latach 1934–1938 był członkiem centralnej redakcji wydawnictw żydowskich przy KC KPP, a w latach 1934–1935 redaktorem legalnego komunistycznego dziennika „Der Frajnd”. W latach 1936–1938 był również członkiem zarządu Związku Zawodowego Literatów Żydowskich w Warszawie.
Podczas II wojny światowej przebywał w Mińsku (pracował w Białoruskiej Akademii Nauk), Moskwie i Kujbyszewie, gdzie działał w Żydowskim Komitecie Antyfaszystowskim. Był współtwórcą Związku Patriotów Polskich, a od 1944 był członkiem Zarządu Głównego tej organizacji i wiceprzewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Żydów Polskich przy ZPP. Uczestniczył w pertraktacjach dotyczących repatriacji.
Do Polski wrócił w 1946 i podjął pracę w Centralnym Komitecie Żydów Polskich. W 1949 objął funkcję dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, którą piastował do momentu śmierci w 1966.
Po wojnie był również Przewodniczącym Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich oraz redaktorem naczelnym „Dos Naje Lebn”. Od 1954 był profesorem nadzwyczajnym.
W 1937 ożenił się z Esterą Goldhas – nauczycielką i działaczką KPP, która po wojnie została pracownikiem naukowym ŻIH. W 1968 wyjechała do Izraela, zmarła tam w 1994.
Bernard Ber Mark jest pochowany w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 64, rząd 1)[1].
Bernard Ber Mark w swojej pracy naukowej, jako jeden z pierwszych historyków, wzmiankował o uczestnictwie Żydowskiego Związku Wojskowego w powstaniu w getcie warszawskim. Jego książki poruszały głównie problematykę wojenną i losy Żydów w czasie Holocaustu.
Na treści jego dzieł zaważyły jego poglądy polityczne oraz narzucona przez władze komunistyczne „oficjalna” wersja historii.