Andrzej Rachuba

Data i miejsce urodzenia	29 maja 1951 Pułtusk
Zawód, zajęcie	historyk
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski
Wydział	Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
Stanowisko	prezes Towarzystwa Miłośników Historii
Odznaczenia

Andrzej Wojciech Rachuba (ur. 29 maja 1951 w Pułtusku^[1]) – polski historyk, specjalizujący się w historii nowożytnej, długoletni prezes Towarzystwa Miłośników Historii (1996–1999, 2005–2022)^[2].

W 1975 obronił pracę magisterską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1979 uzyskał stopień doktora na Wydziale Historycznym UW, na podstawie pracy Wielkie Księstwo Litewskie wobec rokoszu Jerzego Lubomirskiego 1664–1667, napisanej pod kierunkiem Tadeusza Wasilewskiego, a w 1989 stopień doktora habilitowanego w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. W 1999 otrzymał tytuł profesora.

Pracuje w Instytucie Historii PAN, pełni funkcję kierownika Pracowni Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa oraz przewodniczy Radzie Naukowej Instytutu. Specjalizuje się w historii nowożytnej Polski oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pełni funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, a od 1996 jest prezesem Towarzystwa Miłośników Historii.

Został wybrany na członka Komitetu Nauk Historycznych PAN na kadencję 2020–2023^[3].

Od 2011 współredaktor czasopisma „Studia Źródłoznawcze” (w latach 2011–2019 wspólnie z Marią Koczerską, od 2020 wspólnie z Piotrem Węcowskim).

W 2010 wszedł w skład komitetu poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich^[4].

• Metryka Litewska. Księga Sigillat 1709–1719, Warszawa 1987
• Metryka Litewska. Rejestry podatkowe Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo wileńskie 1690 r., Warszawa 1989
• Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660–1663, Warszawa 1989
• Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku. Spisy (oprac. i wstęp z Henrykiem Lulewiczem), Kórnik 1994
• Urzędnicy inflanccy XVI–XVIII w. Spisy (oprac. z Krzysztofem Mikulskim), Kórnik 1994
• Ciechanowieccy herbu Dąbrowa (współaut.), Warszawa 1997
• Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo brzeskie litewskie 1667–1690 r., Warszawa 2000
• Metryka Litewska. Księga Wpisów nr 131, Warszawa 2001
• Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo nowogródzkie 1690 r. (oprac. z Henrykiem Lulewiczem), Warszawa 2002
• Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569–1763, Warszawa 2002
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. IV, Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV-XVIII wiek (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem i P.P. Romaniukiem), Warszawa 2003
• Pamiętniki Filipa, Michała i Teodora Obuchowiczów (1630-1707), redakcja i opracowanie wraz z H. Lulewiczem, Warszawa 2003
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. I, Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem i P.P. Romaniukiem przy współpracy Uł. Jemialianczyka(inne języki) i A. Macuka(inne języki)), Warszawa 2004
• Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697−1794. Spis (redakcja i współautorstwo wraz Przemysławem P. Romaniukiem przy współpracy A. Macuka(inne języki) i J. Aniszczenki(inne języki)), Warszawa 2004
• Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1582–1696. Spis (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem), Warszawa 2007
• Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski (współautorstwo z J. Kiaupienė i Z. Kiaupa), Warszawa 2008
• Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo mścisławskie 1667 r., Warszawa 2008
• Вялікае Княства Літоўскае ў парламенцкай сістэме Рэчы Паспалітай (1569–1763 гг.), tłum. z języka polskiego M. Ramanouski, redakcja Henadz Sahanowicz, Mińsk 2008
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. II. Województwo trockie XIV–XVIII wiek (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem, P.P. Romaniukiem i A. Haratymem przy współpracy A. Macuka(inne języki) i J. Aniszczenki(inne języki)), Warszawa 2009
• Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo smoleńskie 1650 r. (redakcja i współautorstwo ze S. Duminem) Warszawa 2009
• Konfederacje wojska litewskiego w latach 1655–1663, Zabrze 2010
• Dzieje rodziny Ciechanowieckich herbu Dąbrowa (XIV–XXI wiek) (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem, J. Sikorską-Kuleszą, S. Duminem, A. Haratymem, A. Macukiem(inne języki) i A. Pospiszil), Warszawa 2013
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. III, Księstwo Żmudzkie XV-XVIII wiek (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem, P.P. Romaniukiem, A. Haratymem), Warszawa 2014
• Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. (oprac.), Warszawa 2015
• Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo połockie 1667 i 1690 r. (redakcja i opracowanie z. H. Lulewiczem), Warszawa 2018
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. V, Ziemia połocka i województwo połockie XIV-XVIII wiek, red. H. Lulewicza (współautorstwo z H. Lulewiczem, A. Haratymem, A. Macukiem(inne języki), A. Radomanem(inne języki), przy współpracy W. Hałubowicza i P.P. Romaniuka), Warszawa 2018
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. IX, Województwo mścisławskie XVI–XVIII wiek (redakcja i współautorstwo z H. Lulewiczem, T. Jaszczołtem, A. Radomanem(inne języki), P. P. Romaniukiem, A. Macukiem(inne języki), A. Danilczykiem i A. Haratymem), Warszawa 2019

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2024^[5]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2009^[6]
• Złoty Krzyż Zasługi (2003)^[7]

• Prof. dr hab. Andrzej Wojciech Rachuba, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2008-07-07] .
• Nota biograficzna na stronie IH PAN