Winthagen
Windjhage
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Winthagen (Limburg)
Winthagen
Situering
Provincie Vlag Limburg Limburg
Gemeente Vlag Voerendaal Voerendaal
Coördinaten 50° 52′ NB, 5° 56′ OL
Algemeen
Oppervlakte 0,04 km²
- land 0,04 km²
- water 0 km²
Inwoners
(2023-01-01)
80
(2.000 inw./km²)
Woning­voorraad 34 woningen[1]
Overig
Postcode 6367 (Voerendaal)
Netnummer 045
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Winthagen (Limburgs: Windjhage) is een gehucht in de gemeente Voerendaal in de Nederlandse provincie Limburg. Het gehucht behoort tot de dorpskern Kunrade.

Naam

De naam Winthagen is afgeleid van Wennemarus, Wenartzkinderen, Wenartzhagen, Wijnandshagen en ten slotte Windhagen.

Ligging

Winthagen ligt ten zuiden van Voerendaal en ten noordwesten van Ubachsberg.

Aantal inwoners

Net als veel andere kleinere kernen in Zuid-Limburg heeft ook Winthagen te maken met afnemende inwoneraantallen.

2003 2004 2005 2006 2007
totaal aantal inwoners 83 80 75 72 67
waarvan mannen 45 41 40 37 34
waarvan vrouwen 38 39 35 35 33

Geschiedenis

De bewoning in Winthagen is ontstaan vanuit de pachthoeve Winthagerhof. De hoeve wordt reeds vermeld in 1448. De huidige Winthagerhof dateert uit 1721 . Samen met Overste FUREDALL en de Heggenleenhof (Op Gen Hek) was het een onder- en achterleen van Walraff Theodoor, Baron van Schellaard van Obbendorff, vrijheere van de Herrschaft Schinnen (1528).

Bij het dorp zijn de resten van zes oude kalkovens gevonden. Deze zijn te zien langs de weg van Kunrade naar Winthagen.

Tijdens de regering van keizer Karel V, in Spanje was hij bekend als koning Carlos I, werd een lijst opgemaakt van alle huizen in deze streken, waarop belasting betaald moest worden, teneinde zijn bloedige oorlogen tegen de reformatie te kunnen bekostigen. Dit was in het jaar 1526. Hieruit blijkt dat in Winthagen toen 7 huizen stonden. In 1869, dus drie en een halve eeuw later, was dit aantal uitgegroeid tot 10.

Dialect

Winthagen is een taalkundige enclave, omdat hier mouillering voorkomt (vandaar Windjhage en niet Winkhage, zoals in Heerlen). Dit verschijnsel komt veel voor in Midden-Limburgse dialecten en in een aantal Zuid-Limburgse dialecten. De grenzen van dit gebied liggen iets ten zuiden van Sittard.

Beschermd dorpsgezicht en monumenten

Zie Lijst van rijksmonumenten in Winthagen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Winthagen heeft een beschermd dorpsgezicht. Een aantal woningen is/wordt opgeknapt in een stijl die past binnen het beschermd dorpsgezicht. In 2003? heeft de gemeente Voerendaal de bestrating vernieuwd, ook die is nu passend bij het beschermd dorpsgezicht. Zes woningen zijn aangewezen als rijksmonument:

Recreatie

Winthagen is populair bij wielrenners. Omdat Winthagen in een smal dal ligt dat zich ver in het plateau insnijdt, kent het vier interessante beklimmingen, waaronder de Wachelderberg, de zwaarste van het Winthagens kwartet. Direct na het dorpje Winthagen (rijdend in de richting van Ubachsberg en Colmont) draait de weg links steil omhoog tot 14%. Het steile gedeelte is slechts 200 meter lang. De andere hellingen zijn de Koekoeksweg, de Hooggats en de Geerweg. De Geerweg (direct na het dorpje Winthagen rechtsaf) is de meest regelmatige beklimming en leidt naar het volgende gehucht Colmont. De Koekoeksberg gaat omhoog vanuit het dorpje Winthagen. Het eerste deel van de klim wordt gedeeld met de Hooggats, die op een gegeven moment linksaf slaat. Het serieuze klimwerk vindt men op de Koekoeksweg, waar met name het eerste gedeelte het steilst is. Op de Hooggats staat halverwege een kruisbeeld met het toepasselijke opschrift: "Trappegats".

Er lopen diverse wandelroutes door Winthagen; er komen op zondag ook vaak georganiseerde wandeltochten door Winthagen.

Zie ook