| Noordeinde | ||
|---|---|---|
| ||
Postzegelboom
| ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Den Haag | |
| Algemene informatie | ||
| Aangelegd in | middeleeuwen | |
| Bebouwing | winkelstraat | |
| Opvallende gebouwen | Paleis Noordeinde | |
Het Noordeinde is een straat in het oude centrum van Den Haag. De straat is het verlengde van de Hoogstraat, waar hij begint bij de Heulstraat, en loopt tot aan de Hogewal. In het verlengde ligt daar de Zeestraat.
Het gebied wordt waarschijnlijk genoemd in een akte uit 1370.[bron?] Al in de tijd van de Graven van Holland voerde de weg van het Binnenhof naar Scheveningen en Delft over het Noordeinde. Men verliet het Buitenhof bij de Gevangenpoort, stak de Plaats over en sloeg dan rechtsaf naar Scheveningen of linksaf via de Hoogstraat naar Delft.
Wie naar Scheveningen ging, moest aan het einde van het Noordeinde door de veerman over de singel gezet worden. Dat stukje heet nog steeds het Scheveningse Veer. Later kwamen er een stadspoort en een brug.
Reizigers die te paard van het Binnenhof naar Delft gingen, sloegen na de Plaats linksaf, en liepen door de Hoogstraat langs herberg 't Goude Hooft en de markten de stad uit. Het Noordeinde was een drukke straat waar ambachtslieden woonden die voor het hof werkten. De kleine huisjes waar zij woonden werden later gesloopt en vervangen door grotere panden. In 1533 verrees er een groot huis, gebouwd door grafelijk ambtenaar Willem Goudt. Ruim een eeuw later werd dit pand grootscheeps verbouwd door stadhouder Frederik Hendrik, naar ontwerp van de belangrijkste architecten van die tijd, Jacob van Campen en Pieter Post. Het is tegenwoordig bekend als Paleis Noordeinde. Naast het paleis staat Noordeinde 66, het voormalige woonhuis van prins Willem-Alexander. Daartegenover staat de Waalse kerk, een geschenk van Lodewijk Napoleon.
In 1845 liet koning Willem II voor het paleis een ruiterstandbeeld van Willem van Oranje, Vader des Vaderlands, plaatsen, gemaakt door zijn in Parijs wonende vriend Alfred Emilien, graaf van Nieuwerkerke. In 1848 bouwde hij een grote galerij tegenover het paleis, in dezelfde neogotische stijl als de stallen aan de Nassaulaan.
Sinds het midden van de negentiende eeuw is het Noordeinde niet erg veranderd. De straat is niet erg breed, alleen voor het paleis is wat meer ruimte. Honderd meter van het paleis verwijderd, bij de t-splitsing met de Molenstraat, staat de Waalse kerk, die in 1808 werd gebouwd nadat koning Lodewijk Napoleon de Hofkapel op het Binnenhof had opgeëist voor katholieke diensten, en de Waals-Hervormde gemeente een andere kerk moest zoeken.
De galerij werd echter in 1882 alweer afgebroken, omdat er instortingsgevaar dreigde. Er ontstond een grote lege plek. Het ruiterbeeld werd naar achteren geplaatst om het verkeer minder te hinderen, en er werd een kastanjeboom geplant die nu bekendstaat als de 'Postzegelboom'. De boom stamt dus uit ongeveer 1883. Hij is beroemd geworden omdat postzegelverzamelaars zich onder deze boom verzamelen om postzegels te ruilen, kopen of verkopen. In 1990 heeft de PTT de boom laten restaureren door een boomchirurg. Achter de postzegelboom staat een groot bronzen standbeeld dat koningin Wilhelmina in een kenmerkende houding weergeeft, gemaakt door Charlotte van Pallandt in 1968.
Het Noordeinde is een winkelstraat met veel allure. Aan het einde, bij het Scheveningse Veer, ligt een herberg uit 1592, nu de 'Prins Taveerne', maar vroeger 'De Groene Valck' en 'De Kleine Witte' geheten.
Er zijn kunst- en antiekzaken, boetieks, juweliers en restaurants; enkele zijn hofleverancier.
