Maritzstraat
Maritzstraat vanaf Krugerplein (januari 2017)
Geografische informatie
Locatie       Amsterdam
Stadsdeel Amsterdam-Oost
Wijk Transvaalbuurt
Begin Beukenweg
Eind Krugerplein
Algemene informatie
Aangelegd in 1904-1930
Genoemd naar Gerrit Maritz
Naam sinds 1904
Opvallende gebouwen Krugerhof

Maritzstraat is een relatief korte straat in de Transvaalbuurt, Amsterdam-Oost.

Straat

De straat sluit middels de Beukenwegspoorbrug aan op de Beukenweg (noordkant). Ze loopt dan ongeveer 100 meter zuidwaarts tot op het Krugerplein. De naam Maritzstraat werd al op 21 september 1904 vastgelegd als een straat vernoemd naar Gerrit Maritz, een van de leiders van de Voortrekkers in Zuid-Afrika. Conform een krantenbericht liep de straat (1904) van het Krugerplein naar de Retiefstraat, vernoemd aan Maritz’ collega Piet Retief. De Maritzstraat werd in 1915, 1923 en 1929 opnieuw vastgelegd. De ontwikkeling van de straat is in de architectuur terug te vinden. De oostelijke gevelwand uit 1917 verschilt aanmerkelijk van de westelijke gevelwand. De oostelijke kent traditionele opzet (woningen met zolder onder een kap). De westelijke moderne opzet, het Krugerhof uit 1929/1930, heeft bergingen op de begane grond en daarboven woningen onder plat dak.

Maritzstraat 1-17

Maritzstraat 1-17, Amsterdam (april 2023)

Hier werd gebouwd door het (Bouwfonds) Handwerkers Vriendenkring, dat nog middels een tegeltableau en een gevelsteen in de gevel te zien is. Die was in eerste instantie werkzaam op Uilenburg en Marken waar in de jaren tien en twintig van de 20e eeuw een grootscheepse sanering plaatsvond in het woningbestand. Dat was grotendeels verkrot en voor de bewoners moest ter plaatse nieuwbouw geregeld worden, maar ook buiten de wijk. Burgemeester Marie Anne Tellegen wees het bouwfonds op die laatste mogelijkheid in de Transvaalbuurt. Vanaf 1914 kregen de plannen steeds vastere vorm onder architect Willem Leliman. Er werd geld bij elkaar gesprokkeld, 440.000 gulden voor 156 woningen, twaalf winkelwoningen en vier dagwinkels. Er vond een eerstesteenlegging plaats op 26 juli 1917 door Tellegen en Leliman zelf. Bij die steenlegging waren ook andere voorname mensen uit de Amsterdamse woningbouw aanwezig: Arie Keppler en Floor Wibaut als ook Heijman Barnstein, een van de oprichters van het bouwfonds. Het complex kreeg aan de Maritzstraat een plantsoentje voor de deur. [1] Het complex Maritzstraat, Tugelaweg, Spitskopstraat (een straat ontstaan tijdens de bouw van het blok, vernoemd naar de heuvel Slag bij Spionkop/Spitskop) en Retiefstraat werd opgeleverd in 1919, het bouwfonds bestond toen vijftig jaar. [2] De bouw van de woonblokken in de Transvaalbuurt was één van de redenen om een spoorbrug (vanaf 1939 Beukenwegspoorbrug) naar de Beukenweg te bouwen.