| Cees Dekker | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Persoonlijke gegevens | ||||
| Volledige naam | Cornelis Dekker | |||
| Geboren | Haren, 7 april 1959 | |||
| Nationaliteit |  Nederland
| |||
| Religie | evangelisch christen | |||
| Werkzaamheden | ||||
| Vakgebied | moleculaire biofysica, nanobiologie | |||
| Universiteit | Technische Universiteit Delft | |||
| Beroep | Hoogleraar biofysica | |||
| Bekende werken | Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp? Geleerd en gelovig De crux | |||
| Website | ||||
| ||||
Cornelis (Cees) Dekker (Haren, 7 april 1959) is een Nederlandse natuurkundige en universiteitshoogleraar verbonden aan de Technische Universiteit Delft. Van 2010 tot en met 2018 was hij tevens directeur van het Kavli Institute of Nanoscience in Delft. Van 2015 tot en met 2020 was Dekker akademiehoogleraar vanuit de KNAW.
Zijn vakgebied is de moleculaire biofysica; hierbij beweegt hij zich op het grensvlak van de natuurkunde en de biologie waarbij hij gebruikmaakt van de zogeheten nanotechnologie, de technieken om aan enkele atomen en moleculen te kunnen meten. Dekker deed in de jaren 1990 fundamentele ontdekkingen op het gebied van koolstof nanobuisjes. Mede vanwege deze werkzaamheden is hij al jaren de meest geciteerde fysicus in Nederland. Sinds 2000 onderzoekt hij met enkel-molecuultechnieken de biofysica van moleculen in de biologische cel.
Dekker is naast zijn wetenschappelijk werk ook bekend vanwege zijn belangstelling voor de relatie tussen geloof en wetenschap en de discussie rond intelligent design in 2005.
Dekker groeide op in de omgeving van Rotterdam. Als tiener had hij reeds een grote belangstelling voor de natuurwetenschappelijke vakken, wat ertoe leidde dat hij in 1977 een opleiding natuur- en sterrenkunde ging volgen aan de Universiteit Utrecht. In 1983 behaalde hij zijn doctoraalexamen in de experimentele natuurkunde. In 1984 begon hij aan dezelfde universiteit te werken als promovendus en in 1988 promoveerde hij op een onderwerp in de fysica van de vaste stof.
Vervolgens ging hij in Utrecht aan de slag als universitair docent in ruisverschijnselen in mesoscopische halfgeleiders en supergeleiders. In 1990-1991 bezocht hij de onderzoekslaboratoria van IBM in Yorktown Heights (Verenigde Staten), waar hij onderzoek deed naar supergeleiders met een hoge kritische temperatuur in sterke magneetvelden. In 1993 maakte Dekker de overstap naar de Technische Universiteit Delft, om daar als universitair hoofddocent een aantal geheel nieuwe onderzoekslijnen op te zetten, te weten ladingsdichtheidsgolven en elektrische geleiding door afzonderlijke moleculen. Dat laatste groeide uit naar het zeer succesvolle onderzoek aan koolstof nanobuizen. Dekkers groep ontdekte veel van de nieuwe fundamentele elektrische eigenschappen van deze bijzondere moleculen. Ook onderzocht hij de toepassing van deze nanobuisjes in moleculaire elektronica en fabriceerde zijn groep als eerste ter wereld een transistor op basis van een enkel nanobuismolecuul.
Sinds 2000 heeft Dekker zijn onderzoeksterrein verlegd naar de biofysica en nanobiologie. Zijn huidige onderzoek richt zich op drie gebieden:[1]
Ook met zijn onderzoek in de biofysica leidde het onderzoek van Dekker tot verschillende doorbraken. Het onderzoek naar DNA transport door nanogaatjes leidde tot DNA sequencing technologie. Dekker's groep ontdekte ook een nieuwe klasse van moleculaire motoreiwitten die werden op DNA: SMC eiwitten als condensine en cohesine die lussen leggen in DNA, wat aan de basis vormt voor de structuur van chromosomen.
Vanwege zijn grote wetenschappelijke verdiensten werd hij in 1999 benoemd tot Antoni van Leeuwenhoek-hoogleraar. In 2000 volgde een benoeming tot gewoon hoogleraar in de moleculaire biofysica. In 2003 werd hij gekozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), en enkele jaren later tot fellow van het Institute of Physics (IOP, 2004) en de American Physical Society (APS, 2006). In 2006 werd hij in Delft benoemd als universiteitshoogleraar.
Voor zijn wetenschappelijke verdiensten werd Dekker een aantal malen onderscheiden met nationale en internationale wetenschappelijke prijzen en een eredoctoraat. Zo ontving hij in 2003 de Spinozapremie van NWO. Het werk van Dekker wordt uitzonderlijk veel geciteerd: ongeveer 4500 citaties per jaar, met in totaal meer dan 80.000 citaties. Zijn H-index is 122 (d.d. januari 2024). In 2012 leidde Dekker het onderzoeksconsortium ‘Frontiers of Nanoscience’ (NanoFront), dat van NWO en TU Delft/Leiden een onderzoekssubsidie van 51 miljoen euro verkreeg. Ook ontving hij 3 maal een Advanced Research Grant van de ERC.
Dekker is christen en lid van Mozaiek010, een kerk die in 2022 werd opgericht in Rotterdam. In deze kerk is hij actief in het leiderschap (Raad van Opzieners) en als muzikant. Hij is van mening dat er geen conflict bestaat tussen wetenschap en geloof, maar dat zij harmonieus samengaan. Zijn christelijke geloofsovertuiging beschouwt hij dan ook eerder als een stimulans dan als een sta-in-de-weg voor zijn wetenschapsbeoefening. Soms is hij in diverse televisiediscussieprogramma's te zien, waarin hij over bovengenoemde zaken met al dan niet andersdenkende personen van gedachten wisselt. In 2011 werd de Reijer Hooykaas Prijs aan Dekker uitgereikt voor zijn positieve bijdragen aan de dialoog tussen geloof en wetenschap.
Dekker is mederedacteur van een aantal boeken over geloof en wetenschap:
