Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
Branzagh Comun | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Dats aministrativ | |||||
Stat | Itàlia | ||||
Rejon | Piemont | ||||
Provinça | Provincia de Nuvara | ||||
Capolœg | Bellinzago Novarese | ||||
Politega | |||||
Sindeg | |||||
Orgen lejislativ | Consili comunal | ||||
Territore | |||||
Coordinade | 45°33′02.65″N 8°38′59.17″E / 45.550737°N 8.649771°E | ||||
OSM | 45285 | ||||
Voltituden | 192 m s.l.m | ||||
Superfix | 39,18 km² | ||||
Abitants | 9 407 ab. (1º genar 2023) | ||||
Densitaa | 240.1 ab./km² | ||||
Confin | Caltignaga, Camra, Lonaa Pozzoeu, Mum, Vlésc e Nosaa | ||||
Fus orari | UTC+01:00 e UTC+02:00 | ||||
Varie | |||||
Prefiss | 0321 | ||||
Codex postal | 28043 | ||||
Sigla autom. | NO | ||||
Codex ISTAT | 003016 | ||||
Codex catastal | A752 | ||||
Sant protetor | Clemente I | ||||
Cl. climatega | |||||
Cl. sismega | |||||
Localizazion | |||||
Sit istituzional |
Branzagh (nom ufizial in italian: Bellinzago Novarese) l'è un cumün de la Pruvincia de Nuvara.
El gh'ha ona popolaziun de 9 713 abitàncc (dàto del Desember 2013[1]), cunt ona superfis de 39,3 km² e ona densità de popolaziun de 247 ab./km².
El paes el cunfina cun la Pruvincia de Milan (cumün de Nusaa) e cun quela de Vares (cumün de Lunaa Puzzö) e 'l se tröva in sü i spund del fiüm Tisin.
L'andament del nümer de abitant del cumün de Bransach l'è mustraa in de la tabela chi de sutta
Nümer de abitant
Un om al gh'eva dü matai.
E 'l püssè gióvan ad lui l'ha dii al par: “Par, dam la part ad la roba ch'am partuca!” e 'l par al gh'ha dai al sé toch a tüi dü.
Da là a poch temp al matà püssè gióvan l'ha tirà riva tütcoss, e s'ha 'ndai in pais lunten, e là smorbia cum l'eva e poch da bon, a s'ha mangià ogni grazia di Dii ch'al gh'eva.
E dopo ch'l'ha 'vü mangià tüt, inda cul pais ha gnü una gran calastria, e inura l'ha cmanzà a 'vègh dabsogn.
E l'è 'ndai e s'è matü a fè 'l sarvitù inda vün da cul pais, ch'a 'l mandà in di sé caimp a cürè i porscii.
E tanta l'eva la fam ch'al feva ga gh'eva fin scoss ad mangià 'l sgarobia ch'i mangevan i porscii, ma nzün agh na deva.
Inura 'l matu l'ha cmanzà a pansègh denta, e 'l zeva tra lü: “Mu par al mantegna tancc sarvitui che 'gh manca propia nuta, e mangian ogni grazia da Dii, e mì mòra dla fam!
Mì ciaparò sü e j'andarò a mu par e 'gh zarò: Par mì, j'hò pcà contra 'l ciel e dadnain da tì;
Mì son degn piü ad vess ciamà té matà; tegnam, per carità in cà tóga comè vün di té sarvitui”.
Lü dunca l'ha ciapà sü e l'ha 'ndai da su par; e quand su par l'ha vüst a gnì da lunten, al gh'ha 'vü scarazion; l'ha corü e s'ha bütagh al cöl e l'ha basà.
E 'l matà a gh'ha dii: “Mì j'ho pcà contra 'l ciel e dadnain da tì, e son degn piü ad vess ciamà té matà”
Ma 'l par l'ha dii ai sé sarvitui: “Purtè chì i pagn püssè bii e vistìl, e matìgh un anela in dii e i cuzei in di pii;
e amnè fora 'l vidil ingrassà e mazzèl, e mangiuma e stuma legar:
parchè ist mé matà l'eva mürt e l'è tornà viv, i l'eva pardü e l'ho trogà ancura”. E s'hann matü a fè una gran festa.
Indu cul moment 'l matà püssè grand l'eva fora in di caimp; e quand l'è turnà e l'è stai bela riva a cà, l'ha sintü che denta a 's baleva e 's soneva a tüt andè.
E vüst fora vün di sé sarvitui, a gh'ha ciamà cuss l'eva cul manesg ch'as feva in cà.
E lü gh'ha dii: “Al té fradì l'è gnü cà 'ncura e tu par, par la contantezza l'ha mazzà 'l vidil ingrassà da sgià ch'l'è gnü cà sen e salva”.
Ma lü l'è gnü rabià e l'ha mia vorsü andè 'n cà; ma su par l'è gnü fora a praghèl d'andè denta.
Ma lü a gh'ha dii al par: “Mì l'è sgià tancc agn ch'it fagh al sarvitù, e cul t'am cmandeva l'ho sempar fai guantir; epüra ti te m'é dai nianca una vota un cavret da mangè e stè legar cun i mè camarada.
Ma par ist té matà ch'l'ha mangià tüt insama al vacasc, una vota ch'lè tornà cà, ti ta gh'é mazzà 'l vidil ingrassà”.
E 'l par a gh'ha dii: “Car al mè matà, ti t'è sempar con mì, e tüta la roba méia l'è tóga.
Dunca absogneva fè festa e fè baldoia, parchè ist té fradè l'eva mürt e l'è gnü viv, l'eva pardü e l'è stai trogà 'ncura”.
(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878)