Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Xanten is 'n sjtad an de Rien in d'r Duutsje deelsjtaot Noordrien-Wesfale en behuurt töt d'r Kreis Wesel in 't regeringsdistrict Düsseldorf. De sjtad kan besjoewd werre es d'r opvolger van de Romeinse sjtad Colonia Ulpia Traiana, die o.a. bewond waoërt dör Romeinse veterane van 't kortbie gelaege Castra Vetera. Dis legerplaatsj sjpäölde 'n belangrieke rol in de historie va Germania Inferior.
Roond 800 boewde me ten zuide van de ruïnes va Colonia, op d'r kèrkhof 'n sjtift, gewiejd an d'r hèllige Viktor, wiens gebeente d'r oonder zowwe zieë begrave. Me neumde de plaatsj doe ad Sanctos (bie de hèllige). Later waoërt dat kortweg Sanctos. In 867 Xanctum en in 1147 Xantum, mae ooch Santen dat me zieëker bies in de d'r 18de ieëw gebroekde en in 't dialekt van dao, mae ooch in 't aangrenzende Nederlands-Limburg, in o.m. 't Tegels, noe nog ömmer gebroekd. Oet 'n vermenging va Xantum en Santen is d'r naam Xanten oontsjtande.
Volges 't Nibelungenlied is d'r Siegfried in de ruïnes van de Romeinse sjtad Colonia Ulpia Traiana gebaore en regeerde e es Köning in Xanten 't Niederland. Ooch Hagen von Tronje waoërt via de Troia-Mythe mèt Xanten in verbaand brach.
Xanten makde saer 't begin van d'r 13de ieëw deel oet van 't handelsgebied roond Wesel, dat in 1407 'n Hansesjtad waoërt.
