Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Normaal waor 'ne Nederlandse rockband roond zenger Bennie Jolink, dee zingk in 't dialek vaan Hummelo (gemeinte Bronckhorst, Gelderland). Ze waore in Nederland pionere mèt 't make van popmuziek in 't dialek en cultivere e sterk plattelandsimago, boe-aon väöl later dialekrockbands ziech gespiegeld höbbe.
Gemeinelek weurt gezag tot Normaal in 't Achterhooks zingk. Allewel tot Hummelo inderdaod in d'n Achterhook ligk, is dees bewering taolkundeg neet gans zjus: dit dialek huurt feitelek bij de Oos-Veluwse groop.[1] Umtot evels de gansen Achterhook taolkundeg versnoje is en d'n euvergaank vaan de ein nao de aander groop geleidelek verlöp, zien hun tekste in de ganse regio (zoe good wie in väöl aander Nedersaksische gebeie) te verstoon.
Normaal heet door de jaore heer versjèllende bezèttinge gehad. De oersprunkeleke bezètting waor:
Allewijl (2009) besteit de band oet:
Jolink en Joly troffe ziech in 1974 en beslete daan 'ne band te beginne. Allewel tot de vief bandlede aamper muzikaal ervaoring höbbe, ligk hun esthetisch ideaol algaw vas: me is de glamrock en disco oet de hitparaad meuj en riech ziech sterk op de klassieke (blues-)rock vaan de jaore zesteg. Tekste zien in 't begin zoewel Ingels- es Nederlands- en Achterhookstaoleg. 't Eige dialek bliek evels de taol boe-in de elementair frustraties 't beste tot oetdrökking kinne weure gebrach. De naom weurt, bij gebrek aon e beter idee, Normaal.
In 1975 trejt de band in Lochem veur 't iers op. Aondachstrèkker vaan dit concert is de choquerende Drieteriejeblues ("sjieterijblues"). Gaw nao dit succes besleet de band allein nog mer in 't plat te zinge. 'r Heet noe ouch de aondach vaan zenger en muziekmanager Peter Koelewijn getrokke. Oonder dee zien productie weurt in 1976 d'n ierste single Hels as 'n jagdhond oetgebrach, dee niks deit. 't Jaor daonao breke ze wel door mèt Oerend hard, wat neet allein in 't ooste meh in 't gans land insleit. De single haolt de twiede plaots vaan de Top 40; tot d'n daag vaan vaandaog de hoegste positie die de band oets gehad heet. Nog e paar hits volge, zoewie 't debuutalbum wat ouch Oerend hard hèt.
Nao 't succes vaan Oerend hard zak de band min of mie trök tot regionaal populariteit. De hits die koume hole de top 10 neet, de albums eve wieneg. Begin jaore tachteg kump evels 'n koersverandering op gaank: neve de klassieke rocknummers koume ze noe ouch mèt muziek in versjèllende volkse muziekgenres. Critici spreke dèks vaan "hoempa" (blaosmuziek; 'n muzieksoort sterk mèt 't platteland geassocieerd), Jolink zelf zuut ieder ben mèt texmex of cajun. Groet succes weurt in 1982 't carnavalesk Mama woar is mien pils (d'n ierste single nao Oerend hard deen in de top 10 kump). Vaan 'tzelfde kaliber is Heidi oet 1983. In dezen tied trèk de verkoup vaan de albums aon (Deurdonderen en De boer is troef hole de zesde plaots) en weurt 'nen indeloze serie hits ingezat; gemiddeld e stök of drei per jaor, mèt bovedeen edersjaor 'n album. Euveregens blieve de mieste leedsjes in de rockstijl boerum de band bekind steit. De band heet 'n groete groop trouw fans en is 't middepunt vaan 'n ganse BV. Aofgezeen vaan versjèllende conflicte, financieel probleme en persoenelek oongelökke (leje die mèt de motor op de weeg kapotvalle), die de band soms vaan 't optrejje afhawwe, blijf de formule jaorelaank succesvol. De groetste hit vaan de jaore negenteg is 't anti-discriminatieleed Doe effen normaal (1994). Pas tege 't ind vaan de jaore negeteg begint de klad in de stroum hits te koume. In 2000 trèk Normaal veur 't iers 't theater in; 't album Effe zitten is dao de weerslaag vaan. In 2001 kump de documentaire Ik kom altied weer terug oet, gemaak door dezelfde lui es die vaan Zij gelooft in mij (euver André Hazes). Hits haolt Normaal in 't nui millennium aamper nog; de albums score nog wel. In 2006 oontvingk de band 'nen Edison veur zie gans oeuvre. In juni 2009 kaom de band mèt de retro-bluesplaat eLPee. 't Album kaom oet op zoewel cd es op vinyl en waor mèt awwen analogen apparatuur opgenome.
Normaal is initiator vaan 'n stijlriechting die in Nederland es boerenrock bekind is koume te stoon: klassieke rockmuziek lunend tege blues en hardrock, mèt tekste in 't dialek, bij veurkäör euver 't boereland en boereleve. Dèks klink ouch 'nen aofkier vaan de stad en wes-Nederland door. Dees stijl voont in de jaore negeteg op groete sjaol naovolging. Um te beginne in d'n Achterhook zelf mèt Jovink en de Voederbietels (mèt Gijs Jolink, zoon vaan Bennie), meh väöl ieder in Drenthe, mèt Mooi Wark en in Braobant mèt 't carnavalesk Bertus Staigerpaip. Veural regionaol bekind zien Surrender oet Zieland en Oôs Joôs oet Noord-Holland. Versjèllende vaan die bands waore vaste gaste in de veurprogramma's vaan Normaal. In de jaore tien kaom de Sallandse band Bökkers tot groete successe in Oos-Nederland en ouch tot besjeie bekindheid in 't weste.
De band cultiveerde zörgvöldeg e boerenimago. Dat kump tot uting in hun klieding bij concerte en op peersfoto's - d'n eine kier in overall mèt reke, d'n andere kier in cojbojhummes es -heuj wie de Amerikaanse "rednecks", meh ouch mèt de vaste gas Boer Haverkamp, dee groete baole stroej euver 't publiek goejt. Bij concerte geit dèks 'n ummer mèt stroont in 't publiek roond. De beerconsumptie is soms excessief. De band mèt 't motorcrosse is neet allein 't oonderwerp vaan 't leedsje Oerend hard meh kump ouch in väöl later nómmers tot uting. Oet Normaal-kring kump ouch d'n Achterhookse Zwarte Cross veurt, allewijl veural sterk geassocieerd mèt Jovink en de Voederbietels.
mèt noteringe in de Nederlandsen Album Top 100 en zien veurgengers.
mèt noteringe in de Nederlandse Top 40
Zoewel VHS- es DVD-oetgaove zien geneump.