Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Europees kampioensjaphierevoetbal vaan 2016 woort vaan 10 juni tot 10 juli gespäöld in Fraankriek. De wèdstrije woorte aofgewèrk in tien stadions in eveväöl späölstei. Aon 't door de UEFA verzörg evenemint dege 24 len mèt; ach mie es de zèstien equipes die sinds 1996 deilnaome. Titelverdeideger waor Spaanje. 't Toernooj woort gewonne door Portugal, wat veur d'n ierste kier 'nen titel binnehaolde.
Len kóste hun bod indene tot 9 miert 2010. 't Gaof op dat memint veer bode, en wel vaan Fraankriek, vaan Italië, vaan Turkije en vaan Noorwege en Zwede same. 't Lèste bod woort in december 2009 ingetrokke.
Op 28 mei 2010 woort gestump. Daartien lede vaan 't oetveurend comité kóste stumme euver de drei veurstèlle; in de ierste runde volgens 't Australisch systeem (getrep vaan 1e t/m lèste), in de twiede runde allein veur 't land vaan hun väörkeur.
De kwalificatie gebäörde tösse 7 september 2014 en 13 oktober 2015, mèt vaan 12 t/m 17 november 2015 play-offs. Alle 54 len vaan de UEFA hadde ziech ingesjreve veur 't EK; nui waor Gibraltar, wat pas sinds mei 2013 bij d'n UEFA zit. Fraankriek waor es gasland otomatisch geplaots en hoofde ziech dus neet te kwalificere. De aander 53 teams woorte, al nao hunnen UEFA-coëfficient, op 24 jannewarie 2014 in pöt 1 t/m 6 ingedeild (de bèste in 1, de minste in 6), boe-oet door middel vaan loting (23 fibberwarie) de samestèlling vaan de poules bekind woort gemaak. Zoe kraog me nege poules vaan zès of vief clubs.
Vaan eder poule kóste de ierste twie teams zoonder mie doorstruime nao de indrunde; dat kump neer op 9·2=18 ploge. Ouch de bèste nommer drei kós direk door (dat woort Turkije), wat 't aontal op 19 brach. De aander ach nommers drei späölde in november 2015 oonderein play-offs, boe-in euver twie wèdstrije (oet en toes) oonderein woort oetgemaak wee wijer nog door kós. Zoe kaom 't aontal gekwalificeerde teams op 23, wat same mèt 't gasland 't aontal vaan 24 compleet maak.
Door de nuien opzat mèt 24 len kóste väöl rillatief zwake teams mètdoen, dèks veur 't iers. Op dit toernooj debuteerde Albanië, Iesland, Noord-Ierland, Slowakije en Wales. Opvallendste aofwezege waor Nederland; ouch Denemarke en Sjotland oondersjeide ziech negatief door ziech neet te plaotse.
Nao de kwalificatie mós weer weure geloot, noe veur de poules op 't indtoernooj. Ouch heiveur woorte de len weer in pöt verdeild, veer noe, boe-oet daan zès poules geloot móste weure. Fraankriek woort vaan te veure in pöt 1 ingedeild en vasgezat in poule A, zoetot dit land 't toernooj kin opene. De aander teams waore zoe ingedeild:
Pot 1: Belsj, Duitsland, Ingeland, Portugal, Spaanje
Pot 2: Italië, Kroatië, Oekraïne, Oosteriek, Rusland, Zwitserland
Pot 3: Hongarije, Pole, Roemenië, Slowakije, Tsjechië, Zwede
Pot 4: Albanië, Ierland, Iesland, Noord-Ierland, Turkije, Wales
De loting woort op 12 december 2015 verriech in Paries.
In totaol gebruukde me op 't EK tien versjèllende stadions, allemaol in versjèllende stei. Allewel tot Fraankriek in 1998 al 't Wereldkampioensjap voetbal heel, heet 't me nujeg gevoonde um veer gans nui stadions te bouwe in Bordeaux, Lille, Lyon en Nice.
Door 't aontal vaan 24 deilnummende len, gein mach vaan twie, waor dit EK zoe opgezat wie dat vaan 1982 t/m 1994 bij 't WK góng. Vaan de zès poules gónge in eder geval de ierste en twiede ploog door. Vaan de zès daardes gónge de veer bèste ouch wijer; dit woort oetgemaak op basis vaan punte en doelsaldo.
De veer teams oet eder poule späölde allemaol eine kier tegenein, wat neerkump op zès matches per poule. Veur 'n euverwinning kreeg me, wie gebrukelek, drei punte, veur e geliekspeul eint. Opmerkelek is hei, tot 't oonderling rizzeltaot bij de plaotsing zwoerder woog es 't doelsaldo. Wijer veurzaog 't reglemint in 'n penantieserie es twie teams geliek zouwe indege, zoewie in 'n plaotsing volgens fairplayklassemint en UEFA-coëfficient (in dees volgorde), um veural neet te hove lote. Dees tie-breakers zien neet nujeg gewees.
Vaan de zès daarde plaotse mochte de veer bèste door. De raanksjikking woort door de volgende criteria bepaold (in volgorde vaan belaank): aontal behaolde punte, doelsaldo, aontal gescoorde gole, fairplayklassemint en UEFA-coëfficiënt.
N.B.: Alle geel kaarte die speulers in de veurgoonde wèdstrije höbbe gekrege, zien veuraofgoond aon de haaf finales kwietgesjolde. Zoedoende hoofde 'ne speuler de finaal neet te misse, tenzij 'r in de haaf finaal 'n roej kaart oplöp.
6 juli, 21.00 Portugal 2 – 0 Wales Lyon, Parc Olympique Sjeidsrechter: Jonas Eriksson
Vaan teveure hadde diverse mèt IS verboonde terroriste gedreig mèt aonsleeg tegen 't EK.Umtot Fraankriek in de recinte historie al twie kier door 'ne groeten aonslaag geraak waor, waor de beveileging vaan de stadion en de supporters op straot zier groet. Oetindelek bleve aonsleeg evels oet.
Oondaanks de beveileging góng 't in de grópsfaas wel mis mèt hooligans oet diverse len. In Marseille troffe Ingelse en Russische vandaole ziech oonderein en stuitde ze ouch op de ultra's vaan Olympique Marseille. Russische hooligans misdroge ziech ouch aon 't ind van de wèdstrijd tegen Ingeland in 't stadion. Heibij kaom 't tot geweld en paniek die volgens sommege aon 't Heizeldrama rappeleerde. De Russische boond kraog hei-op 'n boete en 'n veurweerdeleke sjorsing, die neet hoofde weure oetgeveurd. Ouch de Kroatische boond zaog tegen 'n boete aon naotot sommege vaan zien supporters vuurwerk op 't veld goejde oonder de wèdstrijd tege Tsjechië.
't Aontal gole waor, zeker in de grópsfaas, bezunder lieg. Klein teams grove ziech in um groeter len 't voetballe te belètte, meh groeter voetballen hadde ouch de rem drop. In 't bezunder 't speul vaan Portugal oondersjeide ziech op die meneer: 't land won 't toernooj, allewel tot 't mer eine match binne de 90 menute had beslis.
Door 't formaot vaan 24 len (zuug bove) kóste ziech al diverse plaotse die nog noets of hoegs zelde op e groet toernooj waore oetgekoume. Twie vaan die len trokke in 't bezunder de aondach: Wales en Iesland. Wales, mèt Gareth Bale es staarspeuler, verrasde door gróp B te winne en door in de kwartfinaal 't Belsj mèt 3-1 te versloon. Iesland had door ziech te kwalificere (ierste in 'n gróp mèt oonder mie Nederland, Tsjechië en Turkije) es land mèt wiedoet de kleinste bevolking vaan allemaol al groeten indrök gemaak, meh verbaasde nog mie door wijer te goon nao de knock-outrunde en dao Ingeland te versloon. Oetindelek waor Fraankriek in de kwartfinaal väöls te sterk.
Diverse groete voetballen mèt goodbetaolde speulers presteerde oondermaots. Topsjotter Ronaldo, dee bij zien club Real Madrid zier väöl gepresteerd had, veel tege in 't Portugees èlftal. Heer misde diverse opgelagte kanse, zoewie 'n penantie tege Oosteriek. Analiste meinde tot zie sezoen te zwoer waor gewees, 'nen indrök dee versterk woort wie heer in de finaal geblesseerd oetveel.
Spaanje scoorde, zjus wie op 't WK vaan 2014, oongewoen meujelek en woort in de achste finaal oetgesjakeld door Italië, Ingeland kaom zelfs neet veurbij Iesland. De Spaonse en Ingelse bondscoaches stapde snel nao hun tegevallende rizzeltaote op. Ouch 't Belsj stèlde väöl vaan zien eige fans teleur. Allewel tot dit d'n ierste kier in zèstien jaor waor tot 't team nog ins op 'n EK stoont, had me zier väöl verwach vaan de nui generatie voetballers, die bij groete clubs in väölal de Ingelse competitie speule. Marc Wilmots woort oetindelek in juli oontslaoge.