Gebäörtenisse
- jannewarie
- 1 - New Horizons vluig veurbij 't Kuiperreemobjek 2014 MU69.
- 1 - De ierste groete Gemeinteleke herindeiling op 't Belsj sinds 1977. In Belsj Limbörg fusere de gemeintes Miëve-Roj en Glabbek tot Audsberge en Neerpelt en Ueverpelt tot Pelt.
- 1 - Ouch in Nederland vinde gemeinteleke herindeilinge plaots. In Nederlands Limbörg goon de gemeintes Nut, Óngerbenk en Sjènne same tot de nui gemeinte Baekdale.
- 1 - Oosteriek veurt 't homohouwelek in.
- 3 - 't Chinees ruumdetuug Chang'e 4 lantj es ierste minsjelik tuug op d'n achterkantj van de Maon.
- 4 - In Gabon deit 't leger 'ne mislökde coup.
- 10 - Félix Tsisekedi weurt oetgerope tot winner van de presidentsverkezinge in Congo-Kinshasa.
- 15 - De Keniaanse huidsjtad Nairobi weurt opgesjrik door 'nen terroristische aansjlaag, dae Al Shabaab haet opgeëis.
_01_(cropped).png)
- 15 - 't Door premier Theresa May veurgestèld Brexit-akkoord tösse 't Vereineg Keuninkriek en de Europese Unie weurt in 't Liegerhoes mèt 't historisch aontal vaan 202 tege 432 stumme verworpe. 'n Motie vaan wantrouwe tege May haolt 't evels neet.
- 18 - Inne Mexicaanse deilsjtaot Hidalgo explodeert 'n benzienleijing es gevólg van deefsjtal. Mie es neugetig luuj kómme hiebie óm 't laeve.
- 23 - In Venezuela reup parlemèntsveurzitter Juan Guaidó zich oet tot 'veurluipige presidentj' van 't landj, temidde van proteste taegen 't bewèndj van Nicolas Maduro.
- 26 - Inne Braziliaanse sjtad Brumadinho (MG) brik 'nen dam bie 'n iezerkoel. Inne moddersjtroum kómme 206 luuj óm 't laeve.
- 27 - Bie twie bómexplosies bie 'n kattelieke kerk in Jolo, in 't zude vanne Filipiene, kómme zeker 27 luuj óm 't laeve. Bienao tachetig luuj raakde gewóndj.
- 30 - 'ne Twelfjäörige jóng oet Venlo wuurt veroordeild veur poging tot doeëdslaag.
- fibberwarie
- 2 - Róslandj sjort 't INF-verdraag op, naodet de VS einen daag ieder aankóndigde 'tzelfde te doon.
- 2 - In Minya, get ten zuje vanne Egyptische huidsjtad Caïro, óntdekke arsjeologe 'n tombe mit vieftig mummies.
- 3 - In de Zuud-Willemsvaart in Wiert weurt 't lichaam van 'ne 22-jäörige manskael gevónde.
- 4 - Paus Franciscus bezeuk de Vereinigde Arabische Emirate. Hae is daomit d'n ierste paus oets dae nao 't Arabisch Sjiereilandj geit.
- 5 - Joke Schauvliege (CD&V) nump óntsjlaag es Minister van Laefmilieu nao 'n controversieel en ónwoer oetsjpraok euver de klimaatbrossers.
- 12 - In Sjpanje begintj 't perces taege de Catalaanse regioregering die in 2017 de ónaafhenkelikheid oetreep. De politici waere verdach van misbroek van euverheidsgeld en rebellie. In 't landj weurt gekald van 't 'perces van d'n iew'.
- 12 - Macedonië verangert ziene naam officieel nao Rippubliek Noord-Macedonië. Hiemit weurt e lankjäörig dispuut mit Griekelandj opgelos.
- 15 - D'n Amerikaanse president Donald Trump reup de noedtoesjtandj oet um zien moer op de grens mit Mexico te kónne realisere.
- 20 - Amerikaanse weitesjappers höbbe e klein mäönke óntdèk, det róndj de planeet Neptunus drèjt. 't Haet de naam Hippocamp gekrege.
- 21 - Kórtbie de Syrische sjtad Raqqa, 't veurmalige bolwirk van terreurorgenisasie IS, weurt e massagraaf mit 3.500 lichame gevónde.
- 26 - In Brest, Wit-Róslandj, weurt e massagraaf oete Twiede Waereldoorlog óntdèk, mit daorin de lichame van hónderde joede.
- 28 - Ralf Krewinkel sjtap óp es burgemeester va Heële noadat bekaand weëd dat heë vuur 't burgemeestersjap va Kirkroa hat gesolliciteëd.
- miert
- 4 - Cycloon Idai kump baove Mozambique aan landj. In de kómmende twie waeke zal de sjtörm in groete deile van Mozambique, Madagaskar en Malawi groete ravaasj aanrichte.
- 10 - Vlöch ET 302 van Addis Abeba nao Nairobi sjtort denaer baove Bishoftu (Ethiopië). Alle 157 inzittende kómme óm.
- 12 - 't Brits Liegerhoes sjtump ouch de aangepasde euvereinkóms euver 't Brits vertrèk oet de EU eweg.
- 12 - Mehdi Nemmouche, huidverdachte van de terreuraansjlaeg in Brussel op 22 miert 2016, weurt veroerdeild tot 'n laeveslang gevangenissjtraof. Ziene mitdaojer Nacer Bendrer krieg 15 jaor opgelag.
- 15 - Bie aansjlaeg op twie moskeeë in de Nuuj-Zielandjse sjtad Christchurch kómme 49 luuj óm.
- 16 - De Nederlandse Riekseuverheid haet 't Limburgs erkènd es 'n officieel regionaal sjpraok.
- 18 - Bie 'n sjeetpartie in d'n Utrechse wiek Kanaleneiland kómme drie luuj óm en rake 'rs vief gewóndj.
.svg)
- 20 - Bij provinciaol verkezinge in Nederland is 't rechs-populistisch FvD de groete winner.
- 21 - De Belzje neurologe Mehrnaz Didgar weurt tot vief jaor gevangenis veroerdeild óm 't vermaorde van häör dochter.
- 23 - De Syrische Democratische Tróppe melle de val van Baghoez, de lèste plaatsj die nog in han van IS waor. Hiemit is 't zelf oetgerope kalifaat van de terreurgróp definitief gevalle.
- 23 - In Ogossagou en Welingara, twie dörpkes in de Malinese regio Mopti, weure 160 Fulani's aofgeslach. D'n aonslaag is 'n vergelding veur 'nen iederen aonval vaan Al-Qaeda.
- 23 - E stök vaan de Mestreechse walmör bij 't Sint-Pietersbolwerk vèlt in. De moer is recintelek nog gerestaureerd.
- 29 - 't Brits Liegerhoes sjtump veur d'n daarde kier taege 't Brexitplan van premier Theresa May. De kans weurt noe groeter det 't landj op 12 april zónger akkaord de EU verliet.
- 30 - Bie presidentjsverkezinge in Sjlowakieë weurt de linkse Zuzana Čaputová tot presidentj gekoze. Zie weurt de ierste vrouw in 't landj die dat amb bekleit.
- april
- 2 - Abdelaziz Bouteflika sjtap mit ónmiddelliken ingank op es presidentj van Algerieë. Hae haet 't landj 20 jaor geregeerd.
- 3 - De Nigeriaanse, in Brussel wèrkende horemedam Esoke U. weurt um minsehanjel tot tien jaor gevaangenis veroerdeild.
- 9 - De zittende premier Benjamin Netanyahu wint de verkezinge in Israël. Zien Likoedpartij krijg zjus get mie stumme es de Blauwwitte Partij vaan Benny Gantz.
- 10 - E team astronome vaan d'n Event Horizon Telescope maak 'ne foto vaan de gaaswolk roond e zwart look in starestèlsel M87. 't Is veur 't iers tot 't lök veur e zwart look te fotografere.
- 10 - De oontdèkking vaan 'n nui fossiel minsesoort oet de Filipijne, d'n Humo luzonensis, weurt aongekundeg.
- 11 - D'n Australischen activis Julian Assange (bekind vaan Wikileaks) weurt in Londe gearresteerd.
- 11 - Nao wekelang proteste zèt 't leger president Omar al-Bashir in 'ne coup aof.
- 11 - Beresjiet, de maonlander vaan Israël zie ruimteprogram, stort nao 'ne fout neer op de Maon.
- 11 aprèl - 19 mei - In India weure parlemintsverkezinge gehawwe. De partij vaan de zittende premier Narendra Modi kump es groete winner droet.
- 14 - De Sociaoldemocratische Partij wint de Finse parlemintsverkezinge, zjus veur de rechspopulistische Finnepartij.
- 14 - Tróppe oonder generaol Chalifa Haftar beginne 'nen aonval op de Libische hoofstad Tripoli, die nog in han vaan de regering is.
- 15 - De Slevrouwekèrk in Paries brent bekaans compleet oet. Allein de boetemör en de twie klokketories blieve bespaord.
- 16 - Op 't Kivumeer veur de kös vaan oostelek Congo-Kinshasa vergeit 'ne veerboot. Mie es hoonderd lui verdrinke of weure vermis.
- 17 - Op Madeira kómme 29 Duutsje toeriste óm 't laeve bie 'n óngelök mit 'nen touringcar.
- 20-22 - 't Egyptisch volk käört 'n gróndjwètsverangering good die presidentj Abdel Fatah as-Sisi zier oetgebreide mach gief. Neet mènjer es 88,83% van de kezers sjtumde veur.
- 21 - Bij aonsleeg op drei kèrke en drei hotels in Sri Lanka koume minstens 321 lui um.
- 21 - De kemik Volodymyr Zelenski wint de Oekraïense presidentsverkezinge door in de twiede runde de zittende president Petro Porosjenko mèt 'n moonstereuverwinning te versloon.
- 25 - De oontdèkking vaan diverse manuscripte vaan Anthony Burgess weurt bekindgemaak. 't Geit oonder mie um The clockwork condition, 'n oonvoltoejd vervolg op A clockwork orange.
- 28 - De Sint-Martinuskerk in Venlo wuurt officieel tot basiliek geproclameerd. Zeej is daomei de zevende kerk in Limburg die tot basiliek wuurt verhaeve.
- 30 - Akihito treujt aof es keizer vaan Japan. De volgenden daag volg ziene zoon Naruhito häöm op; de naom vaan ziene regeertied weurt Reiwa.
- mei
- 7 - Op de Broensemerhei waere 'ne man en 'n vrouw ómgebrach.
- 18 - De regering vaan Oosteriek vèlt nao e sjendal roond vice-premier Heinz-Christian Strache (FPÖ). Strache had ziech veur de verborge camera umkoupbaar getuind.
- 19 - HBO zent de lèste aoflievering vaan Game of Thrones oet.
- 21 - De Nederlandse staotssecretair vaan Asielzake Mark Harbers (VVD) treujt aof nao e sjendal roond e misleiend rapport.
- 24 - Taiwan maak es ierste land in Azië 't homohouwelek meugelek.
- 26 - In de mieste EU-lenj zeen Europese verkezinge. De rechs-populiste en greune winne euver 't algemein. Nederlandj, wat op 23 mei al haet gesjtump, is hie-op 'n oetzunjering.
- 26 - Op 't Belsj waere ouch gewesteleke en federaal verkezinge gehauwe. In Vlaondere is 'ne mónsterwins veur 't rechs-populistisch Vlaams Belang, dewiel Wallonië zjus verlinks en de marxistische PTB henjig deit greuje.
- 28 - Inne Japanse sjtad Kawasaki, kórtbie Tokio, sjtik 'ne manskael in op 'n gróp sjoelkinger. Twie luuj vinge d'n doed, viefteen anger luuj raakde gewóndj.
- 29 - 'ne 46-jöarige manskeël oet Gebrook weëd veroerdild tot 'n celsjtroaf van twelf joare. Heë hat óp d'r 2 augus vurrig joar 'ne 49-jöarige plaatsjgenoat neergesjoate óp de Oakersjtroat-Noard.
- juni
- 3 - CDU-politicus Walter Lübcke weurt vermaord door 'nen extreemrechsen activis.
- 7 - Theresa May treujt aof es premier vaan 't Vereineg Keuninkriek.
- 15 - Nao aanhauwende massaproteste sjort de regering van Hong Kong ónger Carrie Lam de Oetlieveringswèt mit China veur ónbepaolden tied op.
- 15 - Mèt e konzèr in 't Concertgebouw beïndeg de 90-jaorege Bernard Haitink zien carrièr es dirizjènt.
- 16 - In Bilze weurt opnuuj gesjtump veur de gemeinteraod naodet de verkezinge van oktober veurig jaor óngeljig zeen verklaord. Vlaams Belang is de groete winner.
- 16 - In gans Argentinië en Uruguay, groete deile van Paraguay en 't zuje van Brazilië vilt de sjtroum oerelank oet.
- 22 - In de Ethiopische regio Amhara vèntj 'n couppoging plaats, woe regiopresidentj Ambachew Mekonnen en chef-sjtaaf Se'are Mekonnen bie ómkómme.
- 23 - Bie herverkezing wintj obbenuujts de oppositiekandidaat Ekrem İmamoğlu 't börgemeistersjap van Istanbul. De AK-partie van presidentj Erdoğan hauw op hersjtumming aangedrónge.
- 27 - Mette Frederiksen weurt beëideg door Keuningin Margrethe II es de 27e premier vaan Denemarke.
- 28 - Hiphopfestival Vestiville in Lommel weurt op 't alderlèste memènt aafgeblaoze nao 'groete probleme mit de infrasjtructuur'.
- juli
_2019.07.16._Ursula_von_der_Leyen_presents_her_vision_to_MEPs_2_(cropped).jpg)
- 2 - Charles Michel weurt beneump tot veurzitter van d'n Europese Raod, en Ursula von der Leyen weurt gekandideerd es veurzitter van de Europese Commissie. Frans Timmermans löp dae lèsten job, daen 'r gaere wouw höbbe, daomit mis.
- 4 - Willem Holleeder weurt veroerdeild tot 'n leveslang gevaangenisstraof um veer liquidaties in 't krimmeneel circuit en ein poging daotouw.
- 5 - In Californië vèntj 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 7,1 op de MM-sjaol plaats. Angerhauven daag ieder gaof 't al 'ne veursjóddel van 6,4.
- 6 - 'nen Oto veurt in op 'ne kaffee in Kotsoeve, mit vief doeje tot gevolg. Ónger hun is STVV-sjpaeler Mo Nitcheu.
- 7 - De centrumrechse partie Nea Dimokratia ónger Kyriakos Mitsotakis wintj de parlemèntsverkezinge in Grekelandj en versjleit daomit de regerende Syrizapartie van premier Alexis Tsipras.
- 10 - I Kirchroa wuuërt ing 42-jöarieje vrouw neërjesjtoche duur inne 52-jöarige man. Heë zouw ing jesjtiechte es tbs'er habe en al vruier ing anger vrouw habe vermoard.
- 11 - Kris Van Dijck (N-VA) nump nao diverse sjenadaole oontslaag es veurzitter vaan 't Vlaoms Parlemint.
- 16 - In gelaekde documènte van de NATO bliek veur 't iers mit zaekerheid det 't atoombomme gief op de basis van Kleine-Briegel, Volkel (NB) en nog diverse anger Europese bases.
- 18 - Bie 'nen aansjlaag mit 'ne brandjbom op 'n animatiesjtudio in Kyoto kómme 33 luuj óm 't laeve.
- 21 - Bei verkezinge in de Oekraïne weëd de nui partei Sloeha Narodoe (Bedeende van 't Volk) van prizzedentskandidaat Zelenski de groeëtste.
- 23 - Boris Johnson weurt verkoze tot de leier vaan de Conservatief Partij. Einen daag later volg heer Theresa May op es premier vaan 't Vereineg Keuninkriek.
- 24-25 - Bij 'n hitsegolf in Wes-Europa weure diverse lendeleke temperatuurrecords gebroke. Zoe weurt 't in Nederland en 't Belsj allebei veur 't iers wermer es 40°C.
- 29 - Indonesië kónjig de verplaatsjing van zien huidsjtad nao Borneo aan.
- augustus
- 3 - Pedro Pierluisi treujt aan es gouvernäör van Puerto Rico. Hae vervèngk Ricardo Rosselló Nevares, dae nao massaal proteste mós opsjtappe.
- 3 - In El Paso (TX) sjut 'ne man óm zich haer. Miejer luuj kómme óm of rake gewóndj.
- 10 - 'ne Groeten tornado trèk euver e deil dörper in Luxemburg. De sjaaj is aanzeenlik: bie väöl hoezer waere de daker d'raaf gerete door de wèndj. Tientalle luuj zint gewóndj geraak.
- 19 - In Stein weigert 'ne böschauffeur 'n vrouw mit nikab d'n toegank tot zien bös. 't Is veur 't iers saer de inveuring van 't verbod op gezichsbedèkking det dit gebäört.
- 20 - Nao waeke van regeringscrisis beujt d'n Italiaanse premier Giuseppe Conte zien óntsjlaag aan. Hae lègk de sjöld van de crisis bie de extreemrechse Lega Nord.
- 30 - Bie Punch Powertrain in Sintruin verdwiene 188 jobs.
- september
.jpg)
- 1 - Orkaan Dorian kump bie de Bahama's aan landj. Hae zal dao diverse doeje eise en enorm matterjeel sjaoj aanrichte.
- 4 - 't Brits Liegerhoes nump 'n wèt aan die 'ne Brexit zónger akkaord verbeujt. Ouch sjtump ze taege nuuj verkezinge. Allebei zeen dit zjwaor naerlage veur premier Boris Johnson.
- 4 - De Hong Kongse regering van Carrie Lam trèk de Oetlieveringswèt trök die 't meugelik maak gevangene zónger mie aan de centraal Chinese regering oet te lievere. De wèt haet de aafgeloupe maonje veur enorm proteste gezörg.
- 5 - In Italië weurt 't links kabinèt-Conte II ingezjwaore.
- 6 - De Nederlanjer Bernard Haitink (90) dirizjeert in Luzern mit de Wiener Philharmoniker zien alderlèste konzaer.
- 7 - Vikram, de lanjer van de Indiase maonmissie Chandrayaan-2, maak 'n mislökde lanjing op de zuudpool van de maon. 't Tuug weurt es verlaore gezeen.
- 10 - 't Brits parlemint weurt tot 14 oktober opgesjort. De oppositie protesteert hendeg, umtot ze meint tot premier Boris Johnson ziene Brexit-agenda heimèt allein wèlt doorduie.
- 13 - In Wallonië weurt de regering-Di Rupo beëidig, die sjteunt op 'n coalitie van PS, MR en Ecolo.
- 14 - 'nen Aanval mit drones op twie olie-insjtallaties in de Saoedische provincie Boegjah lègk e groet deil van de Saoedische olieproductie sjtil.
- 17 - In Israel zeen veur d'n twiede kier in e jaor parlemèntsverkezinge, naodet de ierste neet tot de vörming van 'n regering leide. Ze veure tot 'n klein euverwinning veur de Blauwwitte Partie van Benny Gantz.
- 18 - De Nederlandsen avvekaat Derk Wiersum weurt op 44-jäörige laeftied op sjtraot doedgesjote. Wiersum waor d'n avvekaat van Nabil B., kroengetuge in de Amsterdamse liquidatiezaak.
- 20 - De UHasselt óntsjleit professer Lode Vereeck (ikkenomie en beleidsmanagement) óm óngepas gedraag.
- 24 - De Britsen Hoeggerichshaof verklaort 't opsjorte van 't Parlemènt daor premier Boris Johnson óngeljig.
- 27 - D'n Hoege Raod verbeujt per direk rouke in de horeca. Dit beteikent det ouch de roukruumdes, die bis noe waore toegesjtange, neet mie maoge.
- 28 - D'n derby tösje STVV en Racing Gènk weurt bie 'ne sjtandj van 3-3 gesjtaak wienie hooligans van Gènk dreige 't veld op te kómme.
- 29 - In Oesteriek zeen parlemèntsverkezinge. De rechspopulistische FPÖ verluus henjig, de ÖVP blief de groetste.
- oktober
- 2 - In Vlaandere weurt de regering-Jambon beëidig. Ze sjteunt op 'n coalitie van N-VA, Open Vld en CD&V.
- 5 - D'r Mexicaansje investeerder Mauricio Garcia de la Vega numt noa jroeëse proteste van de fans Roda JC doch nit uvver.
- 9 - Turkieë begintj 'n invasie in 't naorde van Syrië óm de Koerdische laegers dao te bekampe.
- 9 - 'ne Rechsextremis plaeg in Halle (Saale) 'nen aansjlaag op 'n synagoog wo zjus 'n vering veur Jom Kippoer plaatsjvèntj. Twie luuj kómme óm.
- 14 - 't Perces taege neuge Catalaanse politici die in 2017 e rifferendum oetsjreve en de ónaafhenkelikheid oetrepe waere veroerdeild tot sjtraofe bis dertien jaor.
- 17 - 't Vereinig Keuninkriek en de EU bereike e nuuj Brexit-akkaord. Ómdet 't de goodkäöring van coalitiepartie DUP mis, kump 't aevel neet door 't Liegerhoes.
- 27 - Charles Michel lègk zien functie es premier denaer, Sophie Wilmès volg häöm op. Zie weurt de ierste vrouwlike premier van 't Belsj.
- 28 - De EU gief de Britte bis 31 jannewarie 2020 oetsjtèl óm de Brexit te voltrèkke.
- 28 - In ónger mie Egelze en Rooj waere invel gedaon bie 'n benj van toebakssjmókkelaere. De benj hanjelde veur miljónne in roukwaar.
- 30 - 't Amerikans Hoes van Aafgevaerdigde erkènt mit 'n groete mierderheid de genocide op de Armeniërs.
- november
- De bosbren in Australië bereike 'n catastrofaolen umvaank. Tot in 2020 zalle natuur en mins dao zwoer sjaoj vaan oondervinde. Extreem druugde en hits, samehaangend mèt de klimaotverandering en El Niño, zien heivaan de oerzaak.
- 4 - De kathelieke Gooj Herderkirk in Hoogmade (gemeinte Kaag en Braassem, ZH) brentj nao 'n óngelök bie hersjtèlwerke gans oet.
- 10 - In e toekómstig asielzeukerscentrum in Groeëte-Spaan weurt brandj gesjtich.
- 10 - Nao waeke van proteste treujt Evo Morales aaf es presidentj van Bolivia. Hae liet de presidentsverkezinge euverdoon; senatries Jeanine Áñez weurt presidentj a.i.
- 10 - In Sjpanje waere obbenuujs parlemèntsverkezinge gehauwe, naodet de veurige gein regering voortbrachte. Ouch noe blieve de sociaal-democrate de groetste, allewel de rechse partieje wel winne.
- 20 - Prins Andrew van 't Vereinig Keuninkriek lèk zien peblieke take naer naodet hae in verbandj is gebrach mit e misbruuksjendal róndj Jeffrey Epstein.
- 24 - In Hong Kong waere verkezinge gehawwe. Nao maonjelang relle euver Chinese inminging is de opkóms bezunger hoeg.
- 26 - In Albanië gebäört 'ne zjwaoren aerdsjóddel. Zoe'n 50 luuj kómme óm.
- 29 - De Surinaamse president Desi Bouterse weurt tot 20 jaor gevangenissjtraof veroerdeild.
- december
- 9 - Vaajer en zoon Appeltans, Hoeiseltse kamerverhuurders in Leuve, waere aangehawwe op verdènking van 't verhure van ónbewoenbaar kamers.
- 10 - Sanna Marin weurt op veerendaartege leeftied premier vaan Finland. Zie woort daomèt de jongste premier oet de Finse historie en op dat momint jongste zittende premier op eerd.
- 11 - 't Parlemint vaan India nump de Staotsbörgersjapswèt aon, die neet-moslims oet naoberlen 't Indiaas staotsbörgersjap aonbeujt. Dit zörg veur groetsjaolege relle in 't land.
- 11 - De inwoeners van 't eilandj Bougainville keze mit 'n euverweljigende mierderheid van bekans 98% veur ónaafhenkelikheid van Papoea-Nuuj-Guinea.
- 12 - Bij vreugtijege verkezinge veur 't Liegerhoes in 't Vereineg Keuninkriek haolt de Conservatief Partij vaan de zittende premier Boris Johnson 'n groete euverwinning en de absolute mierderheid.
- 16 - Ridouan T., groete naom in de Nederlandse 'mocromafia' en de miesgezochde krimmeneel vaan Nederland, weurt in Dubai gearresteerd.
- 18 - 't Amerikaans Hoes vaan Aofgeveerdegde stump veur aofzètting vaan president Trump in verband mèt de Oekraïneaffair.
- 24 - De servers vaan de Universiteit Mestreech rake besmet mèt ransomware. Heidoor rake de computersysteme vaan de universiteit twie weke gans of deils oonbruukbaar.
- 27 - E Kazachs vleegmesjien op weeg vaan Almaty nao Noersoeltan stort kort nao 't opstijge neer. Zeker 12 lui koume um.
- 28 - In de Somalische huidsjtad Mogadishu geit 'n autobom aaf. Zeker 61 luuj kómme óm, bekans hóngerd rake gewóndj.
- 31 - China informeert de WHO euver 'n nui longkrenkde die ziech in Wuhan aon 't verspreie is. De krenkde weurt veroerzaak door e coronavirus wat de naom 2019-nCoV krijg.
Sport
- Zuug ouch: Categorie:Sjport in 2019
- 1 jannewarie - Michael van Gerwen wintj 't Waereldkampiónsjap Darte door in 't finaal te winne van Michael Smith.
- 1 fibberwarie - Qatar wintj 't Aziatisch kampioensjap hierevoetbal door in de finaal mit 1-3 van Japan te winne.
- 3 fibberwarie - De 53e editie van de Super Bowl weurt gewonne door de New England Patriots, die de Los Angeles Rams mit 13-3 versjlaon.
- 2 miert - De Tsjech Zdeněk Štybar wint Omloop Het Nieuwsblad.
- 19 miert - De Sjloveense renner Primož Roglič wintj d'n Tirreno-Adriatico.
- 23 miert - De Fransoos Julian Alaphillippe wintj de 110e editie van Milaan-San Remo.
- 6 april - Tiger Roll, beriejd daor jockey Davy Russell, wintj d'n 172e Grand National. Dezelfde combinatie won in 2018 ouch al.
- 7 aprèl - De Keniaan Marius Kipsere wint de Marathon vaan Rotterdam in e parcoursrecord vaan 2:04:11.
- 7 aprèl - D'n Italiaan Alberto Bettiol wint de Runde vaan Vlaondere. Dit is zien ierste profwins.
- 7 aprèl - De Universiteit vaan Cambridge wint de Boat Race op de Theems.
- 14 aprèl - Philippe Gilbert wint de 117e editie vaan Paries-Roubaix.
- 14 aprèl - Tiger Woods wint 't Masterstoernooj. Veur deze golfer, dee in èlf jaor gei groet toernooj mie won, beteikent dit 'nen oongekinde revanche.
- 21 aprèl - De Poolse Katarzyna Niewadoma wint de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en de Nederlander Mathieu van der Poel bie de mansluuj.
- 23 aprèl - Ronnie O'Sullivan, viefvajdeg wereldkampioen snooker, weurt op 't WK oetgesjakeld door amateurspeuler James Cahill.
- 24 aprèl - De Fransoos Julian Alaphilippe wint de Waolse Piel bij de manslui, de Nederlandse Anna van der Breggen bij de vrouwlui.
- 28 april - D'n Deen Jakob Fuglsang wint Luik-Bastenake-Luik bij de manslui, de Nederlandse Annemiek van Vleuten wint bij de vrouwlui.
- 30 aprèl - 5 mei - De Sloveen Primož Roglič wint de Runde vaan Romandië.
- 1 mei - Twiedeklasser KV Mechelen wint de Belzje beker door de finaal mèt 1-2 vaan KAA Gent te winne.
- 5 mei - AFC Ajax wint veur 't iers sinds 2010 de KNVB-beker door 't finaal mèt 0-4 vaan Willem II te winne.
- 11 mei - 2 juni - De 102 Runde vaan Italië. Richard Carapaz oet Ecuador pak de wins.
- 15 mei - Door 'nen 1-4 wins tege BV De Graafschap weurt Ajax ouch veur 't iers sinds 2014 landskampioen vaan Nederland.
- 16 mei - KRC Genk weurt kampioen vaan 't Belsj. 'n 1-1 geliekspeul tege RSC Anderlecht volsteit door 't verlees vaan Club Brugge.
- 29 mei - Chelsea F.C. wint mèt 4-1 vaan Arsenal F.C. en wint daomèt de UEFA Europa League.
- 31 mei - 14 juli - Wereldkampioensjap cricket 2019.
- 14 juli Ingeland wint de finaal door Nui-Zieland in de superover te versloon.
- 1 juni - Liverpool F.C. wint de UEFA Champions League door mèt 2-0 te winne vaan Tottenham Hotspur.
- 7 juni - 7 juli - De Vereinegde Staote winnen 't Wereldkampioensjap damesvoetbal in Fraankriek
- 9 juni - Portugal wint de ierste editie vaan de UEFA Nations League door mèt 1-0 te winne vaan Nederland.
- 9-16 juni - 71e Dauphiné Libéré. D'n Deen Jakob Fuglsang pak de wins.
- 13 juni - De Toronto Rapters winne es ierste Canadese basketbalclub oets de NBA door in de best of seven mèt 4-2 de Golden State Warriors te versloon.
- 14 juni - 7 juli - Brazilië wint de Copa América
- 15 juni - 7 juli - Mexico wint de CONCACAF Gold Cup
- 21-24 juni - Maarten van der Weijden zwump es ierste mins oets d'n Èlfsteidetoch.
- 21 juni - 19 juli - Algerije wint veur d'n twiede kier de Africa Cup door in 't finaal Senegal te kloppe.
- 1-14 juli - Wimbledon Championships 2019
- 13 juli - Simona Halep weurt veur d'n ierste kampioen bij de vrouwlui door Serena Williams in twie sets (6-2, 6-2) te kloppe.
- 14 juli - Novak Đoković pak ziene vijfden titel door in 'n marathonpartij (7-6 (5), 1-6, 7-6 (4), 4-6, 12-12 (3)) te winne vaan Roger Federer.
- 5-14 juli - La Giro Rosa 2019
- Annemiek van Vleuten pak häören twieden titel
- 6-28 juli - 106e Runde vaan Fraankriek
- Mike Teunissen wint de openingsrit vaan de 106e Runde vaan Fraankriek en weurt d'n ierste Nederlander in de Gelen Trieko sinds 1989.
- De Colombiaan Egan Bernal wint 't algemein klassemint. Heer is d'n ierste Zuid-Amerikaon dee dat lök.
- 19 juli - Marianne Vos wintj de zèsde editie van La Course. 't Is veur häör d'n twiede kier det ze dees koers op häöre naam sjrief.
- 20 juli - KRC Genk wintj mit 3-0 van KV Mechelen in de match óm de Belzje Super Cup.
- 27 juli - In de sjtried óm de Johan Cruijffsjaol wintj Ajax mit 2-0 van PSV.
- 3 augustus - De Belsj Remco Evenepoel wint de Clásica San Sebastián en weurt daomit de jóngste winner oets in de UCI WorldTour.
- 12-18 augustus - De Belsj Laurens De Plus wint de BinckBank Tour.
- 14 augustus - Liverpool F.C. wintj de Europese Supercup daor Chelsea F.C. nao penanties te versjlaon.
- 26 augustus - 8 september - US Open Tennis
- De Canadese Bianca Andreescu wint in twie sets (6-3, 7-5) vaan de zèsvajdege winneres Serena Williams.
- De Spanjool Rafael Nadal wint in vief sets (7-5, 6-3, 5-7, 4-6, 6-4) vaan de Rus Daniil Medvedev.
- 24 augustus - 15 september - Runde vaan Spaanje
- De Sloveen Primož Roglič wint 't Algemein Klassemint. 't Is zien ierste euverwinning in 'n groete runde.
- 12 augustus - De Belsj-Limbörgse tennisster Kim Clijsters (36) kunjig häören trökkier in de sjport aan.
- 21 september - 2 november - Wereldkampioensjap rugby union in Japan.
- Zuid-Afrika weurt kampioen door in de finale mèt 12-32 vaan Ingeland te winne.
- 27 september - 6 oktober - Wereldkampioensjap atletiek in Doha (Qatar).
- 28 september: De Nederlandse Sifan Hassan haolt op 't WK atletiek goud op de 10.000 maeter renne.
- 5 oktober: Sifan Hassen haolt häör twiede medalje op 't WK atletiek, deze kier op de 1500 maeter.
- 28 september - De Nederlandse Annemiek van Vleuten weurt waereldkampión fietsrenne bie de vrouwluuj.
- 28 september - Nyck de Vries weurt es ierste Nederlanjer kampión in de Formule 2.
- 29 september - D'n Daen Mads Pedersen weurt waereldkampión fietsrenne bie de mansluuj.
- 12 oktober - De Keniaan Eliud Kipchoge löp in Wene es ierste minsj 'ne marathon in minder es twie oer (1:59:40). De IAAU erkèntj d'n tied aevel neet.
- 13 oktober - De Keniaanse Brigid Kosgei löp e nuuj waereldrecord op de marathon van Chicago: 2:14:04.
- 30 oktober - D'r Heëleheisje amateurkloeb RKSV Groene Ster wint in d'r KNVB-bekker va VVV-Venlo noa penanties.
- 3 november - Lewis Hamilton haolt mit 'n twiede plaatsj op de Grand Prix van de Vereinigde Sjtaote zien zèsde wereldtitel in de Formule 1 binne.
- 14 december - Mèt e verlees in de ierste runde op 't Wereldkampioensjap darte tege Darin Young beïndeg de Nederlandse veervoudege wereldkampioen Raymond van Barneveld zien professioneel carrièr.
- 17 december - Fallon Sherrock weurt de ierste vrouweleke dartster die 'ne match op 't Wereldkampioensjap darte wint. Oetindelek zal ze de zèstiende finaal hole.
- 21 december - 'ne Rematch óm de waereldtitel kickbókse tösje Rico Verhoeven en Badr Hari in 't GelreDome ènjig mit 'n blesuur en opgaaf van Hari. Mit 31.000 toesjoewers braok de match e publicitair record.
.jpg)
Prieze
- 25 fibberwarie: Academy Awards. Green book wintj de pries veur 'bèste film', en Rami Malek en Olivia Colman winne de prieze veur 'bèsten acteur' en 'bèste actries'.
- 5 miert: De Pritzkerpries weurt toegekèndj aan de Japansen arsjitek Arata Isozaki.
- 19 miert: D'n Abelpries weurt touwgekind aon de Amerikaanse wiskundege Karen Uhlenbeck "um häör pioneerswerk mèt geometrische partieel-differentiaolvergeliekinge, ijktheorie en integreerbaar systeme, en óm de fundamentelen invlood vaan häör werk euver analyse, geometrie en wiskundege fysica."
- 15 aprèl: De Pulitzerprieze weure touwgekind.
- 18 mei: Duncan Laurence wint veur Nederland 't Eurovisie Songfestival mèt 't leedsje "Arcade". 't Is veur 't iers sinds 1975 tot Nederland dit festival wint.
- Nobelprieze:
- 7 oktober - Genaeskónde: William G. Kaelin jr., Peter J. Ratcliffe en Gregg L. Semenza "óm häör óntdèkkinge van wie celle zoersjtof aanveule en zich dao-aan aanpasse."
- 8 oktober - Natuurkónde: James Peebles, Michel Mayor en Didier Queloz "veur biedrage aan ós begrip van de evolutie van 't universum en de Aerd häör plaats in 't hielal."
- 9 oktober - Sjeikónde: John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham en Akira Yoshino "óm de óntwikkeling van lithium-ioneaccu's."
- 10 oktober - Literatuur: Peter Handke "veur 'n invloodriek oeuvre wat mit talig vakmansjap de periferie en de geriechheid van de minseleke ervaoring haet verkèndj."
- 11 oktober - Vraej: Abiy Ahmed Ali, óm zien insjpanninge veur vrei tösje Ethiopië en Eritrea.
- 14 oktober - Economie: Abhijit Banerjee, Esther Duflo en Michael Kremer "veur häör experimentelen aanpak in 't verlichte vaan de waereldwiej ermooj."
.jpg)
.jpg)
_(2)_(cropped).jpg)