.jpg)
Sophiologia (Graece Σοφία 'sapientia' + logos 'studium') est notio philosophica de sapientia notioque theologica de sapientia unius dei. Sophiologia radices in civilizatione Hellenistica et Platonismo agit, quia Sophia maiores partes in paene omnibus Christianitatis Gnosticae sectis egit. Alii Sophiam deitatem sui iuris; alii eam vicariam Nuptae Christi (Apocalypsis 19), alii femineum Dei aspectum, sapientiam repraesentantem (Proverbia 8 et 9), aliique notionem theologicam de sapientia Dei vident.
In Ecclesia Orthodoxa, sophiologia sophianismum valere habetur, qui haeresia condemnatus est a Patriarcha Moscuensi[1] aliisque Orthodoxis hierarchis, qui "doctrinam Archipresbyteri Sergii Bulgakov de Sophia Sapientia Dei hereticam agnoscere" constituerunt.[2][3] Repraesentationes personificatae Sapientiae Sacrae (Ἁγία Σοφία), vel Sapientiae Dei, inter Orthodoxos ad personam Iesu Christi attingunt, ut in actis Concilii Oecumenici Septimi monstratur: "Our Lord Jesus Christ, our true God, the self-existent Wisdom of God the Father, Who manifested Himself in the flesh, and by His great and divine dispensation (lit., economy) freed us from the snares of idolatry, clothing Himself in our nature, restored it through the cooperation of the Spirit, Who shares His mind."[4] Recentius, adfirmatum est, "Ex aevo antiquo, multae civitates Orthodoxae templa Domino Iesu Christo ut Sophia Dei consecraverunt."[5][6] Sunt quidem icones et cathedrales Orthodoxae quibus sunt nomina propria saepe 'Sancta Sophia' appellata, sed ad certum hominem Sophia appellatum, humanum aut divinum, non attingunt; potius, translata falsa locutionis Ἁγία Σοφία ('Sapientia Sacra') sunt, quae est consuetudo in Ecclesiis Orthodoxis ad attingendum Christum adhibita.