Pantheum,^[1] Latinitate medii aevi etiam Pantheon^[2] (Graece Πάνθειον), est clarissimum aedificium, quod Campo Martio Romae in usu continuo ex antiquitate remanet. Ab Agrippa consule anno 27 a.C.n. aedificatum, deinde incendio anno 80 consumptum, postea ab Hadriano anno 125 restitutum est. Etiam nunc, restat mundi maximum concretum sine supplementis convexum.

Primum ad omnes deos consecratum, Phocas I, imperator Romanorum Constantinopolitanus, aedificium Bonifacio papae IV anno 609 dedit, quod in ecclesiam (basilicam) Christianam nomine Sancta Maria ad Martyres mox conversum est. Post saeculum XV, aedificium etiam pro sepulcreto adhibebatur, ubi Raphael Sanctius Urbinas et Hannibal Carracci pictores, Archangelus Corelli compositor, et Balthasar Perutius architectus sepulti sunt.

Aedificium

Pronaos

Pronaos est vestibulum ante portas Panthei. Est spatium columnatus, octastylos, cum columnis monolithis ex granite Aegyptiaco factis, atque cum capitellis marmoreis, ordine Corinthio. Inscriptio zophori ita legitur:

M·AGRIPPA·L·F·COS·TERTIVM·FECIT

Id est: Marcus Agrippa, Lucii filius, consul tertium fecit.

Cella

Cella templi fani rotunda est, cui dei adesse putabantur et ritus fiebant. Solum marmoreum est cum variegatorum colorum pavimento.

Convexum

Convexum est tectura Panthei. Factum est opere caementicio. Oculus in culmine est vacuum spatium, per quod solis lux in templum pervenit.

Notae

Bibliographia

• Choisy, Auguste. 1873. L'art de bâtir chez les Romains. Lutetiae: Librarie gènèerale de l'architectura et des travaux publics et Cie.
• Choisy, Auguste. 1999. El arte de construir en Roma. Madriti: Instituto Juan de Herrera. ISBN 84-89977-67-4.
• De Fine Licht, Kjeld. 1968. The Rotunda in Rome. A study of Hadrian's Pantheon. Hafniae: Gyldendal.
• Lanciani, Rodolfo. 1897. Las ruinas y excavaciones de la Antigua Roma.
• Montero Fernández, Francisco Javier. 2004. El Panteón: Imagen, tiempo y espacio: Proyecto y patrimonio. Sevillae: Universidad de Sevilla. Instituto Universitario de Ciencias de la Construcción. ISBN 84-472-0824-9.
• Vighi, R. 1959. Il Pantheon.

Nexus interni

• Pantheon Parisiense

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Pantheum Agrippae spectant.

Situs geographici et historici: Locus: 41°53′55″N 12°28′37″E • OpenStreetMap • GeoNames • Pleiades • Store norske Lexikon • Большая российская энциклопедия

• Situs publicus basilicae (Italiane, Anglice)