Linguae Transnovaguineanae (TNG) sunt lata familia vel phylum linguarum Papuanarum, quae in usu in Nova Guinea et insulis propinquis est, fortasse tertia a maxima familia linguarum in orbe terrarum nota. Nucleus familiae bene probatum esse habetur, sed eius fines et partes incertae sunt. Fuerunt tres proposita praecipua.
Proto-Transnovaguinea reconstruuitur cum usitato inventario simplice Papuano: quinque vocales, /i e a o u/, tres phonationes occlusivorum in tribus locis, /p t k, b d ɡ, m n ŋ/ (Andreas Pawley seriem dictam reconstruit in nasalis /mb nd ŋɡ/), affricato palatale /dʒ ~ ndʒ/, fricativo /s/, et approximantibus /l j w/. Syllabae plerumque sunt (C)V, sed CVC in finibus vocabulorum fieri potest. Multae ex his linguis tonum verbalem habent.
Ross insequens paradigma pronominale pro Transnovaguineana reconstruit, cum *a~*i ablautum pro singulare~non-singulare:
ego | *na | nos | *ni |
tu | *ga | vos | *gi |
is, ea, id | *(y)a, *ua | ei | *i |
Est forma coniuncta pro 'nos', minus saepe testificata, *nu, atque *ja pro 'tu', quod fortasse, apud coniecturam Rossianam, fuit forma urbana. Praeterea fuerunt suffixa dualia *-li et *-t, et plurale suffixum *-nV, (n cum vocale), ac suffixa pro numeris collectivis *-pi- (duale) et *-m- (plurale), quae pro nos inclusivum fuerunt cum ad primam personam adhibentur. Reflexa autem suffixorum collectivorum solum in terris altis mediis et orientalibus inveniuntur, et ergo tam vetus quam proto-transnovaguineana fortasse non sunt.
Vocabula lexica, sicut *niman 'pediculus', etiam reconstrui possunt: