Fōcāle (a faucibus ductum) est fascia circa collum gesta, qua apud Romanos antiquos aegri utebantur, nec non oratores et alii qui effeminati ducebantur.
Focale hodie a multis usitatum est focale Croatum,[1] sive fascia Croata,[2] taenia sive e panno laneo, aut serico et nonnunquam plastico factum, quod involvitur nodoque alligatur circum collum, ad partem anteriorem camisiae adornandam. Suam originem habet in Croatia. Saeculo XX maxime in usu fuit apud homines qui elegantes videri cupiebant. Nunc eius usus videtur minui.
Quintus Horatius Flaccus, Sermones (Horatius) 2.3
Marcus Fabius Quintilianus, Institutio oratoria 11.3.144
Lucius Annaeus Seneca minor, Naturales quaestiones 4b.13.10
Marcus Valerius Martialis, Epigrammata 14.137