Fabula criminalis[1] est subgenus fictionis scelestae et fictionis mysticae, quo investigator vel inquistitor—professionalis, idiota, aut in otio vivens—scelus, saepe homicidium, indagat. Genus inquisitorium eodem fere tempore coepit ac fictio speculativa et alia fictio generica saeculo undevicensimo medio, populoque gratissimuym iam manet, praecipue in mythistoriis.[2] Inter clarissimos fictionis inquisitoriae heroes numerantur C. Auguste Dupin, Sherlock Holmes, et Hercules Poirot. Praeterea, fabulae pueriles de iuvenibus The Hardy Boys, Nancy Drew, et The Boxcar Children nonnulla decennia iam imprimuntur et venumdantur.
Congeries mille et unius noctium nonnullas ex primis fabulis inquisitoriis comprehendit, hodiernam fictionem inquisitoriam praesumens.[3] Veterrima fabula inquisitoria nota est "Tria Mala," una ex fabulis a Šahrzād in hoc libro narrata.
Fictio Gong'an (Mandarinice 公案小说|公案小说 'monumenta casuum iudicii publici') est primum fictionis inquisitoriae Sinicae genus notum.
Wilkie Collins (1824–1889), discipulus Caroli Dickens, The Woman in White ('Mulierem albo vestitam'), primam mythistoriam mysteriae conscripsit. T. S. Eliot The Moonstone (1868), mythistoriam Collinsianam, appellavit "primam, longissimam, et optimam ex hodiernis mythistoriis inquisitoriis Anglicis . . . in genere a Collins ac non a Poe excogitato,"[4][5] et Dorothea L. Sayers hanc fabulam eam appellavit "peroptimam ut fieri potest fabulam inquisitoriam umquam scriptam."[6][7] The Moonstone nonnullas introduxit notiones quae classicae fabularum inquisitoriarum saeculi vicensimi proprietates factae sunt:
Aetas inter bella mundana primum et secundum (annis 1920 et 1930) plerumque habetur aetas aurea fictionis inquisitoriae.[8]
Multi inquisitores in plus quam una mythistoria apparent. Hic est index nonnullorum fabularum debut et carminum cycneorum:
Inquisitor | Auctor | Debut | Carmen cycneum | |
---|---|---|---|---|
Misir Ali | Humayun Ahmed | Devi | Jakhan Namibe Andhar | |
Rodericus Alleyn | Ngaio Marsh | A Man Lay Dead | Light Thickens | |
Lew Archer | Ross Macdonald | The Moving Target | The Blue Hammer | |
Byomkesh Bakshi | Sharadindu Bandyopadhyay | Satyanweshi | Bishupal Badh | |
Parashor Barma | Premendra Mitra | Goenda Kobi Parashar | ——— | |
Thomas Barnaby | Carolina Graham | The Killings at Badger's Drift | A Ghost in the Machine | |
Martinus Beck | Maj Sjöwall et Per Wahlöö | Roseanna | The Terrorists | |
Bimal | Hemendra Kumar Roy | Jakher Dhan | ——— | |
Anita Blake | Laurell K. Hamilton | Guilty Pleasures | ——— | |
Harrius Bosch | Michael Connelly | The Black Echo | ——— | |
Pater Brown | G. K. Chesterton | "The Blue Cross" | ——— | |
Frater Cadfael | Ellis Peters | A Morbid Taste for Bones | Brother Cadfael's Penance | |
Vincentius Calvino | Christophorus G. Moore | Spirit House | ——— | |
Albertus Campion | Margery Allingham? | The Crime at Black Dudley | ——— | |
Georgia Cantini | Grazia Verasani | Quo Vadis, Baby? | ——— | |
Nick Charles | Dashiell Hammett | The Thin Man | ——— | |
Elvis Cole | Robertus Crais | The Monkey's Raincoat | ——— | |
Lord Edward Corinth and Verity Browne | David Roberts | Sweet Poison | Sweet Sorrow | |
Jerry Cornelius | Michael Moorcock | The Final Programme | ——— | |
Dr. Phil D'Amato | Paulus Levinson | "The Chronology Protection Case" | ——— | |
Harrius D'Amour | Clive Barker | "The Last Illusion" | ——— | |
Adamus Dalgliesh | P. D. James | Cover Her Face | The Private Patient | |
Andreas Dalziel et Petrus Pascoe | Reginaldus Hill | A Clubbable Woman | Midnight Fugue | |
Petrus Decker | Faye Kellerman | The Ritual Bath | ——— | |
Alexander Delaware | Ionathan Kellerman | When the Bough Breaks | ——— | |
Harrius Devlin | Martinus Edwards | All the Lonely People | ——— | |
Harrius Dresden | Iacobus Butcher | Storm Front | ——— | |
Nancy Drew | Carolina Keene | The Secret of the Old Clock | ——— | |
Augustus Dupin | Edgarus Allan Poe | "The Murders in the Rue Morgue" | ——— | |
Marcus Didius Falco | Lindsey Davis | The Silver Pigs | ——— | |
Feluda | Satyajit Ray | Feludar Goyendagiri | Robertson-er Ruby | |
Erast Fandorin | Boris Akunin | The Winter Queen | ——— | |
Kate Fansler | Amanda Cross | In the Last Analysis | The Edge of Doom | |
Dr. Gideon Fell | Ioannes Dickson Carr | Hag's Nook | Dark of the Moon | |
Ioannes Fielding Eques et Ieremias Proctor | Brussus Alexander | Blind Justice | ——— | |
Gordianus Inventor | Stephanus Saylor | Roman Blood | ——— | |
Rei Furuya | Gosho Aoyama | Detective Conan | ——— | |
Dirk Gently (Svlad Cjelli) | Duglassius Adams | Dirk Gently's Holistic Detective Agency | ——— | |
Saguru Hakuba | Gosho Aoyama | Magic Kaito | ——— | |
Michael Hammer | Mickey Spillane | I, the Jury | ——— | |
The Hardy Boys | (ghostwriters) | The Tower Treasure | ——— | |
Heiji Hattori | Gosho Aoyama | Detective Conan | ——— | |
Sherlock Holmes | Arthurus Conan Doyle Eques | A Study in Scarlet | The Adventure of Shoscombe Old Place | |
Jayanta | Hemendra Kumar Roy | Jayanter Keerti | ——— | |
Kikira | Bimal Kar | Kapalikera Ekhono Ache | Ekti Photo Churir Rahasya | |
Shinichi Kudo / Conan Edogawa | Gosho Aoyama | Detective Conan | ——— | |
Iacobus Lassiter | Paulus Levine | "To Speak For The Dead" | ——— | |
Iosephus Leaphorn | Antonius Hillerman | The Blessing Way | ——— | |
Thomas Lynley et Barbara Havers | Elizabeth George | A Great Deliverance | ——— | |
Philippus Marlowe | Raimundus Chandler | The Big Sleep | Playback | |
Miss Marple | Agatha Christie | The Murder at the Vicarage | Sleeping Murder | |
Travis McGee | Ioannes D. MacDonald | The Deep Blue Good-by | The Lonely Silver Rain | |
Henricus Merrivale Eques | Carter Dickson | The Plague Court Murders | The Cavalier's Cup | |
Kinsey Millhone | Sue Grafton | 'A' is for Alibi | 'Y' is for Yesterday | |
Kogoro Mori | Gosho Aoyama | Detective Conan | ——— | |
Inspector Morse | Colin Dexter | Last Bus to Woodstock | Remorseful Day | |
Thursday Next | Jasper Fforde | The Eyre Affair | ——— | |
Gideon Oliver | Aaron Elkins | Fellowship of Fear | ——— | |
Stephania Plum | Ianetta Evanovich | One for the Money | ——— | |
Hercules Poirot | Agatha Christie | The Mysterious Affair at Styles | Curtain | |
Ellery Queen | Ellery Queen | The Roman Hat Mystery | A Fine and Private Place | |
Iacobus Reacher | Lee Child | Killing Floor | ——— | |
Precious Ramotswe | Alexander McCall Smith | The No. 1 Ladies' Detective Agency | ——— | |
Ioannes Rebus | Ioannes Rankin | Knots and Crosses | ——— | |
David Robicheaux | Iacobus Lee Burke | The Neon Rain | ——— | |
Kiriti Roy | Nihar Ranjan Gupta | Kalo Bhramar | Avagunthita | |
Lincoln Rhyme | Jeffery Deaver | The Bone Collector | ——— | |
Matthaeus Scudder | Laurentius Block | Sins of the Fathers | ——— | |
Masumi Sera | Gosho Aoyama | Detective Conan | ——— | |
Miss Silver | Patricia Wentworth | Grey Mask | The Girl in the Cellar | |
Spenser | Robertus B. Parker | The Godwulf Manuscript | ——— | |
Dan Shepherd | Stephanus Leather | True Colours | ——— | |
Samuel Spade | Dashiell Hammett | The Maltese Falcon | ——— | |
Cormoran Strike | J. K. Rowling | The Cuckoo's Calling | Lethal White | |
Tintin | Hergé | Tintin in the Land of the Soviets | Tintin and Alph-Art | |
Philippus Trent | E. C. Bentley | Trent's Last Case | Trent Intervenes | |
Curtius Wallander | Henning Mankell | Faceless Killers' ' | The Troubled Man | |
V. I. Warshawski | Sara Paretsky | Indemnity Only | ——— | |
Reginaldus Wexford | Ruth Rendell | From Doon with Death | ——— | |
Dominus Petrus Wimsey | Dorothea L. Sayers | Whose Body? | Busman's Honeymoon | |
Nero Wolfe | Rex Stout | Fer-de-Lance | A Family Affair | |
Huo Sang | Chen Xiaoqing | The Shadow in the Lamplight | ——— |
Vicimedia Communia plura habent quae ad fictionem scelestam spectant. |