Chria (Graece χρεία 'utilis') antiquitate et in Imperio Byzantino fuit genus litterarum et unum ex progymnasmatibus.
Chria fuit narratiuncula brevis et utilis quae singularem personam tractavit. Chria fuit narratione brevior—plerumque sententia una—sed praecepti dissimile, certo homini tributa est. Ea se usitate ad unum ex paucis exemplaribus verborum conformavit, quorum quotidianissima fuerunt cum vidisset (ιδών), interrogatus (ἐρωτηθείς), et dixit (ἔφη).[1]
Chriae sequentes, in fontibus antiquis saepissime inventae, definitionem inlustrare possunt:
Nonnullae chriae fuerunt infacetae:
Vel severae:
Vel sapientes:
Chria ut genus litterarum fuit res conlationis. Plutarchus, Seneca minor, et alii suas chriarum congeries privatas conservaverunt. Conlectiones praeterea in luce prolatae sunt: talia per exemplum fecit saeculo III a.C.n. Machon auctor Alexandrinus. Chriae autem plerumque notae sunt in educatione: discipuli paene simul ac legere potuerunt simplices chrias didicerunt; deinde multiplicem linguae Graecae grammaticam meditati sunt, mutationes vocum temporumque facientes. In uno ex ultimis gradibus eorum praeparationis ad rhetoricam cognitam (chriae hic fuerunt unum ex progymnasmatibus): thema unius chriae in rito paragrammatum? octo conatu elaboraverunt: laudaverunt, paraphrasin dederunt, explanaverunt, opposuerunt, comparaverunt, exemplum dederunt, iudicium fecerunt, et lectorem ad extremum adhortati sunt.
Haec stipula ad linguam vel ad linguisticam spectat. Amplifica, si potes! |