Cercopithecidae sunt familia mammalium ordinis Primatum, cui sunt 138 species in viginti quattuor genera digestae, ut hic sit maxima familiae primatum. Inter latissime notas cercopithecidas sunt genera Papio et Macaca, praeter Miopithecum, Cercopithecum, Colobum, Pygathrigem, Chlorocebum pygerythrum, Theropithecum gelada, papioninos, colobinas, mandrillum, Presbytidem, Erythrocebum patas, et Nasalem larvatum. Hominoideis per rationes phylogeneticas plus quam platyrrhinis artius coniunguntur. A communi platyrrhinorum progenitore abhinc annorum 55 milliones fere deflexerunt.
Minimae cercopithecidae sunt species generis Miopitheci, capite et corpore a 34 ad 37 centimetra longis, a 0.7 ad 1.3 chiliogrammata ponderis. Maxima est Mandrillus sphinx mas, circiter 70 centimetra longus, et usque ad 50 chiliogrammata ponderis.[2] Cercopithecidis sunt variae faciei proprietates: aliis est rostrum, aliis nasus planus; multae colores exhibent; plurimis sunt caudae, sed non prehensiles.
Cercopithecidae in Africa et Asia hodie endemicae sunt, varia circumiecta naturalia habitantes, inter quae silvae pluviales tropicae, savannae, terrae fruticum, et terrae montanae. Multas regiones Europaeas olim habitabant, sed soli superstites in Europa hodierna sunt Macaca sylvanus Gibraltariae; ignotum est, num in Gibraltaria ortae aut ad paeninsulam Ibericam ab hominibus importatae fuerint.
Nonnullae Cercopithecidae, sicut colobi, arboreales, aliaeque terrestria sunt, insigniter papiones. Plurimae sunt saltem aliquantulum omnivorae, sed omnes materiem plantarum malunt, quae maior eorum diaetarum pars est. Plurimae sunt callidi occasionis indagatores, fructus plerumque consumentes, sed paene omnibus cibis, qui praesto sunt, sicut floribus, foliis, bulbis, rhizomatibus, insectis, cochleis, parvis mammalibus,[2] etiam adeo quisquiliis donisque humanis vescuntur.
Duae subfamiliae agnoscuntur, Cercopithecinae, quae plerumque Africanae sunt, sed diversum macacarum Asiae Africaeque Septentrionalis genus comprehendunt, et Colobinae, quae plurima genera Asiana, sed etiam colobos Africanos comprehendunt. Classificatio Linnaeana, in superfamilia incipiens, sequitur.
In plurimis speciebus filiae cum matribus continuo manent, qua pro causa fundamentalis grex socialis inter cercopithecidas matrilinealis recte describitur. Mares adolescentes gregem relinquunt et se cum alio grege consociant. In multis speciebus, unus mas adultus intra quemque gregem solus habitat, omnes rivales abigens, sed mares potentissimi in aliis speciebus magis tolerantes sunt, coniunctiones hierarchicas inter mares auctoritate pollentis maresque subiectos constituentes. Magnitudines gregum late variant, etiam intra species, in copia cibi aliorumque opium naturalium positae.[2]
Vicimedia Communia plura habent quae ad Cercopithecidas spectant. |
Vide "Cercopithecidas" apud Vicispecies. |
Vide "Cercopithecoidea" apud Vicispecies. |
Situs scientifici: • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Fossilworks |