Boesenbergia rotunda (binomen a Rudolpho Mansfeld anno 1958[1] post Linnaeum statutum; synonymis Curcuma rotunda L.[2] et Kaempferia pandurata Roxb.), olim Latine sub nominibus Zedoaria rotunda et Zerumbet claviculatum descripta, est planta medicinalis et condimentaria Asiae Meridiorientalis nativa.
Descriptiones botanicae
Casparus Bauhinus in enumeratione plantarum, quas "Zedoarias" appellavit, descripsit sub appellatione Zedoaria rotunda et nomina mediaevalia enumeravit:
Zurumbethum, Cord. hist. Zedoaria Arabum, Guil. Zedoaria quae rotunda est, Clus. in coroll. Zedoaria loripes, Costaeo in Mesuem. Zerumbeth & zedoaria rotunda, Aug. Fuch. com. Zedoaria rotunda, quae Avicennae Antora, Lon. Zerumbeth Serapionis, Lob. Zerumbeth Iavanensibus canior, Linsc. par. 4. Ind. Or. fig. 20.[3]
Inde Linnaeus brevissime definivit: "Kaempferia: rotunda. Kaempferia foliis lanceolatis periolatis. Zedoaria rotunda Bauh. pin. 31; habitat in India."[2] Post quem Carolus Ludovicus Blume sub speciebus duabus sic descripsit:
Kaempferia rotunda, Linn. K[aempferia] foliis oblongo-lanceolatis glabris subtus punctatis, spica radicali, limbi interioris laciniis superioribus lanceolatis acutis, labello obcordato. Kontje incolarum. In Javae hortis colitur ... Kaempferia pandurata, Roxb. K[aempferia] foliis longiter petiolatis lanceolatis utrinque acuminatis infra arachnoideo-pubescentibus, spica centrali unilaterali, limbi interioris laciniis cuneatis, labello elongato panduraeformi. Tomo Kuntjie seu Tommon Kuntji (Batav.); Kuntjie (Sund.). In Javae hortis culta.[4]
Notae
↑Rudolf Mansfeld in Kulturpflanze vol. 6 (1958) p. 239
"Kaempferia rotunda, Kaempferia pandurata" in C. L. Blume, Enumeratio plantarum Javae et insularum adjacentium minus cognitarum vel novarum ex herbariis Reinwardtii, Kuhlii, Hasseltii et Blumii (Lugduni Batavorum, 1827) textus pp. 47-48
Seewapong Chamratpan, Sam-ang Homchuen, "Ethnobotany in Upper Northeastern Thailand" in J. Bernáth, É. Németh, L. E. Craker, Z. E. Gardner, edd., Proc. WOCMAP III, Vol. 1: Bioprospecting & Ethnopharmacology (Acta Hort 675. ISHS, 2005) pp. 67-74, esp. p. 69
Tan Eng-Chong, Lee Yean-Kee, Chee Chin-Fei, Heh Choon-Han, Wong Sher-Ming, Christina Thio Li-Ping, Foo Gen-Teck, Norzulaani Khalid, Noorsaadah Abd Rahman, Saiful Anuar Karsani, Shatrah Othman, Rozana Othman, Rohana Yusof, "Boesenbergia rotunda: From Ethnomedicine to Drug Discovery" in Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (2012) alibi
Tan Siew Kiat, Richard Pippen, Rohana Yusof, Halijah Ibrahim, Norzulaani Khalid, Noorsaadah Abd Rahman, "Inhibitory activity of cyclohexenyl chalcone derivatives and flavonoids of fingerroot, Boesenbergia rotunda (L.), towards dengue-2 virus NS3 protease" in Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters vol. 16 (2006) pp. 3337–3340 Situs venalis
Tan Siew Kiat, Richard Pippen, Rohana Yusof, Halijah Ibrahim, Noorsaadah Abd Rahman, Norzulaani Khalid, "Simple One-Medium Formulation Regeneration of Fingerroot [Boesenbergia rotunda (L.) Mansf. Kulturpfl.] via Somatic Embryogenesis" in In Vitro Cellular & Developmental Biology. Plant vol. 41 (2005) pp. 757-761 JSTOR (situs venalis)
Patoomratana Tuchinda, Vichai Reutrakul, Per Claeson, Ubonwan Pongprayoon, Tuanta Sematong, Thawatchai Santisuk, Walter C. Taylor, "Anti-inflammatory cyclohexenyl chalcone derivatives in Boesenbergia pandurata" in Phytochemistry vol. 59 (2002) pp. 169–173 Epitome
"Boesenbergia rotunda (L.) Mansf." apud International Plant Names Database (Hortus Kewensis, Herbaria Universitatis Harvardianae, Herbarium Nationale Australianum)