Alfred Russel Wallace (fæddur 8. janúar 1823, dáinn 7. nóvember 1913) var breskur náttúrufræðingur og landkönnuður. Hann er best þekktur fyrir framlag sitt til þróunarkenningarinnar. Wallace fæddist í Wales, sjöundi af níu systkinum. Sem ungur maður fékk hann áhuga á náttúrunni; safnaði skordýrum og las um náttúrusögu. Hann var af fátæku fólki og hafði einkum tekjur af að selja framandleg sýni náttúrugripa.
Wallace dvaldist í Suður-Ameríku árin 1848-52 og rannsakaði dýra- og plöntulíf á vatnasvæðum Amazon og Rio Negro. Á leiðinni heim til Englands brann skip hans í hafi og glataðist með því nær allt sem hann hafði safnað í leiðangrinum. Hann var tryggður fyrir tapinu og notaði féð til að fara leiðangur til Malajaeyja (Indónesía, Malasía, Filippseyjar og Nýja Gínea) í Asíu árin 1854-1862. Hann tók þar eftir áberandi skilum í dýralífi á eyjunum. Á hinum vestari var dýralíf líkt og á meginlandi Suðaustur-Asíu en austar tók við lífheimur Eyjaálfu. Skilin sem liggja milli Borneó og Balí í vestri og Celebes og Lombok í austri eru nú við hann kennd og kölluð Wallacelínan. [1] Wallace hafði einnig tekið eftir skilum milli mismunandi apakatta í Amasón milli þveráa Amasónfljóts.
Wallace átti í bréfaskriftum við Charles Darwin frá Asíu og árið 1858 sendi hann honum grein þar sem hann lýsti kenningum sínum. Darwin til furðu og hrifningu hafði Wallace komist að sömu niðurstöðum óháð honum. Þróunarkenningin var upphaflega sett fram í fyrirlestri í nafni Wallaces og Darwins í Linné-félaginu í London sama ár.[2] Hvorugur þeirra var við fyrirlesturinn. Það var helst varðandi þróun mannsins sem skoðanir Darwin og Wallace fóru ekki saman. Báðir töldu að líkami hans hefði þróast við náttúrlegt val en Wallace, sem var spíritisti, hélt að við mótun mannshugarins hlytu æðri og yfirnáttúrleg öfl að hafa verið að verki.
Árið 1886 hélt Wallace ýmsa fyrirlestra í Bandaríkjunum um þróunarkenninguna, pólitík og spíritisma. Hann rannsakaði einnig flóru Klettafjalla. Wallace var sósíalisti og gagnrýndi félagslega misskiptingu.
Wallace dó árið 1913. Hann hafði fallið í nokkra gleymsku eftir dauða sinn, hugsanlega vegna þess að hann féll í skuggann á Darwin og tók upp óvinsælar hugmyndir eins og spíritisma og andstöðu við bólusetningu. En eftir aldamótin 2000 komu út bækur og þættir um hann í meira mæli og 100 ára afmæli dauða hans afhjúpaði David Attenborough styttu honum til heiðurs í Náttúrugripasafninu í London.
Heimild meðal annars fengin af ensku Wikipedia; greininni Alfred Russel Wallace. Skoðuð 17. mars, 2016.