Biag Dominio Pagarian Pilo Klase Urnos Pamilia Henero Sebbangan
Ti panagsisinnaruno ti biolohiko a pannakaidasig dagiti walo a kangrunaan a taksonomiko a ranggo. Dagiti bassit a naipakatengngaan a pannakairanggo ket saan a naipakita.

Ebolusionario a Biolohia
Paset dagiti serie iti

Dagiti kangrunaan a topiko Pangyuna iti ebolusion Sapasap a tinaudan Paneknek iti sapasap a tinaudan
Dagiti proseso ken nagbanagan Dagiti henetiko ti populasion Nadumadumaan • Panagbarbaro Masna a panagpili • Panagiruam Polimorpismo (biolohia) Henetiko a panagdaluson • Panagayos ti puonan Espesiasion • Naruam a radiasion Pagtitinnulongan • Coebolusion Panagaadaywan • Panangasideg Paralelo nga ebolusion Panagawan
Masna a pakasaritaan Puonan iti Biag • Pagkasaritaan iti Linia ti oras iti ebolusion Ebolusion ti nagtagitaoan Pilohenio Biodibersidad • Bioheograpia Pannakaidasig • Kladistika Panaglasat a posil Panagawan a pasamak
Saritaan ti ebolusionario a teoria Sapasap a panagkita Linia ti oras iti paleontolohia Pakasaritaan iti paleontolohia Renasimiento ken Panagpalawag Sakbay ni Darwin Darwin • Puonan dagiti Sebbangan Sakbay ti Sintesis Moderno a sintesis ti ebolusion Molekular nga ebolusion • Evo-devo Agdama a panagsukimat
Pagobraan ken pangidagepan Pangidagepan iti ebolusion Parbo a panagpili Bioinpormatiko Biososial a kriminolohia Ebolusionario nga antropolohia Ebolusionario a panagkarkulo Ebolusionario a dinamiko Ebolusionario nga etika Eksperimental nga ebolusion Ekolohiko a henetiko Ebolusionario a medisina Ebolusionario a neurosiensia Ebolusionario a pisiolohia Ebolusionario a sikolohia Pilohenetiko Sistematiko
Sosial a panagtaganipden Teoria ken kinapudno Sosial a pagangayan Kontrobersia Dagiti panagsuppiat Agpang iti suporta
Kategoria • Dagiti mainaig a topiko
k t u

Ti bilohiko a pannakaidasig, wenno sientipiko a pannakaidasig iti bilolohia, ket maysa a pamay-an iti sientipiko a taksonomia nga inus-usar a panangigrupo ken panangikategoria kadagiti organismo kadagiti grupo a kas ti henero wenno sebbangan. Dagitoy a grupo ket naam-ammuan a kas dagiti takson.

Ti moderno a biolohiko a pannakaidasig ket adda ti ramutna iti obra ni Carolus Linnaeus, nga isu ket nangigrupo kadagiti sebbangan segun kadagiti nagbibingayan a pannakailasin. Dagitoy a panangigrupo ket nabaliwanen gapu iti Darwiniano a pamunganayan iti sapasap a taudan. Iti pannakaiyammo iti kladistiko a pamay-an idi naladaw a maika-20 a siglo, ti pilohenetiko a taksonomia a nakaigrupuan dagiti organismo a puro a naibatay iti nainperensia nga ebolusionario a pannakaikabagian, a saan a nangikaskaso ti morpolohiko a pannakaipadpada, ket nagbalinen a sapasap kadagiti dadduma a lugar ti biolohia.^[1] Ti molekular a pilokenetiko, nga agus-usar iti DNA a panagsisinnnaruno a kas datos, ket nangiturong pay kadagiti kinaudi a panagbalbaliw ken mabalin nga gatultuloy daytoy iti kastoy. Ti biolohiko a pannakaidasig ket tagikua ti siensia iti biolohiko a sistematika.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]

^ Laurin, M. (2010). "The Subjective Nature of Linnaean Categories and Its Impact in Evolutionary Biology and Biodiversity Studies" [Ti Suhetibo a Kasasaad dagiti Linneo a Kategoria ken ti Nagbanaganan iti Ebolusionario a Biolohia ken dagiti Biodibersidad a Panagadal]. Contributions to Zoology [Dagiti Kontribusion iti Soolohia] (iti Ingles). 79 (4): 131–146. doi:10.1163/18759866-07904001.

Bibliograpia

[urnosen | urnosen ti taudan]

Atran, S. (1990). Cognitive Foundations of Natural History: Towards an Anthropology of Science [Dagiti Kognitibo a Pundasion iti Masna a Pakasaritaan: Para iti Antropolohia ken Siensia] (iti Ingles). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-37293-3.
Larson, J. L. (1971). Reason and Experience: The Representation of Natural Order in the Work of Carl von Linné [Rason ken Panagsanay: Ti Representasion iti Masna nga Urnos iti Obra ni Carl von Linné] (iti Ingles). Berkeley, CA: University of California Press.
Mayr, E.; Bock, W. J. (2002). "Classifications and Other Ordering Systems" [Dagiti Pannakaidasig ken Dadduma pay a Sistema ti Panangurnos]. Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research (iti Ingles). 40 (4): 169–94. doi:10.1046/j.1439-0469.2002.00211.x.
Schuh, R. T.; Brower, A.V. Z. (2009). Biological Systematics: Principles and Applications [Biolohiko a Sistematika: Dagiti Pamunganayan ken Panangipakat] (iti Ingles) (Maika-2 nga ed.). Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4799-0.
Sebbangan 2000 & ITIS Katologo ti Biag 2008
Stafleau, F. A. (1971). Linnaeus and the Linnaeans: The Spreading of Their Ideas in Systematic Botany, 1735–1789 [Linnaeus ken Dagiti Linneo: Ti Panangiwaras kadagiti Kapanunotandad iti Sistematiko a Boatanika, 1753–1789] (iti Ingles). Utrecht: Oosthoek.