Ta jeshaghteyrys ny cheird oaylleeagh bentyn rish ymmyd feamagh dy oaylleeaght as maddaght son dy 'eaysley feyshtyn[1]. Ta'n magher goaill stiagh ny oaylleeaghtyn ta bentyn rish ronsaghey, gobbraghey as aafilley çhaghnoaylleeagh as jeeillaght. Ta jeshaghteyryn nyn veaysleyderyn dy 'eyshtyn; t'ad geabbey croo ny sharaghey kiaddey as obbragh dy chooilley sorçh dy red[2]. T'ad jannoo ymmyd jeh maddaght as saaseyn oltscarrey son dy yannoo troaryn sauçhey as obbragh er bun oaylleeaght vunneydagh[3]. Chammah's kiaddey as jannoo troggalyn, jeshaghtyn ny obbraghyn, ta jeshaghteyryn gobbraghey adsyn, as roie-insh ny nee adsyn fo coryn as ayns çhymbylaghtyn er lheh[4]. T'ad jannoo ymmyd jeh daa chooid mooar: stoo as bree[4].
Rere Ollooscoill Lunnin Queen Mary:[2]
“ | "Ta jeshaghteyryn ny feaysleyderyn-feyshtyn erskyn ooilley. T'ad geddyn feaylsyn da doilleeidyn co-chasht, as t'ad dy kinjagh son sharaghey kiaddey as obbragh red erbee nod oo smooinaghtyn er, veih craueyn lheshey laue-jeant dys etlanyn, stapleyryn dys cameryn, gleashtanyn ratçhal dys stashoonyn lectraghys..." | ” |
Ta jeshaghteyrys shirrey feaysley share da feysht, cur geill da as cormal dagh tro as feme yn 'eysht. Myr sampleyr, shegin daue geill da leighyn y chur, da femeyn sauçhys, da costys, as myr shen. Foddee dy vel y feaysley share y fer smoo fondagh as costys ny sloo na earroo er lheh echey, ny'n saase s'tappee as kiartys ny smoo na 80% echey. Dy mennick, ta costyn sheshoil ec yn 'eysht chammah; myr sampleyr, ayns 1965, ren ad baih Tryweryn ayns Bretin son dy chroo doour verragh ushtey da Lerphoyll[5].
Magheryn mooarey çhaghnoaylleeaght |
||
---|---|---|
Oaylleeaght eamagh | Baaghgraafeeaght · Bree · Çhaghnoaylleeaght hesh-veanagh · Çhaghnoaylleeaght hymmyltaghtoil · Co-earroo · Far-inçhynaght · Fishag phartigalyn · Fishag yeshaghteyrys · Jeshaghteyrys crayee · Lectraneaghys · Myn-haghnoaylleeaght · Nano-haghnoaylleeaght · Oaylleeaght eeasteyraght · Oaylleeaght as jeshaghteyrys chullee · Oaylleeaght Yeshaghteyrys Çhymmyltaghtoil · Reayrt-oaylleeaght · Shenndaaleeaght · Tastey bree | |
Fysseree | Çhaghnoaylleeaght chiaullee · Çhaghnoaylleeaght-fysseree · Çhaghnoaylleeaght reayrtagh · Çhellinsh · Enney glare · Graafaght · Oardreilee · Oaylleeaght fysseree | |
Çhynskyl | Troggalaght · Argidys co-earrooagh · Çhaghnoaylleeaght hynskyllagh · Eeasteyraght · Jantyssaght · Jeshaghtys · Meaineraght · Oaylleeaght fysseree dellal | |
Cahnagh | Tashtey-caggee · Bleaystanyn · Çhaghnoaylleeaght chahnagh · Çhaghnoaylleeaght as greienys cahnagh · Jeshaghteyrys caggee · Jeshaghteyrys marrey | |
Thie | Çhaghnoaylleeaght thie · Çhaghnoaylleeaght vee · Çhaghnoaylleeaght ynsee · Farryssyn thie | |
Jeshaghteyrys | Aer-hiaulteyragh · Arraghey · Bea-chemmigagh · Bea-haghnoaylleeaght · Bea-lheeys · Bea-oaylleeagh · Bee · Çhaghnoaylleeaght yeshaghteyrys · Çhaghnysseyr · Çheshveanagh · Çhymmyltaghtoil · Çhynskylagh · Co-earrooder · Cooid · Cooid vog · Coryssyn · Crayee · Eirinagh · Eishtagh · Feederaght · Gien-oaylleeagh · Gleashtanagh · Jeshaghteyrys obbrinee · Kelleenys · Kemmigagh · Lectraghys · Lectraneagh · Lectraneaghys obbrinagh · Lhuingey · Meainagh · Meaineyragh · Menkid Radio · Moggylagh · Mooir-oaylleeaght · Oikee hroggee · Ontoaylleeaght · Ooill ny greg · Rio-gheintyn · Scaalheanee · Seyrnagh · Shilleydagh · Shivoil · Stiuree · Traghtey · Troggallagh · Troggalaght · Ushtey-obbraghys · Ventyryn | |
Slaynt as sauçhys | Beaghey · Bea-haghnoaylleeaght · Bea-lheeys · Çhaghnoaylleeaght lheeys · Çhaghnoaylleeaghtyn slaynt · Jeshaghteyrys coadey aile · Jeshaghteyrys sauçhys · Jeshaghteyrys slayntoilys · Oaylleeaght fysseree chemmigagh · Oaylleeaght fysseree vea-oaylleeagh · Potacaraght | |
Arraghey | Aer-hiaulteyraght · Carbyd · Çhaghnoaylleeaght spoar · Jeshaghteyrys aer-hiaulteyragh · Jeshaghteyrys gleashtanagh · Jeshaghteyrys marrey |
She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |