Jeroviapy | |||
---|---|---|---|
Umi jeroviapy tuichavéva ñemohenda | |||
Jeroviapy, térã ajengatu, niko yvypóra jegueroviapy kuéra oporombojepokuaáva oporomboguata hag̃ua imbo'epýre ha upéicha ijapaite avano'õre ha arandupýre. Oĩ jeroviapy opaichagua, upéarõ ojehecha heta jegueroviapy aty ha jeroviahakuéra ojoavýva.[nota 1] Ndaipóri ramo jepe ñe'ẽpeteĩ he'i hag̃ua mba'épa he'iseite jeroviapy,[1][2][3] karai Bernard Lonergan ohechakuaa jeroviapy ha'eha niko avano'õ remiandu, rembiasa, jegueroviapy, jepokuaaha ha jerovia rembiapo, ha ãva rupi umi ojeroviáva ombohovái iñeimo'ã arapýre ha ijokuaa itupãre térã ijeroviaháre.[4]
Oĩ heta jeroviapy omohenda imbo'epyrã, upéicha ohechauka umi ojeroviávape mba'éichapa heko porã va'erã ha mba'éichapa hembiapo va'erã opyta hag̃ua jeroviapy ñembyatýpe, upéicha avei ojehecha jeroviapykuéra ojapo henda marangaturã (tupão, tekove marangatu róga, opy, paje róga) térã imbo'epy ojejuhu aranduka marangatúpe (Hesu rape oreko iñaranduka marangatu héra Biblia ha Islã oreko Korã, techapyrãme). Jeroviapykuéra ojapo iñembyatyrã, umi ojeroviáva oñembyatyhápe oikuaave hag̃ua ijeroviapýre térã omomba'eguasu hag̃ua ijeroviahápe. Jeroviapykuéra omombe'u avei mba'éichapa oñepyrũ tekove ha arapy, térã omombe'u mba'érepa yvypóra oiko ko Yvýpe.
Oĩ ñehesa'ỹijo he'íva ikatu oĩha amo 4200 jeroviapy Yvy jerekuévo ha hetaveiterei ko'ãga ndaiporivéima ojeroviáva hese.[5][6] Ñehesa'ỹijo ojejapo akue ary 2012-me heta tetãme ohechauka 59 % opaite tekovekuéragui «ijeroviapyha» ha 36 % ndorekói jeroviapy (umíva ndive oĩ 13 % ndojeroviái Tupãre).[7]
Heta jeroviapýpe, peteĩ umi jegueroviapykuéra mba'eguasuvéva apytépe oĩ pe jegueroviapy he'íva oĩha peteĩ térã heta tupã (Hesu rape he'i oĩha Ñandejára ha Islã he'i oĩha Ala, techapyrãme), umi jeroviapýpe tupã niko tekove guasu opamba'e ipoguýpe orekóva, upe ojapo opamba'e, upe ojejerovia va'erã hese ha oñemomba'eguasuva'erã chupe. Oĩ jeroviapy he'íva oĩha peteĩ Tupã mante ha ndaipóri ijeroviaha ambuéva, upéicha avei oĩ jeroviapy he'íva oĩha Tupã opaichagua, techapyrãme peteĩ oñangarekóva yvýre ha ambuéva oñangareko ýre, peteĩ oñangareko umi omanóvare ha ambuéva oñangareko umi ñorairõme ohóvare. Heta jeroviapýpe he'i oĩha mba'e pokatu ambuéva, umíva apytépe oĩ aña, tupã remimbou ha tupã rymba, póra iporãva ha póra iñañáva.