| John Wayne | |
|---|---|
 | |
| Nome completo | Marion Robert Morrison |
| Alcume/outros | John Wayne |
| Nacemento | 26 de maio de 1907 |
| Lugar | Winterset |
| Falecemento | 11 de xuño de 1979 |
| Lugar | Westwood |
| Causa | cancro de estómago |
| Soterrado | Pacific View Memorial Park |
| Nacionalidade | Estados Unidos de América |
| Educado en | Universidade do Sur de California e Glendale High School |
| Pai | Clyde L. Morrison |
| Nai | Mary Brown |
| Cónxuxe(s) | Esperanza Baur, Pilar Pallete e Josephine Wayne |
| Fillos | Patrick Wayne, Michael Wayne, Ethan Wayne e Marisa Wayne |
| Profesión | actor, actor de cinema, director de cinema, produtor de cinema, guionista, xogador de fútbol americano, actor de televisión e produtor |
| Na rede | |
| http://www.johnwayne.com | |
              | |
 | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
John Wayne, nado en Winterset (Iowa) o 26 de maio de 1907 e finado nos Ánxeles (California) o 11 de xuño de 1979, coñecido popularmente como The Duke (O Duque) [1], foi un actor estadounidense que comezou a súa carreira no cine mudo da década de 1920, e que acadou posteriormente gran fama no cine sonoro como protagonista de películas do oeste.
.jpg)
Ao nacer puxéronlle o nome de Marion Robert Morrison, aínda que os seus pais llo mudaron polo de Marion Michael Morrison cando decidiron chamarlle Robert ao seu seguinte fillo. Foi o primoxénito dunha familia presbiteriana. O seu pai, Clyde Leonard Morrison, era descendente de escoceses e irlandeses, e fillo dun veterano da guerra civil americana, mentres que a súa nai, Mary Alberta Brown, era descendente de irlandeses. En 1911 toda a familia mudouse a Glendale, California. Foron os veciños de Glendale os que comezaron a chamar a Wayne polo alcume Big Duke (Gran Duque) porque estar co seu can, un Airedale Terrier, que se chamaba Little Duke (Pequeno Duque). El prefería Duke a Marion, polo que este nome lle quedou para o resto da súa vida.
Os seus primeiros anos estiveron marcados pola pobreza. Duke era un estudante bo e popular. Alto para a súa idade, foi un xogador estrela de fútbol para a escola secundaria de Glendale, e foi recrutado pola Universidade do Sur de California.
Nesta universidade foi membro dos Trojan Knights, e uniuse á fraternidade Sigma Chi. Duke tamén xogou no equipo de fútbol americano da universidade baixo as ordes do lendario adestrador Howard Jones. Unha lesión sufrida aparentemente mentres nadaba cortou a súa carreira deportiva, e tamén perdeu a súa bolsa de estudos deportiva, polo que non puido finalizar a carreira.
Mentres estaba estudando, Duke comezou a traballar cerca dos estudios de filmación locais. A estrela do cine do Oeste Tom Mix ofreceulle un traballo temporal durante un verán a cambio de entradas para os partidos de fútbol, e Duke pronto comezou a ter pequenos papeis, e fixo amizade co director de cine John Ford. Durante este período, Wayne apareceu xunto cos seus compañeiros de equipo da University of Southern California como xogador de fútbol na película Maker of Men de Columbia Pictures (filmada en 1930 e estreada en 1931), protagonizada por Richard Cromwell e Jack Holt. Na película, o Duke aparece nos créditos como Marion Morrison.
O seu primeiro papel como protagonista foi despois de dous anos de traballo en William Fox Studios, na película The Big Trail de 1930. O director da película, Raoul Walsh (considerado como descubridor seu), deulle o nome artístico de John Wayne polo xeneral da Guerra da Independencia dos Estados Unidos Anthony Wayne. Actores especialistas en escenas de risco ensináronlle a cabalgar, entre outras habilidades empregadas no cine do Oeste.
.jpg)
The Big Trail foi a primeira película do Oeste épica con son, na cal Wayne mostrou as súas habilidades na escena, aínda que despois a película fose un fracaso comercial. Nove anos despois, a súa actuación en A dilixencia converteuno nunha estrela. Entre tanto, realizou varios filmes do Oeste (os máis destacados con Monogram Pictures) e series para Mascot Studios (onde fixo o papel de D'artagnan na serie The Three Musketeers do ano 1933). Ese mesmo ano, Wayne tivo un pequeno papel na exitosa e escandalosa película de Alfred E. Green Baby Face.
A partir de 1928 e durante os 35 anos seguintes, Wayne aparecería en máis de vinte películas de John Ford, entre elas: A dilixencia (1939), A lexión invencible (1949), O home tranquilo (1952), Centauros do deserto (1956) The wings of eagles (1957) e O home que matou a Liberty Valance (1962).
Un dos papeis máis apreciados de Wayne foi en The hight and the mighty (1954), dirixida por William A. Wellman e baseada na novela de Ernest K. Gann. O seu papel de heroico aviador gañou unha ampla aclamación. Island in the sky (1953) está relacionada a esta película, e ambas as dúas foron feitas cun ano de diferenza cos mesmos produtores, director, escritor, editor e distribuidor.
Wayne gañou un Oscar ao mellor intérprete masculino polo seu papel na película Valor de lei (1969). Moitos pensan que o premio lle foi outorgado en recoñecemento aos seus 40 anos de carreira máis que polo seu labor neste filme en particular, xa que tivo mellores actuacións en Río vermello (1948) e en Centauros do deserto (1956). Wayne tamén estivo nomeado como mellor actor en Sands of Iwo Jima, e o filme O Álamo (1960) estivo nomeado para o Oscar ao mellor filme, sendo Wayne director e produtor da mesma. El tamén dirixiu o filme The Green Berets (1968), a única película feita durante a Guerra do Vietnam que mostrou soldados norteamericanos a favor do conflito.
Talvez debido á súa gran popularidade, ou á súa posición como o republicano máis famoso de Hollywood, o Partido Republicano propúxolle presentarse como candidato a presidente en 1968. Wayne rexeitou a proposta porque non cría que o público puidese tomar en serio a un actor na Casa Branca. Porén, Wayne apoiou a candidatura do seu amigo Ronald Reagan como gobernador de California en 1966 e en 1970.
Wayne estivo casado tres veces, as súas esposas foron Josephine Alicia Sánchez (divorcio 1945), Esperanza Baur (divorcio 1954) e Pilar Palette (con quen seguía casado cando morreu, en 1979). Con Josephine tivo catro fillos, dous varóns e dúas nenas: Michael Wayne (1934 - 2003), Toni Wayne (1936 - 2000) Patrick Wayne (1939), Melinda Wayne (1940) e tres con Pilar: Aissa Wayne (1956) (que escribiu unha memoria da súa vida como filla de John Wayne), Ethan Wayne (1962) e Marisa Wayne (1966).
En 1964 foille diagnosticado un cancro de pulmón, e foi sometido a unha intervención cirúrxica para lle extraer o pulmón esquerdo e dúas costelas. John Wayne finou por mor dun cancro de estómago. O seu corpo foi soterrado no cemiterio Pacific View Memorial Park de Corona del Mar, California. Na súa lápida figura a frase en castelán "Feo, fuerte y formal".
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: John Wayne  |
| Control de autoridades |
|
|---|
