Is cuid lárnach de theoiric na meicnice chandamach iad
tonnta damhnachaí, mar shampla de dhéacht toinne is cáithnín. Taispeánann gach damhna iompar cosúil le tonn. Mar shampla, is féidir leictreonléas a díraonadh díreach cosúil le tonn solais nó tonn uisce. I bhformhór na gcásanna, áfach, tá an tonnfhad róbheag le tionchar praiticiúil a bheith aige ar ghníomhaíochtaí ó lá go lá.
Mhol an fisiceoir Francach Louis de Broglie an coincheap go n-iompraíonn damhna mar a bheadh tonn ann sa bhliain 1924. Tugtar hipitéis de Broglie air freisin . [1] Tugtar tonnta de Broglie ar thonnta an damhna.
Is é tonnfhad de Brogliean tonnfhad, λ, a bhaineann le cáithnín ollmhór (ie, cáithnín le mais, seachas cáithnín gan mhais) agus tá baint aige lena mhóiminteam, p, trí tairiseach Planck, h :
L. de Broglie, Recherches sur la théorie des quanta (Researches on the quantum theory), Thesis (Paris), 1924; L. de Broglie, Ann. Phys. (Paris) 3, 22 (1925). English translation by A.F. Kracklauer.