Gene Kelly | |
---|---|
(1943) | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Eugene Curran Kelly |
Jaiotza | Pittsburgh, 1912ko abuztuaren 23a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Lehen hizkuntza | estatubatuar ingelesa |
Heriotza | Beverly Hills, 1996ko otsailaren 2a (83 urte) |
Hobiratze lekua | Westwood Village Memorial Park Cemetery (en) |
Heriotza modua | berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra |
Familia | |
Aita | James Patrick Kelly |
Ama | Harriet Catherine Curran |
Ezkontidea(k) | Betsy Blair (en) (1941 - 1957ko apirila) Jeanne Coyne (1960 - 1973ko maiatzaren 10a) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Pittsburgheko Unibertsitatea Pennsylvaniako Estatu Unibertsitatea Peabody High School (en) |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | zinema aktorea, abeslaria, film-zuzendaria, aktorea, koreografoa, dantzaria, gidoilaria, antzerki aktorea, telebista-aktorea, zinema ekoizlea eta errealizadorea |
Altuera | 173 zentimetro |
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | Committee for the First Amendment (en) |
Genero artistikoa | traditional pop (en) |
Musika instrumentua | ahotsa |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | katoliko ez-elizkoia agnostizismoa |
Alderdi politikoa | Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata |
|
Eugene Curran “Gene” Kelly (Pittsburgh, 1912ko abuztuaren 23 – Beverly Hills, 1996ko otsailaren 2a) Estatu Batuetako dantzari, aktore, abeslari, zuzendari, ekoizle eta koreografoa zen. Ezaguna zen bere dantza estiloagatik, bizia eta atletikoa, itxura onagatik, eta pantailan antzeztu zituen rol maitagarriengatik.[1][2]
Gaur egun ezaguna da batez ere parte hartu zuelako film ezagun hauetan: An American in Paris (1951), Anchors Aweigh (1945) eta Singin’ in the Rain (1952), baina film musikal askotan eskuhartu zuen, modatik joan ziren arte, 1950 hamarraldiaren bukaeran.
Lan egin zuen aktore, koreografo edo zuzendari moduan 1940 eta 1950 hamarraldietako musikal ospetsuenetako batzuetan, For Me and My Gal (1942) filmarekin hasita, non debutatu zuen Judy Garland-ekin, eta beste hauekin segituta: Du Barry Was a Lady (1943), Thousands Cheer (1943), The Pirate (1948), On the Town (1949), eta It's Always Fair Weather (1955), besteak beste.
Urte batzuk geroago, parte hartu zuen bi filmetan, genero musikaletik kanpo: Inherit the Wind (1960) eta What a Way to Go! (1964). Zuzendari moduan ere nabarmendu zen, bereziki 1969an, Hello Dolly! filmarekin, zeina Oscar sarietarako izendatu baitzuten.[3][4][5]
Berak eragindako berrikuntzek eraldatu egin zituzten Hollywood-eko musikalak. Zerikusi handia izan zuen, bestalde, zine zaleek balleta onartzearekin.
1952an Kellyk Akademiaren Ohorezko saria jaso zuen, bere lorpenengatik, justu An American in Paris filmak sei sari irabazi zituenean Oscar sarietan, film onenari emandakoa barne. Hil bitartean, sari eta aitorpen ugari jaso zituen.[6]
Gene Kelly jaio zen Pittsburgh hiriko auzorik apalenetako batean, Pensilvanian, langile-familia batean. Beraren aitak fonografoak saltzen zituen, eta amak, Harriet, eragin handia izan zuen Gene eta haren anaien dantzarako zaletasunean. Amak berak bultzatu zuen The Five Kellys taldea, bost anaiek osatua. Taldea desegin ondoren, Gene eta Fred anaiek segitu zuten koreografia biziak prestatzen The Kelly Brothers izenarekin.
1929ko beheraldi ekonomikoan, eta unibertsitate ikasketak amaitu bitartean (1933an Ekonomian graduatu zen), Kelly hasi zen zenbait lan egiten, familia aurrera ateratze aldera. Halako batean, familia-negozio moduan, dantza-akademia bat ireki zuten Pittsburghen, eta gero beste bat Johnstown-en, eta bietan Kelly zuzendarikide eta dantza-irakasle izan zen. Akademiak funtzionatzen hasi zirenean, erabaki zuen garaia zela New York-era joateko, bertan lan bat bilatzeko koreografo moduan.
Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:
Urtea | Filma | Zuzendaria | Beste izenburu batzuk |
---|---|---|---|
1942 | For Me and My Gal | Busby Berkeley | gaztelaniaz: Por mi chica y por mí frantsesez: Pour moi et ma mie katalanez: Per mi i la meva noia |
1943 | DuBarry Was a Lady | Roy Del Ruth | gaztelaniaz: La Dubarry era una dama frantsesez: La Du Barry était une dame katalanez: Du Barry Was a Lady |
1943 | The Cross of Lorraine | Tay Garnett | gaztelaniaz: La cruz de Lorena frantsesez: La Croix de Lorraine |
1943 | Thousands Cheer | George Sidney | frantsesez: La Parade aux étoiles |
1943 | Pilot #5 | George Sidney | gaztelaniaz: Una vida por un amor frantsesez: Pilot N° 5 |
1944 | Cover Girl | Charles Vidor | gaztelaniaz: Las modelos frantsesez: La Reine de Broadway katalanez: Les models |
1944 | Christmas Holiday | Robert Siodmak | gaztelaniaz: Luz en el alma frantsesez: Vacances de Noël |
1945 | Anchors Aweigh | George Sidney | gaztelaniaz: Levando anclas frantsesez: Escale à Hollywood katalanez: Lleveu àncores! galizieraz: Levando áncoras |
1945 | Ziegfeld Follies | Roy Del Ruth | |
1947 | Living in a Big Way | Gregory La Cava | gaztelaniaz: Vivir a lo grande |
1948 | The Three Musketeers | George Sidney | gaztelaniaz: Los tres mosqueteros frantsesez: Les Trois Mousquetaires |
1948 | The Pirate | Vincente Minnelli | frantsesez: Le Pirate katalanez: El pirata |
1948 | Words and Music | Norman Taurog | gaztelaniaz: Letra y música frantsesez: Ma vie est une chanson |
1949 | On the Town | Gene Kelly | gaztelaniaz: Un día en Nueva York frantsesez: Un jour à New York katalanez: Un dia a Nova York |
1950 | Black Hand | Richard Thorpe | gaztelaniaz: La Mano Negra frantsesez: La Main noire |
1950 | Some of the Best: Twenty-Five Years of Motion Picture Leadership | ||
1950 | Take Me Out to the Ball Game | Busby Berkeley | frantsesez: Match d'amour |
1950 | Summer Stock | Charles Walters | gaztelaniaz: Repertorio de verano frantsesez: La Jolie Fermière |
1951 | It's a Big Country | Clarence Brown | gaztelaniaz: Un gran país |
1951 | An American in Paris | Vincente Minnelli | gaztelaniaz: An american in Paris frantsesez: Un Américain à Paris katalanez: Un americà a París galizieraz: Un americano en París |
1952 | Love Is Better Than Ever | Stanley Donen | frantsesez: Ruse d'amour |
1952 | The Devil Makes Three | Andrew Marton | gaztelaniaz: ...Y con el diablo somos tres frantsesez: Le diable fait le troisième |
1952 | Singin' in the Rain | Gene Kelly | gaztelaniaz: Cantando bajo la lluvia frantsesez: Chantons sous la pluie katalanez: Cantant sota la pluja |
1954 | Seagulls Over Sorrento | John Boulting | gaztelaniaz: La cresta de la ola frantsesez: L'Île du danger |
1954 | Deep in My Heart | Stanley Donen | gaztelaniaz: Profundamente en mi corazón frantsesez: Au fond de mon cœur |
1954 | Brigadoon | Vincente Minnelli | |
1955 | It's Always Fair Weather | Gene Kelly | gaztelaniaz: Siempre hace buen tiempo frantsesez: Beau fixe sur New York katalanez: Sempre fa bon temps |
1956 | Invitation to the Dance | Gene Kelly | gaztelaniaz: Invitación a la danza frantsesez: Invitation à la danse |
1957 | Les Girls | George Cukor | gaztelaniaz: Las girls |
1957 | The Happy Road | Gene Kelly | gaztelaniaz: El camino feliz frantsesez: La Route joyeuse |
1958 | Marjorie Morningstar | Irving Rapper | gaztelaniaz: Nací para ti frantsesez: La Fureur d'aimer |
1960 | Let's Make Love | George Cukor | frantsesez: Le Milliardaire |
1960 | Inherit the Wind | Stanley Kramer | frantsesez: Procès de singe katalanez: L'herència del vent |
1964 | What a Way to Go! | J. Lee Thompson | frantsesez: Madame Croque-maris |
1967 | The Young Girls of Rochefort | Jacques Demy | gaztelaniaz: Las señoritas de Rochefort frantsesez: Les Demoiselles de Rochefort euskaraz: « Les Demoiselles de Rochefort » katalanez: Les senyoretes de Rocaport |
1973 | 40 Carats | Milton Katselas | gaztelaniaz: Cuarenta quilates frantsesez: Quarante carats |
1974 | That's Entertainment! | Jack Haley Jr. | gaztelaniaz: Érase una vez en Hollywood frantsesez: Il était une fois à Hollywood katalanez: Això és l'espectacle |
1976 | That's Entertainment, Part II | Gene Kelly | gaztelaniaz: Hollywood, Hollywood frantsesez: Hollywood, Hollywood katalanez: Això és l'espectacle |
1977 | Viva Knievel! | Gordon Douglas | gaztelaniaz: ¡Viva Knievel! frantsesez: Le Casse-cou |
1980 | Xanadu | Robert Greenwald | |
1981 | Reporter | Raymond Depardon | gaztelaniaz: Reporters frantsesez: Reporters |
1985 | That's Dancing! | Jack Haley Jr. | gaztelaniaz: ¡Esto sí es bailar! |
1993 | The Young Girls Turn 25 | Agnès Varda | gaztelaniaz: Les demoiselles ont eu 25 ans frantsesez: Les demoiselles ont eu 25 ans euskaraz: « Les demoiselles ont eu 25 ans » |
1994 | That's Entertainment! III | Bud Friedgen |
Zuzendaria