Yakovlev Yak-9 | |
---|---|
Το Yakovlev Yak-9UM (ρεπλίκα) | |
Τύπος | μαχητικό |
Κατασκευαστής | Σχεδιαστικό Γραφείο Yakovlev |
Χώρα προέλευσης | ΕΣΣΔ |
Σχεδιασμός | Αλεξάντερ Γιάκοβλεφ |
Παρθενική πτήση | καλοκαίρι του 1942 |
Παραγωγή | 1942–1948 |
Μονάδες που παρήχθησαν | 16769 |
Αναπτύχθηκε από | Yakovlev Yak-7 |
Το Yakovlev Yak-9 ήταν μονοκινητήριο μαχητικό αεροσκάφος της σοβιετικής αεροπορίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν ουσιαστικά μια ελαφρύτερη έκδοση του Yakovlev Yak-7. Οι μονάδες πρώτης γραμμής παρέλαβαν τα πρώτα αεροσκάφη στα τέλη του 1942. Το Yak-9, με την ελαφρύτερη άτρακτο και το κόκπιτ που παρείχε ορατότητα 360o, προσέφερε την επιχειρησιακή ευελιξία που έλλειπε από πολλές προγενέστερες σχεδιάσεις των Σοβιετικών.[1] Οι πιλότοι θεωρούσαν ότι ήταν εφάμιλλο, αν όχι ανώτερο, από τα σημαντικότερα γερμανικά μαχητικά της περιόδου, δηλαδή τα Messerschmitt Bf 109G και Focke-Wulf Fw 190A-3/A-4.[2]
Παρήχθη σε μεγαλύτερους αριθμούς από οποιοδήποτε άλλο σοβιετικό μαχητικό. Από το 1942 ως το 1948 κατασκευάστηκαν 16769 μονάδες (14579 κατά την διάρκεια του πολέμου).[3] Ένα Yak-9 ήταν το πρώτο σοβιετικό μαχητικό που κατέρριψε το πρωτοποριακό για την εποχή του γερμανικό αεριωθούμενο Messerschmitt Me 262.[2] Μεταπολεμικά τα Yak-9 συμμετείχαν σε επιχειρήσεις με την βορειοκορατική αεροπορία στον Πόλεμο της Κορέας.[4]
Το Yak-9 ήταν μετεξέλιξη του επιτυχημένου μαχητικού Yak-7 στο οποίο ενσωματώνονταν όλα τα επιχειρησιακά διδάγματα και η εμπειρία που είχε κερδηθεί από το προηγούμενο αεροσκάφος. Βασικό δομικό συστατικό ήταν το ντουραλουμίνιο, που επέτρεψε την μείωση του βάρους και την εισαγωγή διάφορων αλλαγών. Το υλικό ήταν πλέον διαθέσιμο σε μεγάλες ποσότητες και για αυτό τον λόγο αποφασίστηκε η χρήση του, αντί για το ξύλο, στην κατασκευή του νέου μαχητικού.
Δημιουργήθηκαν διάφορες εκδόσεις του αεροσκάφους με διαφορετικές πτέρυγες, κινητήρες, συνδυασμούς οπλισμού και δεξαμενών καυσίμων. Τον Δεκέμβριο του 1943 εγκαταστάθηκε ο ισχυρότερος κινητήρας Μ-107 στο νέο Yak-9U.[5] Οι κρατικές δοκιμές ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 1944 και ολοκληρώθηκαν τον Απρίλιο. Το μαχητικό ήταν ταχύτερο από οποιοδήποτε άλλο σε υπηρεσία στο Ανατολικό Μέτωπο, μέχρι το ύψος των 6000 m. Ήταν σταθερό και εύκολο στον χειρισμό. Από την άλλη ο κινητήρας Μ-107Α, όπως και άλλοι κινητήρες που βασίζονταν στον Μ-105, αποδείχθηκε προβληματικός: υπερθερμαίνονταν, υπήρχαν συχνές διαρροές, απώλεια πίεσης στην άνοδο, έντονοι κραδασμοί και μικρή διάρκεια ζωής ήταν ανάμεσα στα προβλήματά του. Παρά τις ατέλειες το Yak-9U μπήκε σε παραγωγή τον Απρίλιο του 1944 και μέχρι τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους είχαν κατασκευαστεί 1134 μονάδες.[6]
Τα πρώτα Yak-9 εντάχθηκαν σε υπηρεσία τον Οκτώβριο του 1942 και συμμετείχαν για πρώτη φορά σε πολεμικές επιχειρήσεις στην Μάχη του Στάλινγκραντ στα τέλη του έτους. Τα Yak-9 κάλυψαν διάφορους ρόλους, με τον κατάλληλο συνδυασμό όπλων κάθε φορά, συμπεριλαμβανομένων του αντιαρματικού αεροσκάφους, του μαχητικού-βομβαρδιστικού και του μαχητικού συνοδείας μεγάλων αποστάσεων. Ήταν ταχύτερα και πιο ευέλικτα από τον κύριο αντίπαλό τους, το γερμανικό Bf 109, σε χαμηλά ύψη. Από την άλλη πλευρά δεν έφεραν τόσο βαρύ οπλισμό όσο το Bf 109. Οι Σοβιετικοί πιλότοι θεωρούσαν ότι το Yak-9 ήταν εφάμιλλο σε επιδόσεις με καλύτερα γερμανικά μαχητικά, τα Bf 109G και Fw 190A-3/A-4.[7]
Στο δεύτερο μισό του 1943 εξοπλίστηκε με τον τύπο η περίφημη μονάδα των Ελευθέρων Γάλλων Normandie-Niémen που πολεμούσε στο πλευρό της Κόκκινης Αεροπορίας στο Ανατολικό Μέτωπο. Τον Ιούνιο του 1944, κατά την διάρκεια της επιχείρησης Μπαγκρατιόν, η μονάδα είχε τις πρώτες επιτυχίες και τις πρώτες απώλειες πάνω από την περιοχή του Μπορισοφ. Η πρώτη μονάδα που χρησιμοποίησε το Yak-9U ήταν το 163.IAP, από τις 25 Οκτωβρίου μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου 1944. Τα πληρώματα διατάχθηκαν να μην χρησιμοποιούν τους κινητήρες στο έπακρο γιατί θα μειώνονταν η διάρκεια ζωής τους στις 2-3 πτήσεις. Παρόλα αυτά η μονάδα σε 398 αποστολές κατέρριψε 27 από τα επίφοβα Focke-Wulf Fw 190A και ένα Bf 109G-2, έχοντας απολέσει δύο αεροσκάφη σε αερομαχίες, ένα από τα εχθρικά αντιεροπορικά και τέσσερα σε ατυχήματα. Η σοβιετική αεροπορία οφείλει εν πολλοίς την αεροπορική κυριαρχία που είχε στα τελευταία δύο έτη του πολέμου στην δράση των Yak-9U.[6] Οι Γερμανοί απέφευγαν να εμπλακούν με τα νέα σοβιετικά μαχητικά.[6]
Μεγάλος σχηματισμός από Yak-9DD μεταφέρθηκε στο Μπάρι της Ιταλίας για να υποστηρίξουν τους Γιουγκοσλάβους παρτιζάνους στα Βαλκάνια.[8]
Ένας από τους σπουδαιότερους "άσσους" των Yak-9 ήταν ο A.I. Vybornov που κατέρριψε 19 εχθρικά αεροσκάφη και μοιράστηκε εννέα ακόμα νίκες. Τιμήθηκε με την ανώτατη διάκριση του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης τον Ιούνιο του 1945.[9] Στις 22 Μαρτίου 1945, μερικές εβδομάδες πριν την λήξη του πολέμου στην Ευρώπη, ο L.I. Sivko που πετούσε με Yak-9 έγινε ο πρώτος Σοβιετικός πιλότος που κατέρριψε το γερμανικό αεριωθούμενο Messerschmitt Me 262.[2] Ο ίδιος καταρρίφθηκε λίγο αργότερα από δεύτερο Me 262.[2]
Μετά το τέλος του πολέμου η ΕΣΣΔ έδωσε σημαντικούς αριθμούς Yak-9P (VK-107) στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ, στα πλαίσια της ανασυγκρότησης των ενόπλων δυνάμεών τους. Τα βορειοκορεάτικα Yak-9 συμμετείχαν σε πολεμικές επιχειρήσεις στον Πόλεμο της Κορέας.
|
|