Cafodd baner Sambia (hefyd Zambia) ei mabwysiadu'n swyddogol ar 24 Hydref 1964. Mae'r faner yn dangos maes gwyrdd gydag eryr ehedig ar gornel dde y faner uwchben trilliw fertigol i mewn coch, du ac oren ar ochr cyhwfan y faner. Dyma'r faner genedlaethol [1] a'r lluman genedlaethol.[2] Mae'r faner yn unigryw am gynnwys y dyluniad yma, er, o gofio sut mae baneri yn chwifio, mae perygl mai prin bydd y gwyliwr yn gweld motiff yr eryr a'r trilliw.
Mae'r lliw gwyrdd ar y faner yn cynrychioli pridd ffrwythlon y wlad, mae'r coch yn cynrychioli'r gwaed sy'n llifo yn y frwydr am ryddid, mae pobl ddu yn cynrychioli poblogaeth Zambia ac oren yn cynrychioli adnoddau copr y wlad, yn rhan bwysig economi Zambia. Mae'r eryr uwchben y tri llwybr fertigol yn symbol o obaith y bobl Zambia.[3]
Mae gan y faner ddyluniad anarferol gyda'r arwyddion gwahaniaethol ar ochr cyhwfan y faner (lle mae pob baner genedlaethol arall ar ochr y mast neu yn canton. Dyluniwyd y faner gan Zambian, Gabrielle Ellison.
![]() Canllaw lliw |
Gwyrdd | Coch | De | Oren/Eryr |
---|---|---|---|---|
RGB | 25-138-0 | 222-32-16 | 0-0-0 | 239-125-0 |
Heksadesimaal | #198a00ff | #de2010ff | #000000ff | #ef7d00ff |
CMYK | 82, 0, 100, 46 | 0, 86, 93, 13 | 0, 0, 0, 100 | 0, 48, 100, 6 |
Tan 1939, defnyddiwyd baner y Deyrnas Unedig fel baner Sambia. Fodd bynnag, yn 1939, defnyddiwyd y Lluman Glas Prydeinig gydag arfbais Gogledd Rhodesia (fel y gelwid Sambia ar pryd) ar yr ochr cyhwfan - fel sy'n gyffredin i bob baner drefedigaethol Brydeinig. Yn 1953, newidiwyd y faner gydag arfbais arall ar yr ochr dde oherwydd ymunodd Gogledd Rhodesia a De Rhodesia (Simbabwe gyfoes) â Gwlad Nyasa (Malawi gyfoes) i greu Ffederasiwn Rhodesia a Gwlad Nyasa. Gydag ennill annibyniaeth ym 1964, rhoddwyd enw newydd swyddogol i'r wlad, "Zambia" a baner newydd. Yn 1996 gwelwyd newid bychan i'r dyluniad, wrth i'r lliw gwyrdd oleuo a newidiwyd yr eryr i ymdebygu fwy i'r un ar arfbais y wlad.[4]