Ar vienneg (Weanerisch ['vɛɐnɐriʃ] e vienneg, Wienerisch en alamaneg standard) eo rannyezh Vienna (Aostria). Renket e vez e-touesk ar yezhoù aostriek-bavarek.
Komzet e vez ar vienneg gant war-dro 600 000 a dud e-barzh hag en-dro da Vienna. Levezonet eo bet gant meur a yezh all, dreist-holl an tchekeg, ar yidicheg hag an hungareg.
Diforc'hioù pennañ etre ar vienneg hag an alamaneg standard
- N'eus ket eus an dro-c'henel. Implijet e vez an dro-da-biv en he lec'h.
- Monoftongadur <ai, ei> /aɪ/ -> [a:, ɛ:], <au> /au/ -> [ɔ:], <eu> /ɔɪ/ -> [ɛ:]
- Hiraet e vez ar vogalennoù e silabennoù taol-mouezhiet, d. sk. [hɑ̃:nd] ("dorn").
- /p, b/ a vez distaget evel [b], /t, d/ evel [d].
- /s/ e penn ar ger a vez distaget [s] ha n'eo ket [z].
- Friet e vez ar vogalennoù hir dirak /n/.
- alam. <il, iel> /i(:)l/ -> vienn. [y:], <eul> /ɔɪl/ -> /œ:/, d. sk. alam. <Eule> ['ɔɪlə] -> vienneg <Euln> [œ:n]
- N'eus ket eus ar vogalenn /ə/; distaget e vez /e/ dibouezmouezh evel [ɛ].
- Kalz gerioù a zo bet amprestet digant ar yidicheg...
Beisl [bɛ:zl] ("tavarn") < yid. bajs ("ti")
Hawara ['ha:vɐrɐ] ("kamarad") < yid. chavver
Masl [ma:zl] ("chañs") < yid. mazel
- ...digant an tchekeg...
Pfrnak ("fri bras") < tch. frňák ("fri")
- ...digant an italianeg...
Gspusi ['kʃbu:zi]("mestrez") < ita. sposa
Gstanzl['kʃdã:ndsl] ("poz") < ita. stanza
- ...ha digant an hungareg.
Maschekseitn ['maʃɛk,sɛ:tn] ("tu all") < hun. másik
Levezonet eo bet kevreadurezh ha morfologiezh ar vienneg gant ar yezhoù slavek:
- Stankoc'h eo ar stummoù emober eget en alamaneg standard.
si schbüün [si 'ʃby:n] (~"en em c'hoari") e-lec'h alam. spielen ("c'hoari"). Kv. poloneg bawić się.
- Arvez perfektivel ar verboù a zo oberiek c'hoazh ha n'eo ket bet fosilizet evel en alamaneg standard. Stummet e vez gant ar prefiks der- [dɐ].
derzahrn [dɐ'tsa:n] ("dont a benn da zougen")
