Gwitalmeze
An aod.
Anv gallek (ofisiel)	Ploudalmézeau
Bro istorel	Bro Leon
Melestradurezh
Departamant	Penn-ar-Bed
Arondisamant	Arondisamant Brest
Kanton	Gwitalmeze (betek 2015) Plabenneg (abaoe 2015)
Kod kumun	29178
Kod post	29830
Maer Amzer gefridi	Marguerite Lamour 2008-2026
Etrekumuniezh	KK Bro an Hirwazh
Bro velestradurel	Bro Brest
Lec'hienn web	(e galleg)
Poblañsouriezh
Poblañs	6 333 ann. (2020)[1]
Stankter	273 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 32′ Norzh 4° 39′ Kornôg / 48.53, -4.65
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 84 m
Gorread	23,18 km²
Gwitalmeze
kemmañ

Gwitalmeze ([ɡɥi.talˈmeː.ze]) zo ur gumun e Bro-Leon, e departamant Penn-ar-Bed, e gwalarn Breizh. Betek 2015 e oa penn Kanton Gwitalmeze.

Anv

• Bernard Tanguy ː Plebs Telmedovia, 884 ; Ploedalmezeu, c. 1330, 1467 ; Ploedalmezeau, Guytalmezeau, 1544.
• Erwan Vallerie ː Plebs Telmedovia, 884 ; Ploedalmezeu, c. 1330 ; Ploedalmezen, 1516 ; Guytalmezeau, 1544 ; Ploutalmezauff, 1629 ; Ploudanmezeau, 1630 ; Guytalmeseau, 1636.
• Gerdarzh diasur .

Ardamezioù

Rannet : ouzh 1 en erminoù ; ouzh 2 troc'het en glazur e bemp grizilhon lammellet en argant ha treustellet etre aour ha gul. Diwar ur mennozh gant an Ao. & It. Caraes Diviz kuzul-kêr: Miz Du 1978

Sturienn

• « Mar kar Doue, da vat ez ay »
• Savet eo diwar euredenn div familh eus ar c'horn-bro, ar familh Du Chatel hag ar familh Kerlec'h ; ger-stur ar familh Du Chatel e oa Mar car doue, tra ma oa Da vat ez ay hini ar re Gerlec'h.

Istor

Orin

• Gwitalmeze zo ur barrez kozh a oa savet diwar Gwitalmeze, Sant-Pabu ha Lambaol-Gwitalmeze a-vremañ.
• Ar bourk kozh a oa lec'hiet e kêriadenn Gwitalmeze-Gozh hag a oa dindan Eskopti Leon.

Dispac'h Gall

• Dekred ar 26 a viz Du 1790 war al le ret : e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant ar person, Jean Goret e anv, hag an tri c'hure, Joseph Pondaven, François Pelleteur ha Laurent Crenn^[2].
• E-kerzh ar Dispac'h Gall eo bet dibennet maer Gwitalmeze (an Ao. Barbier) e Brest d'ar 17 a viz Ebrel 1793.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 145 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 3,89% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[3].

Eil brezel-bed

• Mervel a reas 46 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[4].
• D'an 30 a viz Kerzu 1942 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-10-BO (anvet "Short Snorter", marilhet 41-24449 ha kodet LL-B) eus aerlu ar Stadoù-Unanet (United States Army Air Forces) e Porsal e Gwitalmeze gant dek den en e vourzh ; daou anezhe a voe lazhet, ne voe ket adkavet ar c'horfoù all^[5].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas tri milour eus ar gumun^[6].

Brezel Aljeria

• Mervel a reas ur milour eus ar gumun d’an 20 a viz Gwengolo 1956 e Guelma (departamant Annaba)^[7].

Amoco Cadiz

• D'ar 16 a viz Meurzh 1978 ez eo aet al lestr Amoco Cadiz d'ar strad e-tal Porsal, gantañ 232 182 donenn a betrol.

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936 : ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[8].

Deskadurezh

• Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1977. An hini gentañ e oa eus ar rouedad.
• E distro-skol 2022 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 106 skoliad (14,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[9]

Monumantoù ha traoù heverk

• Dolmen Guilliguy, e Portsall
• Krugell-vein Enez Karn
• Peulven bolzek Sandrione
• Peulven plasenn ar Gezeg
• Iliz sant Pêr (XVIII^vet-XIX^vet)
• Iliz Itron-Varia ar Skapular (1895-1921-1956)
• Chapel sant Elar, e Kerdanou (XIX^vet)
• Maner Kereunou (XV^vet)
• Maer Lestremeur (XV^vet-XIX^vet)
• War ar porzh e kaver eor ar vag gwallvrudet Amoco Cadiz, a oa aet d'ar strad d'ar 16 a viz Meurzh 1978 e-tal Porsal.
• E kumun Gwitalmeze emañ Enez Karn.
• Bezioù-brezel ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a soudarded
Kanada	1 (Tirlu), dianav
Kanada	3 (Aerlu)
Rouantelezh-Unanet	4 (Aerlu)
Hollad	8

Ar 7 karrnijour a varvas e-pad an Eil Brezel Bed, hini an tirlu a voe kavet er mor e miz Gwengolo 1918, e-pad ar Brezel-bed kentañ^[10].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Tud

• Alphonse Arzel (1927-2014), politikour bet maer eus Gwitalmeze etre 1961 ha 2001, ha senedour.

Ardamezeg ar familhoù

	Barbier / Bar Ver Aotrounez Kernatoux En argant e ziv dreustell en sabel
	Mathezou Aotrounez Keruznou En argant e sourin en sabel karget gant teir steredenn en argant

Gevelliñ

• Bro-Saoz : Cullompton (Devon), 1977.

Liammoù diavaez

Muioc'h a restroù diwar-benn

Gwitalmeze

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) (fr) lec’hienn ar gumun
• (br) Gwitalmeze war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• Embannadurioù Flohic : Le Patrimoine des communes du Finistère. 1998
• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne
• Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoù