Beretta, e stumm hir Fabbrica d'Armi Pietro Beretta, zo un embregerezh prevez armoù-tan eus Italia. E armoù a vez implijet en armeoù, gant ar polis gant tennerien-sport er bed a-bezh. Beretta, savet er XVIvet kantved, eo ar produer pezhioù armoù-tan koshañ er bed, ha pourvezet en deus an holl vrezelioù bras en Europa abaoe 1650[1]. He sez a zo e Gardone (Lombardia).
Kailh houarn a veze tennet deus Val Trompia, un draoñienn e proviñs Brescia (Lombardia) abaoe mare Impalaeriezh Roma. Brudet e oa al lec'h er Grennamzer evit e c'hovelioù. Goude an Azginivelezh e teuas da vezañ ur greizenn broduiñ armoù a bouez. E-kreiz ar XVIvet kantved e oa daou-ugent govel eno, pourvezet gant pemzek mengleuz hag eizh teuzerezh. Eno e oa ganet Beretta, e kêriadenn Gardone.[2]
Ar c'hovel Beretta a zo anezhi abaoe deroù ar XVIvet kantved. Roud a zo eus ur fakturenn sinet d'an 3 a viz Here 1526 gant ar maestro di canne (mestr kanolier) Bartolomeo Beretta evit Republik Venezia evit 185 kanol akebut, 296 dugad o friz.[3]
E 1571 e c'hounez ar C'hevread Santel emgann Lepanto a-drugarez da ganolioù produet e traoñienn Gardone[4]. Kreskiñ a ra tamm-ha-tamm brud ar familh Beretta. E 1640 e kinnig Giovani Antonio Beretta ur c'hanol da gargañ dre e gulasenn da Republik Venezia, met daoust d'e vodernelezh eo re ger an arm nevez da vezañ produet a-rummadoù. E fin ar XVIIvet kantved e oa deuet Beretta da vezañ an eil produer kanolioù brasañ e Gardone[2]. E 1730 emañ ar familh Beretta produerien vrasañ kanolioù Norzh Italia. Redek a ra dour da vilin ar familh d'ar c'houlz-se : da skouer e c'houlenn gante Republik Napoli produiñ 12.000 fuzuilh, o baionetez hag 20.000 pistolenn. E 1760 e c'houlenn Republik Venezia 20.000 fuzuilh digant Beretta ha Giovani Batista, ur produour all eus ar memes rannvro. E deroù an XIXvet kantved e pourvez Beretta armeoù Napoleon Iañ gant armoù-tan, met fin an Impalaeriezh (1815) a lak kalz labouradegoù armoù da vont da get. Treuzvevañ a ra an embregerezh ha roet e vez dezhañ e anv a-vremañ, Fabbrica d'Armi Pietro Beretta. Chom a ra etre daouarn ar memes familh a glask bepred diorren anezhañ en ur vodernizaat an aliesañ ar gwellañ an armoù kinniget hag an ostilhoù hag an teknikoù d'o froduiñ. Adalek 1870 e krog an embregerezh da labourat war daou dakad disheñvel, an armoù brezel eus un tu, hag ar fuzuilhoù chase eus an tu all.[4]
E 1918 e voe implijet gant arme Italia ar Beretta Model 1918, unan eus ar pistolennoù-mindrailher kentañ er bed. En Eil Brezel-bed e produas Beretta armoù-skoaz hag armoù-dorn evit arme Italia betek harz-brezel 1943. Diwar neuze e voe seizet an embregerezh gant an Alamaned ha produet armoù evite betek 1945.
Goude an Eil Brezel-bed e labouras Beretta war dresañ ha kempenn ar fuzuilhoù M1 Garand roet da arme Italia gant Stadoù-Unanet Amerika. An adstumm Beretta BM-59 a voe savet diwarne.
Er bloavezhioù 1980 e krogas Beretta da vezañ brudet en SUA pa voe choazet e bistolenn Beretta 92 evel arm servij an United States Army dindan an anv M9. Savet e voe ar strollad Beretta Firearms USA evit produiñ ha gwerzhañ armoù-tan eno. E 2014 e oa bet gwerzhet 600.000 pistolenn M9 da arme SUA[5].
Adalek fin ar bloavezhioù 1980 e krogas Beretta da brenañ embregerezhioù armoù italian (Benelli, Franchi) hag european. Bodet eo bremañ an holl embregerezhioù-se er strollad Beretta Holding. Perzh eo Beretta eus an Hénokiens, ur strollad embregerezhioù a zo bet savet daou gantved zo da nebeutañ ha perc'hennet gant ar memes familh abaoe.
