IRA
paramilitar
Historia
Fundación	1917

Esisten dellos grupos paramilitares qu'utilicen o utilizaron el nome d' Exércitu Republicanu Irlandés (o IRA, del inglés Irish Republican Army, en gaélicu Óglaigh na hÉireann (Voluntarios Irlandeses) y puxen por un estáu irlandés xuníu ya independiente del Reinu Xuníu, conteniendo la islla entera d'Irlanda,cola anesión d'el norte anguaño con Parllamentu propiu pero dientro del Reinu Xuníu. Toos dicen ser herederos del IRA orixinal, "l'exércitu" de la República d'Irlanda, proclamada pol parllamentu o Dáil Éireann, conocíu tamién como l'IRA antiguu fundamentalmente 'habría los IRA que vienen darréu:

• L'IRA Provisional (PIRA), fundáu en 1969 y conocíu poles sos campañes demientres les décades de los 70, 80 y 90.
• L'IRA Oficial (OIRA), formáu a partir de los restos de la organización tres la secesión del IRA Provisional en 1969, y militarmente inactivo anguaño.
• L'IRA Auténticu (RIRA), una escisión a partir del PIRA que se remonta a la década de los 90.
• El IRA de la Continuidá (CIRA), otra escisión de los 90 a partir del PIRA.

La denominación IRA apaeció por primer vegada mientres la batalla de Lime Ridge (2 de xunu de 1866). Dende aquella los fenianos se organizaron en «reximientos del IRA».

El dramaturgu Brendan Behan dixo una vegada que'l primer problema en cualesquier programa pa Irlanda yeren las escisiones. Nel casu del IRA, l'afirmación nun pudiere ser más acertada. A partir del IRA antiguu, l'exército paramilitar de la República d'Irlanda quedó en minoría y formó l'IRA antitratado, conocíu más tarde como IRA Oficial, del que décades dempués escindiríase'l IRA Provisional. Éste sufrió tamién delles secesiones, fundamentalmente les del IRA Auténticu y l'IRA de la Continuidá, ambos autoproclamaos socesores del Exército de la República d'Irlanda.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre IRA .