Dr Begriff Ortsgmaind stoot för e bestimmti Form von ere Gmaind. Me kännt en z Dütschland im Bundesland Rhiland-Pfalz, z Öschtriich und i de Schwiz. Er werd aber öberall e chli andersch bruucht.

Gmainde i de Schwiz
Politischi Gmaind (au Iiwohnergmaind, Munizipalgmeind, Ortsgmaind) Bürgergmaind (au Burgergmaind, Ortsgmaind, Ortsbürgergmaind, Tagwe, Rood, bourgeoisie, commune bourgeoise, vischnanca burgaisa) Einheitsgmaind oder Gmischti Gmaind Püürt (BE, früener au GR) Viertelsgmaind (BE) Frakzionsgmaind (GR) Korporazionsgmaind (Zentralschwiz und GL) Zivilgmaind (früener ZH) Chilegmaind Schuelgmaind

I de Schwiz chann de Begriff je noch Kanton a anderi Bedütig ha:

• Im Kanton Thurgau sind d Ortsgmainde näbed de Munizipalgmainde bis Mitti vo de 1990er Joor sälbschtändegi Körperschafte gsi. Sit em Abschluss vo de Gmaindsreform sinds jetzt en Tail von ere politische Gmaind.^[1]
• Im Kanton Sanggale händ d Ortsgmainde innerhalb von ere politische Gmaind e gwüssi Sälbschtändigkait. Je noch Ort haisseds Ortsgmaind, Burgergmaind, Korporazion oder au Rood. Es git en kantonale Verband vo de Ortsgmainde, wo as Ziil hät, d Autonomii vo de Ortsgmainde z erhalte und z schtärche.^[2]
• Im Kanton Glarus sind di politische Gmainde bis Endi 2010 als „Ortsgmainde“ bezaichnet worde.

• André Salathé: Ortsgemeinde. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Hans Stadler: Korporationen. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Hermann Bischofberger: Rhoden. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• J. Petermann: Die luzernischen Korporationsgemeinden. 1994.
• P. Caroni: Le origini del dualismo comunale svizzero. 1964.

• Verband St. Galler Ortsgemeinden (VSGOG) uf ortsgemeinden-sg.ch
• Kommunalbrevier Rheinland-Pfalz, Gemeindeordnung (GemO) uf kommunalbrevier.de

1. ↑ Gemeindevielfalt TG uf schulekreuzlingen.ch abgruefe am 18. März 2013
2. ↑ Verband St. Gallischer Ortsgemeinden, Leitbild (Memento vom 12. Septämber 2018 im Internet Archive) uf ortsgemeinden-sg.ch abgruefe am 19. März 2013