Dr Begriff Modärne bzw. Modernismus bezäichnet in dr Gschicht vo dr Archidektur e Periode, wo mä allgemäin nid genau cha abgränze. Vilmol mäint mä drmit die internazional verwändeti Formesprooch, wo sich innerhalb vom Kunstgebiet am Aafang vom 20. Joorhundert, wo mene em hüte die klassischi Modärne säit, entwigglet het und zum Däil bis hüt verwändet wird. Mä gränzt mit em Begriff die modärni Archidektur vo dr klassische noch em Vitruv ab. Aber au d Tendänze sit dr Rewoluzionsarchidektur und em Klassizismus in dr Zit um 1800 wärde as Modärne bezäichnet, nid nume die jüngste und zitgenössische Strömige, und dorum muess mä dr Kontext kenne, zum wüsse, weli Bedütig gmäint isch. So cha mä au d Postmodärne oder dr hütig Neohistorismus as modärn bezäichne, je noch em Zämmehang.
D Beweegige in dr Modärne
Im 20. Joorhundert goot mä mäistens drvo us, ass sich d Modärne mit dr Arts and Crafts-Beweegig in Groossbritannie am Ändi vom 19. Joorhundert und mit em Juugedstiil (um 1895–1906) in ganz Öiropa het afo entwiggle. Im Dütsche Wärkbund si die erste Theorie ufcho und mä het afo experimentiere. Die äigentligi Modärne het denn noch em Erste Wältchrieg 1918 aagfange und umfasst verschidnigi Ströömige, wo mä vilmol nit äidütig cha vonenander abgränze: Grob chronologisch cha mä sä eso iiordne: Expressionismus, Bauhuus, Nöis Baue, Nöiji Sachlichkäit, Internazionale Stiil, Funkzionalismus und sit em Ändi vom Zwäite Wältchrieg d Noochchriegsmodärne, wo under anderem dr Brutalismus und dr Strukturalismus umfasst.
D Modärne het zwäi Grundbrinzip: d Form läitet isch vo dr archidektonische Funkzion ab, und weniger isch mee. Vo do chunnt au, ass si Ornamänt abläänt und im Fall vom Brutalismus sogar dr Beton eso loot, wien er us dr Verschaalig cho isch.
D Postmodärne
Mit dr Postmodärne und em Dekonstruktivismus, dr Organische Archidektur und andere Ströömige wärde vo de 1960er und 1970er Joor aa d Aaliige vo dr Modärne no di no überwunde: klassischi Forme wärde mänggisch wider brucht und d Ornamäntik isch wider in.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Moderne_(Architektur)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
