Hilf

• Willchuu
• Navigation

• Namesruum

• Nutzerchonto
• Ändere
• Syteverwaltig
• Bild un Doon

• Iistiigertutorial
• Bilder iibinde
• Audio abspile
• Video abspile
• Dateie
• Wikimedia Commons (Allmänd)

• Wikipedia-Handbuech
• Glossar

D’Wikimedia Commons (ùff Alemannisch au Allmänd gnännt) sin e Brojäkt vu de Wikimedia Foundation. Es isch für alli Wikimedia-Brojäkt e Speicherblatz für Datäie wie Bilder, Videos, Musik un gsprochene Tekscht. Sälli werre usserdem no in Kategoriie un Galeriie iigordnet.

Informatione, wie mer Datäie müeß ùffelade, findsch ùff em Bildertutorial.

Für s Ùffelade isch e Aamäldig bi de Commons nötig. Des macht mer genau wie doo: rächts obe findet mer e Schaltflächi log in or create account, wuu zur Sitte Special:UserLogin witterleitet. Am beste isch es, wenn de glii de gliich Namme un s gliich Basswort bruuchsch wie doo. Wèr e SUL-Chonto hät, isch automatisch au e Nutzer vu de Wikimedia Commons.

Wenn de also aagmäldet bisch, no chasch under Iistellige (preferences) under em Abschnitt Internationalisation Alemannisch (Abchürzig gsw) als Sproch vu de Nutzeroberflächi iistelle. Wenn de dinni Diskussionssitte ùff de Commons nit regelmäßig aalüegsch, no wär's zudem rotsam, e Link ùff dinni alemannischi Diskussionssitte z setze, sodass Commons-Nutzer di doo chönne kontaktiere.

Bi de Wikimedia Commons wird sträng drùff gachtet, dass d'Datäie alli under ere fräie Lizänz stönn. Fräi heißt dört anderscht wie bi de alemannischsprochige, abber genau wie bi mänke anderschtsprochige Brojäkt, dass si ändwäder gmeinfräi sin odder under de GNU-FDL bzw. ere gliichwärtige Lizänz stönn. Lüeg au commons:Commons:Lizänzvorlage.

Wenn de Datäie uss de Wikipedia ùff Commons übberdraisch, no müesch dört au aagee, wie si lizenziert isch, vu wuu si ursprünglig chunnt un wèr si ùff d'Wikipedia ùffeglade hät. Doo sottsch nie „Alemannischi Wikipedia“ schribe: wenn d'Datäi lokal glöscht wird, no gönn d'Informatione verlore, wèr de ursprünglig Ùffelader isch un was d'Lizänze sin.

Es sott also allewil vermèrcht sii, wie die Datäie lizenziert sin, vu wuu si chömme (uuabhängig vu de Wikipedia) un, im Fall de d'Datäi uss ere Wikipedia häsch, wèr si als erschts ùffeglade hät.

Au wenn e Datäi ùff de Commons gspeichert isch, cha mer si genau gliich iibinde wie in de alemannische Wikipedia, nämlig mit [[Datei:<Name>]]. Wenn's bi de alemannische Wikipedia scho e Bild mit dem Namme gitt, no wird säll iibunde, ansunschte süecht de Computer ùff de Commons. Wenn's also zwei verschideni Bilder mit em gliiche Name gitt, eins devuu lokal un eins devuu ùff de Commons gspeichert, no müeß s Commons-Bild zerscht lokal ùffeglade werre; s Ursprungsbild müeß mer deno lösche.

We'mer bi de alemannischsprochige Wikipedia e Datäi aaklickt, no wird einem aazeigt, dass si ùff de Commons gspeichert isch, undedraa wird d'Bschribigssitte iibländet. Si wird übberall gliich aazeigt un sott sällewääg in mehrere Sproche sii. E lokali Bschribigssitte isch nit gwünscht, wäge dem wird mer glii ùff d'Commons-Sitte umgleitet, we'mer versüecht eini aazlege.

Vylmol findet mer zu'me-ne Thema e Galerii odder e Kategorii ùff de Commons. Am Änd vum Artikel cha mer e Kapitel Externi Sitte odder ähnlig aalege un mit de Vorlag „Commons“ ùff di entsprächendi Sitte verwise. Mit de Vorlag „Commonscat“ cha ùff e Kategorii verwise werre. Im Artikel sotte Bildersammlige e mögligst hochi Ùfflösig haa. Ob Kategoriie un Galeriie iibunde werre solle, au wenn si e schlächteri Qualitet hän, isch umstritte.

Wie Wikipedia-Artikel werre Commons-Datäie in Kategoriie iideilt, sodass mer si besser cha finde. Wenn's no kei Kategorii gitt, wuu zum Bild basst, no cha mer si aalege, d'Datäi in e Übberkategorii blatziere odder in e Galeriisitte iiboue. Bim Iiordne isch s Brogramm CommonSense hilfriich.

Im Umgang mit Kategoriie sott beachtet werre:

• Kategoriiname sotte ùff Änglisch sii. Numme bi Dier un Pflanze isch pèr Konvention de wüsseschaftlig Namme z verwände. Im Momänt cha s Brogramm nò nit mit mehsprochige Kategoriie umgoh.
• Im Gegesatz zu de Wikipedia-Kategoriie sott mer uff de Commons d'Mehrzahlform als Kategoriienamme wehle. Vylmol erwiist sich s Kategoriiesystem vu de änglische Wikipedia als hilfriich, wil's scho erbrobt isch un's vyli Nutzer scho känne.

Es cha rächt miehsam sii, di richtigi Kategorii z finde. Gang esoo vor zum dich un anderi vor unnötiger Arbet bewahre:

Wenn's i'me-ne Artikel scho ähnligi Bilder hät, no lüeg, ob un wie die kategorisiert sin. Vylmol basse si au ùff dii Bild. Wenn de alemannisch Artikel no keini Bilder enthaltet, no wirf e Blick ùff anderi Sprochversione un süech dört noch Bilder.

Bi vyle Bilder isch es sinnvoll, si irgendwänn ùff d'Commons z verschiebe, wil si deno vu alle Brojäkt vu de Wikimedia Foundation chönne bruucht werre.

Under gwüsse Bedingige dürfe Bilder allerdings nit ùff de Commons gspeichert werre, obwohl si ùff de alemannische Wikipedia züelässig sin. Esoo Bilder mien all no lokal ùffeglade werre. Es bedrifft hauptsächlig Bilder vu Chunschtwärch im öffentlige Ruum (Panoramafräiheit) un Wärch vu de Gebruuchsgrafik (Logos, wuu wäge z wenig Schöpfigshöchi nit noch em dütsche Urheberrächt gschützt sin). Metainformatione (Autor, Bildbschribig, Quälle, Lizänz, Fräigab) müeß mer vu doo ùff d'Commons kopiere.

In de Regel cha e Datei, wänn si emool ùff d Allmänd verschoobe worde isch, ùff de alemannische Wikipedia glöscht werde. Di alemannischi Wikipedianer hen aber entschiide (Meinigsbild), dass gwüssi Dateie als lokali Kopie sötte erhalte blyybe. Des in im einzelne:

• Alti Fotografie, wo nooch de Lizänsbestimmige vo de alemannische Wikipedia klar frei sin, aber ùff de Allmänd eventuell emool glöscht werde, wyl mer nit 100% cha noochwyyse, dass de Fotograf vor über 70 Joor gstorbe isch, au wänn des sehr wahrschynlig isch.
• Dateie, wo für d Gschicht vo de alemannische Wikipedia interessant sin.
• Nit glöscht werde usserdäm Dateie wie zum Byspil Logos, wo zwar nit chönne ùff d Allmänd verschoobe werde, aber in frienere Artikelversion bruucht worde sin. Wänn ùff de Allmänd aber e besseri Version devo vorhande isch, cha die lokali Kopi glöscht werde.

Commons hät de Vordeil, dass mer chuum no Datäie müeß ùffelade. Einewäg gitt's mittlerwili Autore, wuu ihri Bilder nit odder nǜmmi zändral abspeichere. Bsunders wil d'Gmeinschaft zu'me-ne große Deil änglischsprochig isch, cha sich e Deil Nutzer wäge z gringe Änglischkänntniss nit integriere. Au für Verfahre wie Löschaadreg, wuu kumbliziert sin un in andere Sproche numme vu veraltete Aaleitige bschribe werre, chönne d'Gmeinschaft spalte. Zudem fehlt's no an Mitarbeiter, wuu alli Datäie sinnvoll dien ordne un mit Metadate verseh.

• Commonist: Java-Programm zur Bildhochladig für Windows, Linux un Mac
• Move-to-Commons-Assistant: Brogramm zur Erstellig vu lizänzgrächte Bildbschribigssite ùff de Commons
• CommonsClash: Listet Bilder, wuu e Commons-Bild „verstecke“, un markiert Duplikat.
• witteri Wärchzügg - kumblätti Ùfflistig ùff de Commons (Änglisch)