Dr Usdruck Freischar (lat. f. cohors libera) bezeichnet e milidärische Freiwilligeverband, wo im ene Chrieg, hüfig e Guerillachrieg, mitmache ohni und — das im Gegesatz zum reguläre Milidär — von ere Chriegspartei förmlig autorisiert worde si, sondern uf d Veraalassig von ere politische Partei oder ere bestimmte Person oder Gruppe vo Persone. Ere Freischar, wo gege usländischi Druppe im eigene Land kämpft hai, het me hüfig Freikorps gsait. Dr Usdruck Freischar wird sit 1848 bruucht.
Schwiizer Freischärler mit em Gopfriid Käller as Drummler, e Karikatur vom Johannes Ruff, 1845
D Gämfer Konventione stelle Freischare de reguläre Striitchreft gliich, wenn si en Organisationsstruktur hai, e Zeiche dräge, wo vo wiitem cha gseh wärde, d Waffe offe dräge und sich währed de Kämpf an d Gsetz und Brüüch vom Chrieg halte. Freischärler ghöre in däm Fall zur Gruppe vo de Kombattante.
Freischare si dätig gsi
as dütschi Freiwilligeverbänd gegen e Napoleon 1813, und si dört offiziell Freikorps, wil si vom König ufgrüeft worde si.
bi de Freischarezüüg gege Luzärn vo 1844 und 1845, wo 1847 zum Schwiizer Sonderbundskrieg gfüehrt hai, dr erst Zug im Dezämber 1844 isch öbbe 1000 Ma stark gsi und het sich ufglöst; dr zweit im Merz/April 1845 mit 3500 Maa isch vo de Luzärner Regierigsdruppe gschlage worde.
Die Konservative im 19. Johrhundert hai dr Begriff meistens abwärtend bruucht, aber bsunders 1848 isch er sehr populär gsi. Es het e Kulturziitschrift Der Freischärler ge.
Republikanischi Freischare in dr Merzrevolution 1848/49
dr Heckerzug: ufgstellt am 12. April 1848 z Konstanz under em Kommando vom Friedrich Hecker; afänglig nume 53 Ma stark, noch dr Vereinigung mit andere Freischärler us Donaueschinge, isch dr Heckerzug uf 1.000 Ma gwachse.
d Sigel-Kolonne; ufgstellt am 15. April 1848 z Konstanz under em Kommando vom Franz Sigel us Mitgliider vo dr Konstanzer Bürgerwehr; 3.000 Ma.
d Hochrhiikolonne; ufgstellt bis zum 17. April 1848 u. a. z Lottstette under dr Füehrig vom Gustav Struve und Joseph Weishaar; 3.000 Ma.
die Dütschi Legion: im Elsass und z Paris ufgstellt under em Kommando vom Dichter Georg Herwegh; si het vor allem us dütsche Arbetsmigrante und republikanische Exilante bestande; het dr Rhii am 24. April 1848 überquert und isch am 27. April 1848 gschlage worde; öbbe 800 Ma stark.
